Ngành Kiểm sát nhân dân tỉnh Hà Nam - 65 năm xây dựng và trưởng thành

Cách đây 65 năm, ngày 26/7/1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh công bố Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (KSND), đánh dấu sự ra đời của ngành KSND nói chung, ngành KSND tỉnh Hà Nam nói riêng. Trải qua 65 năm xây dựng và trưởng thành, ngành KSND tỉnh Hà Nam đã vượt qua những khó khăn, thách thức, không ngừng rèn luyện phấn đấu, trưởng thành, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, góp phần giữ vững an ninh chính trị (ANCT), trật tự an toàn xã hội (TTATXH) địa phương.

Năm 1997, tỉnh Hà Nam được tái lập, Viện KSND tỉnh Hà Nam cũng chính thức đi vào hoạt động. Những ngày đầu thành lập, Viện KSND tỉnh Hà Nam gặp nhiều khó khăn, đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên vừa thiếu lại chưa được đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ, điều kiện vật chất và cơ sở làm việc còn thiếu thốn… Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo của Viện KSND tối cao, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Viện KSND hai cấp trong tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, hữu hiệu, xây dựng đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên, công chức, người lao động vững vàng về lập trường chính trị, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, trong sáng về phẩm chất đạo đức theo lời dạy của Bác Hồ đối với ngành Kiểm sát “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Để đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp (CCTP) trong tình hình mới, thực hiện tốt chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, những năm qua, Đảng ủy, lãnh đạo Viện KSND tỉnh luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng gắn với công tác xây dựng ngành trong sạch, vững mạnh. Theo đó, hằng năm, đơn vị chủ động đào tạo, bồi dưỡng công chức bằng nhiều biện pháp linh hoạt, hiệu quả như: Tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, các hội nghị tập huấn chuyên đề, hội thảo, cuộc thi nghiệp vụ; tăng cường điều động, luân chuyển, sử dụng hiệu quả nguồn cán bộ. Công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường, bảo đảm giữ vững kỷ luật, kỷ cương. Qua đó, tạo sự chuyển biến rõ nét trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ. Ngoài ra, ngành còn tích cực phối hợp với các cơ quan hữu quan xây dựng và ký kết quy chế, kế hoạch phối hợp liên ngành nhằm tạo hành lang pháp lý, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Đặc biệt, năm 2024, Viện KSND tỉnh lựa chọn chủ đề “Đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân hai cấp” là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá cho cả năm và những năm tiếp theo. Với sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, công tác ứng dụng CNTT, chuyển đổi số của ngành bước đầu đạt nhiều kết quả tích cực. Hiện, 100% đảng viên trong toàn đảng bộ đã ứng dụng phần mềm “Sổ tay đảng viên điện tử” trong sinh hoạt Đảng. 100% văn bản hành chính (không mật) được tiếp nhận và xử lý trên hệ thống văn bản và điều hành, đồng thời, thực hiện hiệu quả công tác văn thư, lưu trữ trên không gian mạng. Được biết, thời gian qua, Viện KSND hai cấp trong tỉnh còn triển khai mô hình “Phòng họp không giấy”, chỉ đạo kiểm sát viên ứng dụng CNTT trong việc ghi lời khai, hỏi cung bị can bằng máy tính xách tay; khuyến khích kiểm sát viên đẩy mạnh báo cáo án bằng sơ đồ tư duy… giúp kiểm sát viên tiết kiệm thời gian khi lập bảng nghiên cứu tổng hợp, trích cứu các tài liệu liên quan đối với vụ án, vụ việc trong giải quyết án. Ngoài ra, Viện KSND hai cấp còn tích cực phối hợp với tòa án tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm qua hệ thống camera giám sát trực tuyến; thực hiện “số hóa hồ sơ” vụ án phục vụ công tác xét xử và lưu trữ...

Công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát giải quyết các vụ án hình sự luôn được chú trọng, bảo đảm truy tố đúng người, đúng tội, không để xảy ra oan sai, vi phạm tố tụng; tiếp tục nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa. Phối hợp đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ phức tạp mà dư luận xã hội quan tâm. Tăng cường vai trò, trách nhiệm của Viện KSND trong quá trình xét xử các vụ án, vụ việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại nhằm bảo đảm các hoạt động tư pháp tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Nhờ thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp, 5 năm qua (2020 - 2024), chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp của cơ quan Viện KSND hai cấp trong tỉnh không ngừng được nâng cao, không để xảy ra việc bắt giữ, giam, khởi tố, điều tra, truy tố oan sai, bỏ lọt tội phạm. Theo đó, cơ quan Viện KSND hai cấp trong tỉnh đã kiểm sát việc thụ lý, xác minh của cơ quan điều tra đối với 5.927 tố giác, tin báo về tội phạm và vụ việc quả tang; phối hợp với cơ quan điều tra phân loại, giải quyết 5.843 tin, vụ việc. Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra đối với 4.261 vụ/7.312 bị can; Cơ quan điều tra giải quyết 4.033 vụ/6.938 bị can (đạt tỷ lệ 95%). Viện KSND hai cấp thụ lý, giải quyết đối với 3.795 vụ/6.720 bị can (đạt tỷ lệ 99,8%); việc truy tố của Viện KSND hai cấp hằng năm đều bảo đảm đúng người, đúng tội và đúng hạn đạt 100%. Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử sơ thẩm đối với 3.820 vụ/6.767 bị cáo. Tòa án đã giải quyết 3.678 vụ/6.519 bị cáo (đạt tỷ lệ 96%). Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử theo thủ tục phúc thẩm 546 vụ/875 bị cáo.

Qua kiểm sát các bản án, quyết định của tòa án, Viện KSND hai cấp ban hành 55 kháng nghị phúc thẩm; báo cáo đề nghị Viện KSND cấp cao xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm 12 vụ; ban hành 50 kiến nghị yêu cầu tòa án cùng cấp khắc phục vi phạm và 5 kiến nghị phòng ngừa. Chủ trì phối hợp với các ngành làm án xây dựng 518 vụ án trọng điểm và 13 vụ án rút gọn để tập trung chỉ đạo điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, kịp thời, đúng quy định của pháp luật không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm; phối hợp tổ chức 494 phiên tòa rút kinh nghiệm, 271 phiên tòa số hóa hồ sơ vụ án hình sự; thực hiện báo cáo bằng sơ đồ tư duy đối với 328 vụ án hình sự, xét xử lưu động 27 vụ án tại địa bàn nơi xảy ra phạm tội nhằm tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật của quần chúng nhân dân. Công tác tạm giam, tạm giữ, thi hành án hình sự được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ, việc dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo đúng quy định của pháp luật.

Với những thành tích đã đạt được, ngành KSND tỉnh Hà Nam nhiều năm liền được tặng các danh hiệu và phần thưởng cao quý. Đặc biệt, từ năm 2020 đến nay, ngành KSND Hà Nam đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Viện KSND tối cao, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ghi nhận, biểu dương, khen thưởng. Viện KSND tỉnh được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2022; được Viện trưởng Viện KSND tối cao tặng Cờ dẫn đầu phong trào thi đua các năm 2020, 2022, 2023, 2024; được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Cờ thi đua xuất sắc các năm 2020, 2021, 2023, 2024… Cùng với đó, hàng trăm tập thể, cá nhân được các cấp biểu dương, khen thưởng; Đảng bộ Viện KSND tỉnh nhiều năm liền được công nhận là tổ chức cơ sở đảng đạt danh hiệu “Trong sạch, vững mạnh tiêu biểu”; các tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh hằng năm đều được đánh giá là đơn vị tiêu biểu, được các cấp biểu dương, khen thưởng.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó, thời gian tới, toàn ngành KSND tỉnh Hà Nam tiếp tục quán triệt, thực hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nghị quyết của Quốc hội về lĩnh vực tư pháp. Tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy trong ngành theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tập trung xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thông về nghiệp vụ. Chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên gắn với thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Kết luận 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phát huy dân chủ, đoàn kết, thống nhất trong toàn đảng bộ. Nắm vững chức năng nhiệm vụ của ngành, bám sát yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương, đẩy mạnh chất lượng, hiệu quả thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trên tất cả các lĩnh vực được giao. Tăng cường quan hệ công tác với các cơ quan hữu quan trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ theo pháp luật quy định, góp phần bảo đảm giữ vững ANCT, TTATXH, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Lại Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Hà Nam