Liên minh HTX tỉnh: Ngôi nhà chung cho khu vực kinh tế tập thể

Đồng chí Lê Thị Tâm: Ngày 11-4-1946, Bác Hồ đã viết thư kêu gọi các điền chủ, nông gia, nông hộ Việt Nam tham gia HTX nông nghiệp (đăng trên Báo Cứu Quốc số 229, ngày 1-5-1946). Ngay sau đó, hàng loạt các cơ sở kinh tế hợp tác (lúc đầu là các tổ đổi công, tổ vần công) được hình thành, rồi đến các HTX phát triển mạnh mẽ vào những năm 50-60 của thế kỷ XX và cho đến ngày nay.

Trải qua các thời kỳ cách mạng, khu vực kinh tế hợp tác, HTX có lúc thăng, lúc trầm; song luôn luôn có những đóng góp quan trọng vào công cuộc giải phóng dân tộc và bảo vệ đất nước.

Từ cuối những năm 80 trở lại đây, phong trào HTX ở nước ta đã nỗ lực vươn lên, vượt qua những khó khăn, thách thức, từng bước thoát ra khỏi cơ chế quản lý cũ, hình thành mô hình HTX kiểu mới theo Luật HTX năm 2003 và hiện nay là Luật HTX năm 2012.

Mặc dù còn những khó khăn, nhưng các cơ sở kinh tế HTX đã khẳng định được vai trò, vị trí của mình, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước: Đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng GDP chung của nền kinh tế.

Nhưng quan trọng hơn, hoạt động của các HTX đã thực sự có tác dụng thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, tạo ra mối liên kết, hợp tác giữa các hộ xã viên trong HTX và giữa xã viên với các cơ sở sản xuất; huy động có hiệu quả các nguồn lực của xã hội để mở rộng sản xuất, phát triển ngành nghề, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Các HTX đã tham gia tích cực vào việc giải quyết các vấn đề xã hội như tạo việc làm, thu nhập cho khoảng 15 triệu người, đặc biệt là các đối tượng xã hội, góp phần giúp nhiều hộ thoát khỏi đói nghèo, ổn định đời sống.

Các HTX còn là nơi giáo dục ý thức cộng động, đề cao các giá trị văn hóa, đạo đức, phát huy tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết, hỗ trợ giúp đỡ nhau cùng làm giàu, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc.

PV: Trên địa bàn tỉnh, kinh tế HTX đã phát triển như thế nào thưa đồng chí?

Đồng chí Lê Thị Tâm: Hiện nay toàn tỉnh có 320 HTX, thu hút 322.366 thành viên tham gia, trong đó có 257 HTX nông nghiệp; 39 quỹ tín dụng nhân dân; 24 HTX phi nông nghiệp. Đến thời điểm 31-12-2015, đã có 228/320 HTX đảm bảo hoạt động theo Luật HTX năm 2012, trong đó: 169/255 HTX (66,2%) tiến hành tổ chức lại, 20 HTX mới thành lập, 39 Quỹ tín dụng nhân dân.

Trong số 257 HTX ở lĩnh vực nông nghiệp, có 233 HTX nông nghiệp, thủy sản, 24 HTX chuyên ngành. Doanh thu bình quân của HTX ước đạt trên 1 tỷ đồng/năm, lợi nhuận bình quân đạt khoảng 120 triệu đồng/HTX; thu nhập bình quân của thành viên từ 800 nghìn đồng đến 2,5 triệu đồng/người/tháng.

Các HTX dịch vụ nông nghiệp cơ bản đảm nhiệm tốt một số khâu dịch vụ chủ yếu phục vụ sản xuất của xã viên như: dịch vụ thủy lợi, bảo vệ thực vật; dịch vụ thú y; giống cây trồng; vật tư nông nghiệp; dịch vụ làm đất, khuyến công; một số HTX đã mở rộng thêm dịch vụ thu hoạch; liên kết với các đơn vị khoa học trong cung ứng khoa học và tiêu thụ sản phẩm. Các HTX chuyên ngành như HTX nấm, HTX trang trại, chăn nuôi, HTX sản xuất, kinh doanh, dịch vụ Thanh niên...

Tuy mới thành lập song bước đầu hoạt động khá chủ động, hiệu quả. Các HTX  có vai trò quan trọng đối với phong trào xây dựng nông thôn mới. Trong 19 tiêu chí, HTX đã tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp 9 tiêu chí, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người sản xuất... góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn. Đến nay, toàn tỉnh có 40 xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Một số mô hình HTX hoạt động rõ nét và hiệu quả, tiêu biểu như HTX Điện nước môi trường Khánh Phú, các HTX nông nghiệp: Hợp Tiến, Đại Thành, Đồng Xuân Tiến, Nam Cường (huyện Yên Khánh); Đại Phú, Bạch Cừ (Hoa Lư); Đức Long, Xích Thổ, Hiền Lâm (Nho Quan), Đông Thượng, Bình Minh, Đông Thôn (Yên Mô), Thượng Kiệm, Đồng Hướng (Kim Sơn); các Quỹ TDND: Trung Sơn (thành phố Tam Điệp), Khánh Thành (Yên Khánh), Phúc Thành, Thiên Long (thành phố Ninh Bình)...

PV: Vậy, Liên minh HTX đã có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của kinh tế HTX?

Đồng chí Lê Thị Tâm: Tham mưu cho UBND tỉnh và phối hợp với các ngành có liên quan triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể. Là thành viên Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của tỉnh, Liên minh HTX tỉnh đã tham mưu đề xuất cho Ban chỉ đạo cụ thể hóa tiêu chí 13, với các tiêu chí cụ thể về đánh giá chất lượng hiệu quả các HTX.

Coi trọng củng cố các loại hình HTX đang gặp khó khăn; rà soát, đánh giá chính xác số lượng, chất lượng khẳng định lại quy mô hoạt động của HTX. Chủ động tổ chức tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho thành viên và nhân dân về việc củng cố và phát triển tổ hợp tác, HTX gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới.

Hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn HTX về hình thức tổ chức sản xuất, vốn, liên doanh, liên kết, xúc tiến quảng bá sản phẩm, xây dựng đề án sản xuất, kinh doanh, điều lệ HTX, quy chế hoạt động và quy chế quản lý tài sản, tài chính của HTX.

Năm 2015, đã tổ chức tư vấn 35 buổi cho gần 200 người về việc thành lập Tổ hợp tác, HTX trên địa bàn các huyện: Yên Khánh, Kim Sơn, Nho Quan, Gia Viễn, Hoa Lư; thành lập mới 8 HTX (trong đó 2 HTX nuôi trồng và khai thác thủy sản; 2 chuyên ngành chăn nuôi, trang trại; 2 HTX chế biến thức ăn gia súc và dịch vụ nông nghiệp; 2 HTX vận tải); 16 tổ hợp tác (1 tổ hợp tác mộc dân dụng; 1 tổ hợp tác may xuất khẩu và 13 tổ hợp tác chăn nuôi, trồng trọt, thủy sản, kinh doanh dịch vụ tổng hợp, 1 tổ hợp tác xây dựng).

Phối hợp với UBND các huyện, thành phố, các ngành hướng dẫn sáp nhập những HTX có quy mô nhỏ, hoạt động kém hiệu quả thành các HTX có quy mô liên thôn, toàn xã; xây dựng bộ tài liệu, tiến hành hướng dẫn, tư vấn, hỗ trợ tuyên truyền Luật cho các HTX về tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012.

Trong năm 2015 vận động phát triển kết nạp được 22 thành viên, đưa số thành viên của Liên minh HTX tỉnh lên 335. Trong năm, Liên minh HTX tỉnh đã tổ chức 8 đoàn cho hơn 500 cán bộ Liên minh HTX tỉnh, cán bộ quản lý, chuyên môn các HTX nông nghiệp, phi nông nghiệp, chuyên ngành và hệ thống quỹ tín dụng nhân dân đi nghiên cứu, trao đổi và học tập kinh nghiệm ở trong và ngoài tỉnh. Tiếp tục tham gia quản lý, điều hành nguồn vốn từ Quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm (Quỹ 120) và Quỹ quay vòng phát triển HTX.

Đến nay Liên minh HTX tỉnh quản lý 49 dự án với tổng số vốn (gồm cả vốn 120) đạt 2,956 tỷ đồng. Liên minh HTX tỉnh phối hợp hỗ trợ kinh phí đầu tư, mua sắm trang thiết bị, máy móc phục vụ hoạt động quản lý, sản xuất cho 3 HTX mới thành lập và 2 HTX chuyên ngành nấm; hỗ trợ 1 đơn vị thành viên xây dựng nhãn mác sản phẩm.

Đã tổ chức cho 34 đơn vị thành viên tham gia 32 gian hàng tại hội chợ triển lãm tại Ninh Bình và 2 gian hàng tại Hà Nội; tổ chức hội nghị liên kết doanh nghiệp với các HTX trong tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho trên 80 HTX và doanh nghiệp; phối hợp với các doanh nghiệp, các đơn vị bao tiêu sản phẩm cho gần 50 HTX nông nghiệp... Liên minh HTX luôn thực hiện tốt nhiệm vụ là đại diện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các HTX, thành viên; là ngôi nhà chung cho khu vực kinh tế tập thể.

PV: Đồng chí cho biết mục tiêu, nhiệm vụ của Liên minh HTX tỉnh năm 2016?

Đồng chí Lê Thị Tâm: Mục tiêu, đến hết tháng 6-2016 có 100% các HTX hoàn thành việc chuyển đổi, tổ chức lại theo Luật HTX năm 2012; thành lập mới ít nhất 8 HTX, 20 tổ hợp tác; tổ chức bồi dưỡng cho ít nhất 450 cán bộ quản lý, cán bộ chuyên môn nghiệp vụ HTX; phấn đấu ít nhất 80% số HTX hoạt động ổn định và có lãi: số HTX khá, tốt đạt 60% trở lên; xây dựng 6-8 mô hình HTX điển hình tiên tiến toàn diện...

Để đạt được mục tiêu này, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục quán triệt sâu rộng các chủ trương, văn bản của trung ương, của tỉnh về phát triển kinh tế tập thể; tuyên truyền sâu rộng Luật HTX năm 2012 và hướng dẫn các đơn vị tiến hành tổ chức lại HTX theo luật mới.

Tăng cường nguồn lực và năng lực hoạt động của Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm; Quỹ Quay vòng phát triển HTX (trình UBND tỉnh bổ sung 1 tỷ đồng theo lộ trình thực hiện Đề án năm 2016).

Tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của Liên minh HTX tỉnh theo hướng thiết thực, hiệu quả. Chủ động, tích cực nắm chắc tình hình thành viên, nâng cao hiệu quả tư vấn, hỗ trợ.

Tăng cường công tác phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể trong tỉnh, các địa phương, các tổ chức tài trợ trong và ngoài nước để đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể và hỗ trợ ngày càng nhiều cho các thành viên. Tổ chức triển khai kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Giám đốc, Phó giám đốc, Trưởng kiểm soát, cán bộ chuyên môn các HTX trên địa bàn tỉnh.

Đưa khu trưng bày giới thiệu sản phẩm thành viên tại khuôn viên trụ sở Liên minh HTX tỉnh (gồm 8 gian hàng) đi vào hoạt động; tăng cường giới thiệu, quảng bá, xúc tiến thương mại hỗ trợ các HTX trong tiêu thụ sản phẩm.

Phát động phong trào thi đua trong các thành viên, các HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp vừa và nhỏ, các Khối thi đua có các hoạt động thiết thực chào mừng 70 năm phong trào HTX và Ngày HTX Việt Nam 11-4.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!

Đinh Chúc  (Thực hiện)