Theo thống kê của lực lượng Công an, tội phạm ở lứa tuổi thanh, thiếu niên những năm qua chiếm trên 40%, gây ra các vụ trộm cắp tài sản, gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, mua bán, sử dụng trái phép ma túy… Nhiều đối tượng thuộc lứa tuổi thanh, thiếu niên nghiện ma túy, nghiện game, không nghề nghiệp, bỏ học lang thang đã sử dụng vũ khí nóng, công cụ hỗ trợ, lợi dụng công nghệ thông tin để phạm tội như: đánh bạc, cá độ bóng đá, lừa đảo chiếm đoạt tài sản… Có vụ án nghiêm trọng do thanh, thiếu niên gây ra đã tạo tâm lý lo lắng và bức xúc cho gia đình và xã hội, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.
Nguyên nhân của tình trạng thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật là do nhiều gia đình thiếu quan tâm, chăm sóc, quản lý, giáo dục con em mình. Khi con em có biểu hiện xấu không được phát hiện và uốn nắn kịp thời. Các thành viên là người lớn trong gia đình không gương mẫu, có lối sống không lành mạnh, sai lệch về đạo đức, vi phạm pháp luật hoặc phạm tội dẫn đến thanh, thiếu niên có hành vi bắt chước thói hư, tật xấu của cha mẹ mà vi phạm và phạm tội. Nhiều gia đình bố mẹ ly hôn nên con cái không được chăm sóc, dạy dỗ, dễ bị các phần tử xấu lợi dụng lôi kéo vào thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật và phạm tội.
Mặc khác, công tác giáo dục học sinh, sinh viên trong các nhà trường có nơi, có lúc chưa được chặt chẽ, kỷ luật chưa nghiêm. Việc phối hợp giáo dục giữa nhà trường, gia đình, xã hội chưa thường xuyên. Nhiều thanh, thiếu niên có lối sống thực dụng, lười lao động, thích hưởng thụ, đua đòi, ăn chơi nên bị lôi kéo, dụ dỗ vi phạm pháp luật và phạm tội… Ngoài ra, ở một số nơi, cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thật sự quan tâm, chỉ đạo toàn diện việc huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Công tác quản lý cư trú, quản lý hộ tịch, hộ khẩu, nắm tình hình và dự báo tình hình tội phạm, nhất là tội phạm ở lứa tuổi thanh, thiếu niên của các lực lượng chức năng và chính quyền các cấp có nơi, có lúc không được thực hiện tốt nên để xảy ra tình trạng thanh, thiếu niên bị kẻ xấu lợi dụng lôi kéo vi phạm pháp luật.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm trong lứa tuổi thanh, thiếu niên nói riêng, lực lượng Công an cần thực hiện tốt hơn nữa công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp thực hiện hiệu quả chỉ thị của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, chương trình hành động của UBND tỉnh về quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật. Đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phòng, chống vi phạm và phạm tội trong lứa tuổi thanh, thiếu niên. Chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh với các loại tội phạm. Đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án phức tạp, có liên quan đến lứa tuổi thanh, thiếu niên mà dư luận xã hội đang quan tâm để răn đe tội phạm. Chú trọng công tác phối hợp, trao đổi thông tin về tội phạm có liên quan đến lứa tuổi thanh, thiếu niên. Chủ động nghiên cứu các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm, không để tội phạm lợi dụng sơ hở để lôi kéo thanh, thiếu niên phạm tội và vi phạm pháp luật. Xử lý nghiêm minh các vụ án, nhất là các đối tượng chủ mưu, cầm đầu trong việc lôi kéo thanh, thiếu niên phạm tội. Giải quyết dứt điểm các địa bàn, tuyến trọng điểm và những tụ điểm phức tạp về ANTT gây bức xúc trong nhân dân. Tăng cường quản lý đối tượng thanh, thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật; lập hồ sơ đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc và Trung tâm giáo dục những thanh, thiếu niên nghiện hút vi phạm pháp luật. Tăng cường sự phối hợp giữa gia đình và trường học trong quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên, không để tội phạm lôi kéo, dụ dỗ thanh, thiếu niên vi phạm và phạm tội.
Trần Dũng