Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Yên Mô vừa là hậu phương, vừa là căn cứ địa của tỉnh, của Liên khu III, vừa là địa bàn tranh chấp quyết liệt giữa ta và địch. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo của chính quyền, LLVT huyện đã chiến đấu, kiên trì trụ giữ đất, bám dân, dựa vào thế núi, thế sông, đánh thắng giặc, lập công xuất sắc. Ngày 22-5-1965, đế quốc Mỹ bắt đầu đánh phá Ninh Bình. Thực hiện lời kêu gọi thiêng liêng của Bác, với tinh thần: "Không có gì quý hơn độc lập tự do", quân và dân Yên Mô cùng với các lực lượng của tỉnh đã anh dũng chiến đấu, đánh trả quyết liệt 2 cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ, và đã lập được những chiến công xuất sắc, bắn cháy 2 máy bay giặc Mỹ; trong đó có Trung đội nữ dân quân trực chiến xã Khánh Thịnh, do đồng chí Dương Thị Lan chỉ huy, đã bắn rơi 1 máy bay Mỹ, vào ngày 17/10/1972; đây là chiếc máy bay thứ 90 của đế quốc Mỹ bị bắn rơi trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Cùng với lực lượng trực tiếp chiến đấu, lực lượng tham gia phục vụ chiến đấu cũng được tổ chức chu đáo.
Toàn huyện huy động 2.000 dân công, 2.000 xe đạp thồ và 10 đội thuyền xi măng, lưới thép (hàng trăm chiếc), vận chuyển hàng ngàn tấn lương thực, thực phẩm, súng đạn, trang bị vào tuyến trong; làm mới và sửa chữa nhiều cầu cống, hàng trăm km đường giao thông, giải tỏa hàng ngàn tấn hàng hóa lương thực, vũ khí tại ga Ghềnh. Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, toàn huyện có 9.989 thanh niên lên đường nhập ngũ, hàng nghìn người gia nhập thanh niên xung phong.
Kết thúc hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, với những thành tích đặc biệt xuất sắc, Đảng bộ, quân và dân Yên Mô đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân; có 13 tập thể, 2 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 170 Mẹ Việt Nam Anh hùng; tặng thưởng 2 Huân chương Quân công, 16 Huân chương Chiến công, 1.617 Huân, Huy chương chiến sỹ vẻ vang, 5.699 Huân chương - Huy chương kháng chiến, 5 Cờ thi đua toàn miền Bắc; nhiều Cờ thi đua của Quân khu 3 và của UBND tỉnh Ninh Bình trao tặng. Toàn huyện có 2.226 liệt sỹ, 980 thương binh, 885 bệnh binh.
Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, LLVT huyện đã thường xuyên quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể chủ động tham mưu, đề xuất với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương; tiềm lực và thế trận quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc, chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT địa phương được tăng cường, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Đặc biệt từ khi tái lập huyện Yên Mô (năm 1994), LLVT huyện Yên Mô luôn đoàn kết, sáng tạo, chủ động khắc phục mọi khó khăn, nỗ lực phấn đấu, hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ, nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc.
Nổi bật là đã tham mưu cho Huyện ủy, HĐND, UBND huyện xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng khu vực phòng thủ huyện ngày càng vững chắc, thực hiện tốt nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; phòng, chống giảm nhẹ thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; phòng chống "Diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, góp phần cùng với các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Các phương án tác chiến ngày càng được bổ sung, hoàn thiện và luyện tập thường xuyên, sẵn sàng ứng phó có hiệu quả trong mọi tình huống. Công tác huấn luyện được coi trọng và không ngừng nâng cao về bản lĩnh chính trị, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của LLVT, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Hàng năm đều hoàn thành có chất lượng nội dung, chương trình huấn luyện cho 100% cán bộ, chiến sỹ quân thường trực, 80 đến 85% lực lượng DQTV và DBĐV; tổ chức 5 cuộc diễn tập khu vực phòng thủ huyện, 100% xã, thị trấn tổ chức diễn tập chiến đấu trị an; tổ chức bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho 24.432 lượt cán bộ, đảng viên, 624 chức sắc, chức việc tôn giáo, 48.822 lượt học sinh trung học phổ thông.
Với truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", trong những năm qua LLVT huyện đã cùng các cấp, các ngành tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác chính sách hậu phương quân đội; phối hợp, hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, nhà đồng đội cho các gia đình chính sách, hộ nghèo có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, thăm hỏi, tặng quà gia đình cán bộ, chiến sĩ đang làm nhiệm vụ ở biên giới, hải đảo…; xem xét, đề nghị cho 5.983 đồng chí được hưởng chế độ, chính sách theo Quyết định 47, Quyết định 290, Quyết định 142, Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ; tích cực triển khai thực hiện Quyết định 49 của Thủ tướng Chính phủ.
Thực hiện phong trào thi đua "Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới", LLVT huyện đã huy động cán bộ, chiến sĩ LLVT huyện cùng với các lực lượng khác tham gia hỗ trợ vật chất, ngày công, làm mới, sửa chữa 32 ngôi nhà cho các gia đình chính sách, hộ nghèo, đào đắp trên 36.400 m3 đất đá, hàng chục km mương, máng, đường giao thông.
Phối hợp với Huyện đoàn, Viện 145/Quân đoàn I, Viện Quân y 5/Quân khu 3 thực hiện chương trình quân dân y kết hợp khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho gần 3.000 đối tượng chính sách, hộ nghèo, tặng quà cho hơn 300 đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trị giá hàng trăm triệu đồng.
Để có được những kết quả trên, LLVT huyện luôn chú trọng xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Luôn quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ; động viên sức mạnh tổng hợp, tạo động lực thúc đẩy hoàn thành toàn diện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương; xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương.
Ghi nhận những thành tích đó từ năm 1994 đến nay, LLVT huyện đã có 1.247 lượt tập thể, cá nhân được các cấp khen thưởng, Đảng bộ Quân sự huyện liên tục đạt "Trong sạch vững mạnh", được Ban chấp hành Đảng bộ huyện tặng cờ "Đảng bộ trong sạch, vững mạnh xuất sắc", Ban CHQS huyện hàng năm đều đạt tiêu chuẩn đơn vị vững mạnh toàn diện, được tặng 7 cờ thi đua xuất sắc, 15 năm đạt danh hiệu "Đơn vị Quyết thắng", đặc biệt với thành tích đã đạt được trong những năm gần đây, Ban CHQS huyện được Bộ Quốc phòng, Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.
70 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh, các cơ quan Bộ CHQS tỉnh; sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, trực tiếp của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, sự đùm bọc, nuôi dưỡng của nhân dân và sự đóng góp hy sinh to lớn của các anh hùng liệt sỹ, Mẹ Việt Nam anh hùng, của cán bộ, chiến sỹ LLVT huyện qua các thời kỳ, LLVT huyện đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh, luôn trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, hy sinh, cống hiến, hun đúc nên truyền thống: "Đoàn kết, chủ động, sáng tạo, quyết thắng" của LLVT huyện.
Trung tá Hà Văn Mạnh(Chính trị viên Ban CHQS huyện Yên Mô)