Lợi ích từ hoạt động hỗ trợ giảm thiểu nguy cơ độc hại của thuốc bảo vệ thực vật

Chúng tôi có mặt tại khâu cuối cùng của dự án - hội nghị đầu bờ nhằm đánh giá kết quả của ruộng thực nghiệm, các thí nghiệm. Rất đông nông dân, đại diện chính quyền, đoàn thể của địa phương đã tham gia.

Cảm quan ban đầu của các đại biểu đó là: Ruộng sản xuất theo hướng dẫn của các cán bộ kỹ thuật dự án đẹp hơn ruộng của nông dân, cây lúa sinh trưởng phát triển đồng đều, sạch bệnh, tỷ lệ bông hữu hiệu cao hơn, hạt lúa chắc mẩy hơn.

Bày tỏ cảm nghĩ của mình, bà Đinh Thị Mai - người đã gắn bó với lớp học và trực tiếp tham gia các thực nghiệm trên đồng ruộng cho biết: Mặc dù tham dự nhiều lớp tập huấn, nhưng qua lớp học này đã giúp tôi hiểu rõ hơn về cách sử dụng phân bón, thời điểm bón phân hợp lý và sử dụng thuốc trừ sâu đúng kỹ thuật, đặc biệt là thấy được hiệu quả của việc áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến để giảm chi phí đầu vào, tăng hiệu quả sản xuất và giảm ô nhiễm môi trường.

Phấn khởi, hào hứng, ông Mai Văn Định, một học viên khác của lớp huấn luyện nông dân FFS chia sẻ: Trước kia nông dân chúng tôi cứ thấy lúa xấu là đi rắc phân, phun thuốc nhưng nay thì chúng tôi đã biết quan sát sự sinh trưởng phát triển của cây lúa, điều tra sâu bệnh hại, sau đó căn cứ vào tình hình thực tế, sự hướng dẫn chỉ đạo của HTX rồi mới quyết định bón phân, phun thuốc như thế nào cho hợp lý. Thực hiện được điều này, chi phí sản xuất giảm hẳn mà năng suất lúa lại tăng lên đáng kể.

Theo kết quả phân tích, đánh giá cụ thể của Chi cục Trồng trọt &BVTV thì: Trên các ruộng thực nghiệm áp dụng quy trình phòng trừ quản lý dịch hại tổng hợp IPM vụ xuân 2017 tại xã Yên Thái, huyện Yên Mô, lượng đạm đã giảm từ 42-55kg/1ha, về chỉ tiêu sinh trưởng, ruộng IPM cây lúa khỏe, tỷ lệ bông hữu hiệu cao hơn so với các ruộng làm theo tập quán của nông dân trên 11%, về sâu bệnh hại, ruộng làm theo tập quán của nông dân các đối tượng sâu bệnh hại cao hơn từ 1,4-5 lần so với ruộng IPM, số lần phun thuốc vì thế cũng cao hơn.

Về năng suất lúa và hiệu quả kinh tế: ruộng IPM năng suất cao hơn ruộng nông dân từ 570-742 kg/ha, nên ruộng IPM lãi cao hơn ruộng nông dân từ 5-7 triệu đồng/ha.

Ông Vũ Khắc Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt&BVTV cho biết: Hoạt động chính của chương trình là tổ chức các lớp huấn luyện nông dân về kỹ thuật thâm canh lúa cải tiến theo SRI, cách quản lý và phòng trừ các đối tượng dịch hại tổng hợp IPM, các nguyên tắc sử dụng, bảo quản thuốc BVTV, phương pháp sử dụng bảo hộ lao động.

Đào tạo nâng cao nhận thức cho người bán thuốc, người quản lý, các đoàn thể về các quy định của nhà nước về vai trò, trách nhiệm trong quản lý, kinh doanh thuốc BVTV và sử dụng thuốc BVTV an toàn hiệu quả, về an toàn vệ sinh thực phẩm, các mối nguy do thuốc BVTV, việc quản lý an toàn bao gói thuốc BVTV đã qua sử dụng.

Bên cạnh đó, triển khai các nghiên cứu đồng ruộng, ở đây là 2 thí nghiệm so sánh giống để xác định các giống lúa tiềm năng năng suất cao, hiệu quả để đưa vào sản xuất.

Ngoài ra còn tập huấn cho nông dân về sản xuất và sử dụng Nấm xanh Metarhizium phòng rầy nâu. Sau một thời gian triển khai, đến nay, chương trình đã thu được những kết quả đáng mừng.

Nông dân cơ bản nắm được các biện pháp kỹ thuật thâm canh lúa cải tiến SRI, sinh lý cây lúa ở từng giai đoạn và biện pháp tác động ở mỗi giai đoạn của cây lúa để cây lúa cho năng suất cao, chống chịu tốt với sâu bệnh; các đối tượng dịch hại và biện pháp quản lý.

Từ đó họ biết tự ra quyết định các biện pháp xử lý đồng ruộng. Hiểu biết về thuốc BVTV, kỹ thuật sử dụng thuốc BVTV, do đó đã hạn chế việc lạm dụng thuốc BVTV và nhận thức được rủi ro do thuốc BVTV đem lại đối với con người và môi trường. Biết một số biện pháp thay thế thuốc BVTV như sử dụng nấm xanh, sử dụng phân bón hữu cơ trong sản xuất lúa. Đa số các học viên đã tuyên truyền, hướng dẫn cho các nông dân khác cùng làm theo.

Đối với lãnh đạo địa phương, các ban ngành, đoàn thể đã thực hiện tốt công tác quản lý thuốc trên địa bàn và chỉ đạo các HTX thực hiện các biện pháp sử dụng thuốc an toàn hiệu quả và thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng đúng nơi quy định. Đến nay trên địa bàn xã Yên Thái đã xây được 77 bể chứa bao gói thuốc BVTV.

Ông Vũ Văn Đạo, Phó chủ tịch UBND xã Yên Thái nhận xét: Chương trình hỗ trợ cộng đồng giảm thiểu nguy cơ độc hại của thuốc BVTV tại xã Yên Thái được triển khai đã mang lại nhiều lợi ích về kinh tế - xã hội, làm thay đổi tập quán canh tác của nông dân theo hướng có lợi. Mô hình phát triển và nhân rộng sẽ góp phần đảm bảo vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm trong sản xuất nông nghiệp, tạo ra các nông sản sạch, có giá trị kinh tế cao, đồng thời thúc đẩy tiến trình xây dựng nông thôn mới hiện nay.

Đại diện Chương trình IPM quốc gia, ông Trần Văn Hiếu bày tỏ sự vui mừng khi chứng kiến những thành quả mà chương trình đã đạt được tại xã Yên Thái, đồng thời hy vọng sẽ tiếp tục triển khai chương trình trong vụ tiếp theo cũng tại Yên Thái bởi theo ông: phải nhắc đi nhắc lại, ít nhất là vài ba vụ để bà con ghi nhớ, để mỗi kỹ thuật trở thành kỹ năng, thành thói quen, khi đó những kết quả của dự án mới thực sự bền vững.

Bài, ảnh: Hà Phương