Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, quán triệt đường lối quân sự của Trung ương Đảng, Bác Hồ kính yêu, ngay từ khi mới thành lập, còn là Đội tự vệ Việt Minh "Quyết Tử" vũ khí thô sơ, lạc hậu nhưng trong quá trình vừa chiến đấu vừa xây dựng, LLVT thành phố Ninh Bình đã trưởng thành nhanh chóng, với tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh", LLVT thành phố Ninh Bình đã chiến đấu bền bỉ, liên tục, lập nên những chiến công vang dội, đã đánh bại nhiều cuộc càn quét của địch, tham gia chiến đấu cùng với các lực lượng bắn cháy 1 máy bay trên bầu trời thành phố; tham gia các trận chiến đấu tiến công đơn vị Âu Phi đóng ở khu vực Nhà thờ Ninh Bình; tiêu diệt con trai Tướng Pháp Đlát-đtát-si-nhi; đánh tàu chiến địch trên sông Đáy, tiêu diệt phần lớn tiểu đoàn Âu Phi; đánh tan cuộc càn quét của Pháp vào khu vực Ninh Thành và trận đánh ở phố Phúc Am, diệt 40 tên địch, 8 xe lội nước; bắt sống 7 tên và tham gia nhiều trận đánh khác… Với những chiến công vang dội, LLVT thành phố đã góp phần vào thắng lợi trên các chiến trường cả nước, buộc địch phải rút chạy khỏi Ninh Bình vào ngày 30/6/1954 và Ninh Bình được hoàn toàn giải phóng.
Trong kháng chiến chống Mỹ, thành phố Ninh Bình là một trong những trọng điểm bị không quân Mỹ đánh phá ác liệt, lúc này thành phố gần như hoàn toàn bị hủy diệt, trước tình hình đó, Đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang thành phố đã xác định cùng quân và dân cả nước quyết tâm đánh bại âm mưu xâm lược của đế quốc Mỹ.
Thực hiện lời dạy của Bác Hồ kính yêu "Không có gì quý hơn độc lập tự do, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược", LLVT thành phố đã đoàn kết một lòng, lập nhiều chiến công hiển hách; phối hợp cùng lực lượng phòng không của bộ đội chủ lực giăng lưới lửa phòng không, giáng trả những đòn sấm sét vào không quân Mỹ, bắt chúng phải đền tội.
Tiêu biểu trong những năm tháng chiến đấu ác liệt (1966 - 1968) là lực lượng phòng không trên núi Cánh diều, tự vệ nhà máy Xay, nhà máy Nước, Trung đội nữ dân quân Đông Phương Hồng... Đặc biệt ngày 4/1/1968, với sự hiệp đồng chặt chẽ, lực lượng phòng không đã bắn cháy chiếc F4, đây là chiếc máy bay thứ 2.700 của giặc Mỹ bị bắn rơi trên bầu trời miền Bắc.
Ngày 17/5/1972, LLVT thành phố cùng các đơn vị phòng không bộ đội chủ lực đã kịp thời giăng lưới lửa phòng không bắn rơi 3 máy bay địch. Với khẩu hiệu "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", hàng nghìn con em quê hương thành phố Ninh Bình đã tình nguyện lên đường đi chiến đấu trên khắp các chiến trường.
Cho dù địch đánh phá ác liệt nhưng LLVT thành phố cùng nhân dân luôn giữ vững huyết mạch giao thông, tham gia vận chuyển hàng vạn tấn lương thực, vũ khí đạn dược, thuốc men, thực phẩm, kịp thời chi viện cho chiến trường miền Nam.
Kết thúc 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Đảng bộ, nhân dân và LLVT thành phố Ninh Bình được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương kháng chiến hạng Ba, Huân chương Chiến công hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Ba; Cờ thi đua của Quân khu 3 về thành tích 10 năm vượt mức tuyển quân trong kháng chiến chống Mỹ và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Đặc biệt, Đảng bộ, nhân dân và LLVT thành phố Ninh Bình đã vinh dự được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Toàn thành phố có 22 Mẹ Việt Nam anh hùng, 34 lão thành cách mạng, 1.530 liệt sỹ, 1.453 thương binh, 758 bệnh binh, 314 thanh niên xung phong và trên 500 gia đình có công với nước.
Trong giai đoạn mới của cách mạng, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng về xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận chiến tranh nhân dân ở địa phương, kết hợp phát triển kinh tế với quốc phòng - an ninh, xây dựng tỉnh, huyện, thành phố thành khu vực phòng thủ vững chắc, LLVT thành phố đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai tích cực, toàn diện, sáng tạo nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương, hoàn thành có chất lượng mọi nhiệm vụ được giao, góp phần vào phát triển kinh tế- xã hội, quốc phòng- an ninh của thành phố. Ban CHQS thành phố đã thường xuyên phối hợp với các ban ngành, đoàn thể chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền đề ra các chủ trương, biện pháp thực hiện có hiệu quả công tác quốc phòng, quân sự địa phương.
Hàng năm các kế hoạch phòng thủ, kế hoạch bảo vệ an ninh chính trị, kế hoạch sẵn sàng chiến đấu... của thành phố và các cơ sở được điều chỉnh bổ sung kịp thời, đúng với tư tưởng chỉ đạo tác chiến của Bộ Quốc phòng, Quân khu và Bộ CHQS tỉnh; chỉ tiêu tuyển quân luôn hoàn thành xuất sắc. Từ năm 1989 đến năm 2018 đã tổ chức 8 cuộc diễn tập khu vực phòng thủ cấp thành phố; 41 cuộc diễn tập chiến đấu phòng thủ và 1 cuộc diễn tập phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn cấp xã, phường…
Công tác giáo dục quốc phòng và an ninh luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp và cơ quan quân sự thành phố quan tâm. Hàng năm, lực lượng dân quân tự vệ và dự bị động viên toàn thành phố được huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị đúng, đủ nội dung, thời gian quy định của trên.
Qua kiểm tra có 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 83% khá, giỏi. Các đội tuyển thủ của thành phố tham gia hội thi, hội thao do cấp trên tổ chức đều đạt thành tích cao, được thưởng nhiều Cờ và bằng khen; tổ chức huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị cho hàng vạn lượt học sinh, sinh viên các trường cao đẳng, trung học dạy nghề...
Công tác xây dựng LLVT địa phương luôn được cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo, đạt hiệu quả cao. Đội ngũ cán bộ, chiến sỹ được rèn luyện, bồi dưỡng đã từng bước trưởng thành; lực lượng dân quân tự vệ thường xuyên được quan tâm củng cố và phát triển vững mạnh, rộng khắp, có tỷ lệ phù hợp theo đúng Luật Dân quân tự vệ; tổ chức tốt việc đăng ký quản lý nguồn động viên, biên chế sắp xếp cho đầu mối đơn vị dự bị động viên.
Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sỹ LLVT thành phố. Triển khai thực hiện tốt công tác dân vận, tổ chức có hiệu quả các cụm địa bàn quốc phòng an toàn làm chủ; thực hiện tốt công tác chính sách hậu phương quân đội, công tác thi đua khen thưởng, tham gia Quỹ đền ơn đáp nghĩa, Quỹ vì người nghèo, Quỹ ủng hộ nạn nhân chất độc da cam, ủng hộ đồng bào bị bão lụt ... trị giá hàng tỷ đồng, xây dựng trên 65 nhà tình nghĩa.
Duy trì tốt việc thăm hỏi, tặng quà gia đình chính sách, gia đình thanh niên nhập ngũ có hoàn cảnh khó khăn vào các dịp lễ, tết cổ truyền, trị giá mỗi năm hàng trăm triệu đồng. Xem xét, đề nghị cho trên 5.000 trường hợp được hưởng chế độ, chính sách theo Quyết định 47, Quyết định 290, Quyết định 142, Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ; tích cực triển khai thực hiện Quyết định 49 của Thủ tướng Chính phủ.
Để có được những kết quả trên, LLVT thành phố luôn chú trọng xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Luôn quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ; động viên sức mạnh tổng hợp, tạo động lực thúc đẩy hoàn thành toàn diện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương; xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương.
Ghi nhận những thành tích đó, trong những năm qua, LLVT thành phố đã có 258 lượt tập thể và 647 lượt cá nhân được các cấp khen thưởng, Đảng bộ Quân sự thành phố liên tục đạt trong sạch, vững mạnh, được Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố tặng cờ "Đảng bộ trong sạch, vững mạnh xuất sắc", Ban CHQS thành phố hàng năm đều đạt tiêu chuẩn đơn vị vững mạnh toàn diện, được tặng 4 cờ thi đua xuất sắc, 10 năm đạt danh hiệu "Đơn vị Quyết thắng", đặc biệt với thành tích đã đạt được trong những năm gần đây, Ban CHQS thành phố 2 lần được Bộ Quốc phòng tặng Cờ và Bằng khen, 2 lần được Quân khu tặng danh hiệu "Đơn vị Quyết thắng", 2 Bằng khen, 1 Giấy khen; được UBND tỉnh Ninh Bình tặng 2 Cờ và Bằng khen.
Phát huy truyền thống 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, LLVT thành phố tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của QĐND Việt Nam anh hùng, truyền thống quê hương, ra sức học tập, rèn luyện, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, xây dựng quê hương Ninh Bình giàu về kinh tế, ổn định về chính trị, vững mạnh về quốc phòng-an ninh, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Thượng tá Nguyễn Ngọc Tú(Phó Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Ban CHQS thành phố Ninh Bình)