Phần thứ hai: Quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của BĐBP Ninh Bình và kết quả 30 năm thực hiện "Ngày biên phòng toàn dân"
Sự ra đời và quá trình xây dựng chiến đấu và trưởng thành của BĐBP tỉnh Ninh Bình
Thực hiện Nghị quyết số 22/NQ-TW, ngày 10/10/1979 Bộ chính trị về việc chuyển giao nhiệm vụ và lực lượng CANDVT sang Bộ Quốc phòng. Ngày 19/11/1979 Chính phủ ra Nghị quyết số 412/CP về việc chuyển giao nhiệm vụ và lực lượng CANDVT hiện nay thuộc Bộ Nội vụ sang Bộ Quốc phòng, từ đây CANDVT đổi tên thành lực lượng BĐBP. Ngày 12/3/1980, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Ninh Bình ra Quyết định số 245/QL về việc điều chỉnh lực lượng BĐBP, Đồn BP 41 chuyển sang trực thuộc Ban CHQS huyện Kim Sơn. Lúc này, Ban Biên phòng trực thuộc Ban Chỉ huy Quân sự huyện Kim Sơn, do đồng chí Phó chỉ huy trưởng BCH Quân sự huyện trực tiếp phụ trách công tác Biên phòng, Chi bộ Đồn Biên phòng 41 trực thuộc Huyện ủy Kim Sơn. Thực hiện Chỉ thị 85/CT-TM, ngày 26/5/1981 Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam và Chỉ thị số 602/BTL, ngày 15/7/1981 của Bộ Tư lệnh Quân khu 3, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Nam Ninh ra quyết định thành lập Phòng Biên phòng, trực thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh. Ngày 18/8/1981, Ban Chỉ huy Quân sự huyện Kim Sơn đã bàn giao Đồn biên phòng 41 về trực thuộc Phòng Biên phòng, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh.
Ngày 4/4/1986, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 419/QĐ-BQP, về việc tổ chức BĐBP ở 3 cấp: Bộ Tư lệnh, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, thành phố và Đồn Biên phòng. Ngày 8/8/1986, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Nam Ninh đã bàn giao lực lượng, tổ chức, nhiệm vụ của BĐBP tỉnh cho Bộ Tham mưu BĐBP. Lúc này, Đồn Biên phòng 41 được đổi tên thành Đồn Biên phòng 104 trực thuộc Bộ Tham mưu BĐBP (cho đến tháng 6/2010).
Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong tình hình mới, để xây dựng, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới trong tình hình mới, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Bộ Tư lệnh BĐBP đã đề xuất Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 1881/QĐ-BQP, ngày 01/6/2010 về việc thành lập Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Ninh Bình trực thuộc Bộ Tư lệnh BĐBP. Tỉnh ủy Ninh Bình ban hành Quyết định số 01-QĐ/TU, ngày 03/12/2010 về thành lập Đảng bộ BĐBP. Sau khi được thành lập, các đơn vị trong BĐBP tỉnh đã nhanh chóng ổn định tổ chức, biên chế, vừa thực hiện nhiệm vụ xây dựng đơn vị, vừa thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ biên giới, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, ANCT, TTATXH và các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại... đồng thời, làm tốt nhiệm vụ củng cố, xây dựng cơ sở chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương. Các thế hệ cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh đã khắc phục khó khăn, đoàn kết, thống nhất, chủ động, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.