Khuyến học ở dòng họ Hà

Cũng từ đây, nhiều con cháu trong dòng họ đã nối tiếp truyền thống gia đình, tham gia phong trào cách mạng. Đến nay, dòng họ có 6 người là lão thành cách mạng, 3 người là cán bộ tiền khởi nghĩa. Cùng với việc tham gia hoạt động cách mạng, việc học là công việc được dòng họ Hà từ bao đời xem trọng.

Từ xa xưa, họ Hà đã cất công mời thầy đồ về dạy chữ cho con cháu và luôn khuyến khích con cháu phải coi trọng cái chữ, học tập, tu dưỡng bản thân để trở thành người có ích cho xã hội. Gia đình ông Hà Kế Nghiệp, sinh được 5 người con thì đến nay cả 5 người con đều thành đạt trong xã hội.

Nói về việc dạy bảo con cháu, ông Nghiệp tâm sự: Ngày trước, tôi công tác xa nhà nên mọi việc đồng áng và chăm sóc con cái đều do bà nhà tôi chu toàn. Vì biết bố thường xuyên vắng nhà, một mình mẹ vất vả nên các con tôi đều cố gắng học tập, giúp đỡ mẹ việc nhà. Mỗi khi có dịp về nhà, tôi thường quan tâm hỏi han tình hình học tập của các con, động viên khi thấy chúng học tập tốt, biết làm việc nhà. Đặc biệt, truyền thống của dòng họ luôn được tôi đưa ra để dạy bảo các con noi gương mà phấn đấu, học tập. 5 đứa con tôi đều thoát ly gia đình đi công tác, trong đó có 4 đứa công tác trong lực lượng vũ trang.

Đặc biệt, từ năm 1993 khi về nghỉ hưu, ông Hà Kế Nghiệp có nhiều thời gian quan tâm hơn đến việc học tập của các cháu trong gia đình. Ông đã trích lương hưu để khen thưởng hàng năm cho các cháu có thành tích học tập tốt. Do đó, các cháu nội, ngoại của ông, dù ở Ninh Bình hay Hải Phòng, Hà Nội… đều vui và phấn khởi vì sự quan tâm, động viên của ông. Mỗi dịp nghỉ hè, các cháu nội, ngoại đều tụ họp về nhà ông bà, vừa để chia vui với ông bà thành tích sau một năm học tập, vừa là để gần gũi, tìm hiểu thêm về truyền thống của dòng họ. Hiện gia đình ông Hà Kế Nghiệp có 4 người con là cử nhân, 3 cháu nội, ngoại đang học và tốt nghiệp đại học.

Trong dòng họ Hà, những gia đình có truyền thống hiếu học như gia đình ông Hà Kế Nghiệp không phải là hiếm. Dòng họ có 49 hộ gia đình thì có tới 42 gia đình có từ 1 cử nhân trở lên. Hiện dòng họ đã có 4 tiến sỹ, 5 thạc sỹ và 89 cử nhân. Nhiều con cháu họ Hà đã đỗ đạt, thành danh trên các lĩnh vực công tác. Để động viên, khuyến khích phong trào học tập của con cháu, dòng họ đã xây dựng quỹ khuyến học chung và có hơn 10 gia đình xây dựng quỹ riêng và tổ chức trao thưởng kịp thời mỗi khi kết thúc năm học. Ngoài 2 lần phát thưởng vào dịp giỗ họ và giỗ tổ, hàng năm vào dịp thanh minh, dòng họ còn tổ chức lễ vinh quy bái tổ. Những cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong học tập, công tác được đội lễ lên từ đường cáo yết tổ tiên, được gắn hoa và một bảng tôn vinh lưu giữ tại gia đình để làm gương cho con cháu học tập.

Ngay tại từ đường họ Hà, Chi hội khuyến học dòng họ đã làm bảng lưu danh cho cử nhân, thạc sỹ, tiến sỹ và những người con trai, con gái, con dâu, cháu chắt tiêu biểu, có công với họ tộc…

Dòng họ Hà không có gia đình nào có con cháu bỏ học giữa chừng hoặc dừng ở cấp THCS. Việc học tập hàng ngày của con cháu được mỗi gia đình và chi hội khuyến học dòng họ quan tâm sát sao. Các gia đình đã bố trí, sắp xếp góc học tập, giờ học cho con cháu một cách khoa học, có kiến thức để chăm sóc, nuôi dạy con cái tốt hơn…

Gia đình nào cũng ý thức được việc cùng góp sức để xây dựng phong trào khuyến học, khuyến tài của dòng họ ngày càng phát triển. Vừa qua, dòng họ Hà đã vinh dự được Hội Khuyến học tỉnh tặng bức trướng "Dòng họ khuyến học tiêu biểu".

Phan Hiếu