Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới có tất cả 19 tiêu chí, trong đó có 1 tiêu chí thuộc về y tế (tiêu chí 15) . Với tiêu chí này, các trạm y tế xã phải đạt chuẩn quốc gia và có tỷ lệ người tham gia các hình thức bảo hiểm y tế (BHYT) đạt trên 70%; trạm phải có bác sỹ khám, chữa bệnh; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên khu vực nông thôn dưới 1,1%; tỷ lệ suy dinh dưỡng đối với trẻ em dưới 5 tuổi đạt 12,5%. Thực hiện xây dựng Bộ tiêu chí về Y tế xã của Bộ Y tế giai đoạn đến năm 2020, từ năm 2013, ngành Y tế đã phối hợp với các ban, ngành, huyện, thành phố kiện toàn Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe nhân dân từ cấp huyện đến cấp xã; tổ chức tập huấn, rà soát, đánh giá theo Bộ Tiêu chí Quốc gia về y tế xã giai đoạn đến năm 2020. Đồng thời, tập trung huy động các nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư trang thiết bị cho các trạm y tế xã, thị trấn, nhất là đối với những xã được chọn làm điểm của phong trào xây dựng nông thôn mới. Điển hình như Trung tâm Y tế huyện Nho Quan, ngoài công tác truyền thông thì Trung tâm thường xuyên cử nhân viên xuống các trạm y tế để hướng dẫn và hỗ trợ trong tham mưu, xây dựng kế hoạch và thực hiện các tiêu chí. Trung tâm tranh thủ các nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị y tế cho các trạm y tế. Trong năm 2015, bằng nguồn ngân sách của đơn vị, trung tâm đã hỗ trợ các trạm y tế đăng ký phấn đấu xây dựng đạt xã chuẩn 80 triệu đồng/trạm để mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác khám, chữa bệnh như các vật dụng cần thiết để khám và điều trị các loại bệnh thông thường; máy tính nối mạng internet, âm ly, loa đài hỗ trợ trong việc tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh…
Bên cạnh đó, Trung tâm còn cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ thuật, đặc biệt là về sơ cấp cứu sản nhi… Đó là tiền đề cho việc đưa các dịch vụ y tế có chất lượng đến người dân, đảm bảo cho người dân được hưởng thụ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe mang tính toàn diện. Nhờ việc triển khai nghiêm túc, có hiệu quả bằng nhiều giải pháp sáng tạo phù hợp, công tác bảo vệ chăm sóc sức khỏe người dân đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Trên 70% trạm y tế có bác sỹ, hầu hết các trạm đều có nữ hộ sinh trung học, y sỹ sản nhi. 100% nhân viên y tế thôn, bản đều đã qua đào tạo. Cùng với đó, triển khai thực hiện có hiệu quả các tiêu chí về: tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế, công tác phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng, vệ sinh môi trường, vận động người dân xây dựng các công trình nước sạch, hố xí hợp vệ sinh, thực hiện "ăn chín, uống sôi" để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm…Đến nay, toàn huyện đã có 16/27 xã đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn đến năm 2020 đạt 59,3% và phấn đấu đến hết năm 2019, 100% các xã, thị trấn hoàn thành Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn đến năm 2020.
Cùng với huyện Nho Quan, các địa phương khác trong toàn tỉnh cũng đã và đang tích cực đẩy mạnh tiến độ xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, ngành Y tế chỉ đạo tăng cường công tác truyền thông nhằm thu hút sự quan tâm của các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân trong việc thực hiện tốt các tiêu chí về y tế trong xây dựng nông thôn mới... đặc biệt là đào tạo kỹ năng truyền thông giáo dục sức khỏe cho cán bộ y tế cơ sở, nhân viên y tế thôn, bản, vận động nhân dân tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện. Trung tâm Y tế huyện đã tăng cường công tác chỉ đạo tuyến, phối hợp với Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình chỉ đạo các xã thực hiện chiến dịch truyền thông dân số, kế hoạch hóa gia đình nhằm giảm tỷ lệ sinh con thứ 3; triển khai các chương trình y tế, các dự án lồng ghép với thực hiện Bộ Tiêu chí quốc gia về y tế xã. Qua đó, mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa to lớn của chương trình xây dựng nông thôn mới đối với địa phương. Nhiều công trình y tế mới được bổ sung, trang thiết bị được đưa vào sử dụng, số trạm y tế có bác sỹ là 102 trạm, đạt tỷ lệ 71%; hầu hết cán bộ y tế có trình độ từ trung cấp đến đại học, có thể thực hiện từ 70-80% danh mục kỹ thuật theo phân tuyến kỹ thuật thực hiện tại trạm y tế, thái độ phục vụ của nhân viên y tế ngày càng nâng lên. Bệnh nhân tin tưởng và yên tâm khi đến khám, điều trị tại các trạm y tế.
Các chương trình y tế quốc gia như phòng, chống sốt rét, phong, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, hoạt động phòng, chống HIV/AIDS ... các bệnh mạn tính không lây như đái tháo đường, tăng huyết áp, hen phế quản được triển khai tốt, có sổ quản lý, theo dõi tại trạm; tỷ lệ phụ nữ mang thai quản lý tốt và được khám định kỳ đạt 99%. Tiêm ngừa uốn ván đạt 100%. Tỷ lệ phụ nữ và trẻ sơ sinh được chăm sóc đạt 90%.Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng hàng năm giảm. Tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắcxin hàng năm đạt trên 95%. Tỷ lệ người tham gia BHYT năm 2015 đạt 70%.
Thực tế cho thấy, việc xây dựng xã đạt bộ tiêu chí quốc gia về y tế trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã tạo điều kiện tăng cường cả về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị cho hệ thống y tế tuyến xã, qua đó, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, giảm tải cho cơ sở khám - chữa bệnh tuyến trên, đồng thời giảm bớt chi phí cho người bệnh.
Thu Trang
Trung tâm Truyền thông GDSK tỉnh