Luôn tâm niệm lời Bác Hồ dạy

Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa

Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa

Chiều nay con chạy về thăm Bác

Ướt lạnh vườn rau, mấy gốc dừa !…

Nhà thơ Trần Đăng Khoa năm ấy mới 11 tuổi cũng có câu thơ nói lên nỗi niềm ấy "Cháu ngồi cháu khóc, đất trời đổ mưa".

Còn nhớ ngày ấy cả tuần lễ trời mưa tầm tã, những lá cờ rủ cứ ướt sũng nước mưa, không có lúc nào khô. Các em nhỏ ở các trường học đến hỏi chúng tôi trong nước mắt "Bác Hồ mất rồi, chúng em còn được là cháu ngoan Bác Hồ nữa không?". Chúng tôi, những thầy, cô giáo, những anh chị phụ trách gạt đi dòng nước mắt trả lời các em "Các em bây giờ và sau này mãi mãi vẫn là cháu ngoan của Bác Hồ".

Đoàn đại biểu tỉnh Ninh Bình về Hà Nội viếng Bác năm ấy có 18 người, thay mặt cho Đảng bộ, chính quyền, đoàn thể, các tầng lớp nhân dân và cả các em thiếu nhi. Dẫn đầu đoàn là đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Thanh. Tuy nhiên trong số đó những người còn sống đến nay còn rất ít, trong đó có ông Nguyễn Ngọc Quang- thời gian đó là Chánh Văn phòng Tỉnh ủy. Năm nay ông đã bước sang tuổi 92 với 72 năm tuổi Đảng. Tôi vinh dự có thời gian làm Chánh Văn phòng dưới quyền của ông Nguyễn Ngọc Quang (lúc đó ông làm Bí thư Huyện ủy Hoa Lư). Có thể nói, ông chính là hiện thân của mẫu người luôn sống, làm việc theo lời dạy của Bác. Tôi biết ông là một người chu đáo, cẩn trọng, luôn đặt công việc tập thể lên trên hết, vì vậy nhiều năm ông được chọn làm Chánh Văn phòng, cái nghề mà nhiều người nói vui là "làm dâu trăm họ"… lúc nào cũng phải tỉ mỉ, chu đáo.

Làm việc dưới quyền ông gần một nhiệm kỳ (cuối khóa ông được tỉnh điều động về làm Bí thư Thị ủy Ninh Bình), ông đã cho tôi nhiều bài học, từ những việc nhỏ nhất như cặp tài liệu xong thì ghi tên đại biểu, địa chỉ vào góc của tài liệu, như thế khi phát sẽ không sót một ai. Gần 5 năm, ông là Bí thư Huyện ủy, tôi thấy rất ít khi ông nghỉ ở nhà. Có lần để tổ chức hội nghị cán bộ cơ sở đẩy nhanh tiến độ thu hoạch lúa đang bị mưa úng, từ 5 giờ sáng ông đã yêu cầu lái xe đưa ra tận ruộng quan sát lượng mưa, nước ngập úng đến mức nào để có ý kiến chỉ đạo kịp thời tại hội nghị…

Chuyện sâu sát, tỉ mỉ với công việc theo gương Bác Hồ đối với ông Nguyễn Ngọc Quang thì nhiều lắm. Ngay trong quan hệ với cấp dưới ông không nóng nảy với ai bao giờ. Chính vì tác phong ấy đã khiến chúng tôi càng kính nể ông, gắng sức làm tròn nhiệm vụ.

Sau này, khi nghỉ hưu ông vẫn tiếp tục cống hiến sức lực cho công việc chung, làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thúy Sơn. Có lần tình cờ nghe tin ông không được khỏe, tôi đến thăm, nhưng vẫn thấy ông đang bàn công việc với các đồng chí trong Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ. Trong 25 năm làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thúy Sơn ông luôn trăn trở xây dựng ngôi nhà chung, làm nơi sinh hoạt văn hóa tinh thần, rèn luyện sức khỏe cho các đồng chí cán bộ của tỉnh, của thành phố khi đã nghỉ hưu. Cũng từ đây, nhiều ý kiến tâm huyết tiếp tục được đóng góp xây dựng cho tỉnh, góp phần đưa Ninh Bình ngày càng phát triển giàu đẹp. Mới đây, do tuổi cao, sức yếu ông mới chính thức chịu "nghỉ hưu" nhưng ông vẫn nêu tấm gương sáng trong học tập và làm theo gương Bác Hồ vĩ đại.

Người thứ hai trong đoàn đại biểu của tỉnh về Hà Nội viếng Bác mà tôi nói tới là bà Nguyễn Thị Vững, ở xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư. Năm 1966 đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. Khi ấy bà Vững mới 11 tuổi, đang cùng 6 bạn nhỏ chăn trâu trên đồng thì gần chục chiếc máy bay đến bắn phá. Hàng trăm trái bom thả xuống, trong đó một bạn bị trúng đạn, mất ngay trên đồng, hai bạn khác bị thương. Mặc dù nhỏ người hơn nhưng bà Nguyễn Thị Vững đã cõng hai bạn vượt qua cánh ruộng khoảng 300m về trạm xá cứu chữa. Hành động dũng cảm ấy đã được mọi người mệnh danh là "Người em gái Nguyễn Bá Ngọc". Sau đó Nguyễn Thị Vững đã được Trung ương Đoàn, UBND tỉnh tặng Bằng khen và đặc biệt được Bác Hồ gửi tặng Huy hiệu của Người.

Năm Nguyễn Thị Vững được đi dự Đại hội cháu ngoan Bác Hồ của tỉnh, tôi đã làm bài thơ tặng với tên bài là "Người em gái Nguyễn Bá Ngọc" dài 112 câu, đã được Ty Văn hóa Ninh Bình in trong Tập san Văn hóa của tỉnh. Trong đó có đoạn:

"...Nhưng từ đấy chúng em vẫn tới lớp

Dưới hầm sâu tiếng hát vẫn vang vang

Em như còn nghe tiếng bạn em hát

Rộn bài ca "Giải phóng miền Nam".

Em nhìn ra trời xa rung bím tóc

Gió nhẹ vờn moi khăn đỏ tung bay

Vạt áo hoa cánh nào cũng đua nở

Như nhà hoa, cây lúa, luống cày…"

Lớn lên bà Vững trở thành giáo viên và là Hiệu phó Trường cấp II xã Ninh Vân. Về nghỉ hưu, bà Nguyễn Thị Vững làm Chủ tịch Hội Khuyến học xã. Dù làm gì, ở cương vị công tác nào bà cũng luôn tâm niệm lời Bác dạy phải làm tốt, làm hết trách nhiệm và vì phong trào chung. Chính vì vậy bà đã có nhiều giải pháp góp phần đẩy mạnh phong trào khuyến học, xây dựng xã hội học tập ở địa phương.

Nguyễn Khắc Thiệu