Khai mạc Lễ hội đền Thánh Nguyễn

Theo sử sách, Thiền sư Nguyễn Minh Không người làng Đàm Xá, huyện Đại Hoàng, nay thuộc 2 xã Gia Thắng và Gia Tiến, huyện Gia Viễn. Ông là một vị Thiền sư tài năng, có nhiều công lao đóng góp về chính trị, tư tưởng, văn hóa của Đại Việt thời Lý. Ông là một trong số ít các Thiền sư được Đại Việt sử ký toàn thư ghi chép lại các sự kiện liên quan: Năm 1131, chữa khỏi bệnh cho vua Lý Thần Tông, được phong làm Quốc sư.

Sau khi mất (năm 1141), ông được triều đình nhà Lý phong là Lý Quốc Sư, chức vị cao nhất trong hệ thống Tăng quan nhà Lý (vị cao tăng có chức vị đứng đầu triều nhà Lý trong lịch sử Việt Nam), thể hiện rõ tầm quan trọng của Ngài trong lịch sử Phật giáo thời Lý nói riêng và lịch sử Phật giáo Việt Nam nói chung. 

Nhờ có nhiều công lớn trong việc chữa bệnh cho vua Lý và nhân dân, ông cùng với Trần Hưng Đạo đã được người dân Việt tôn vinh như những vị Thánh: Đức Thánh Nguyễn, Đức Thánh Trần. 

Đền thờ Đức Thánh Nguyễn là một ngôi đền cổ thuộc làng Điềm, phủ Tràng An xưa, nay thuộc 2 xã Gia Thắng và Gia Tiến (huyện Gia Viễn). Đền được xây dựng trên nền ngôi chùa có tên là Viên Quang do chính Nguyễn Minh Không lập vào năm 1121. Khi ông mất, nhân dân Đàm Xá nhớ ơn đã thờ ông ở đây. Đền Thánh Nguyễn được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử-văn hóa cấp Quốc gia vào tháng 2/1989.

Như các đền thờ thần Cao Sơn, thần Thiên Tôn và thần Quý Minh trong Hoa Lư tứ trấn, lễ hội đền Thánh Nguyễn diễn ra cùng dịp với lễ hội Cố đô Hoa Lư hằng năm, từ ngày 8-10/3 âm lịch. Đây là dịp nhân dân địa phương tri ân Đức Thánh Nguyễn Minh Không, người con của đất Gia Viễn. 

Lễ hội chính được tổ chức 5 năm một lần hoặc 10 năm một lần (tùy theo điều kiện kinh tế). Trong phần Lễ chính có tục rước nước từ sông Hoàng Long về Đền; tế lục khúc, tế nam quan, nữ quan… Phần Hội thường tổ chức các trò chơi dân gian như kéo co, cờ 32 quân, chọi gà, thi đấu bóng chuyền, bóng đá...

Tại lễ khai mạc tối 19/4, đồng chí Trần Song Tùng, TVTU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và đồng chí Hoàng Mạnh Hùng, TUV, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Gia Viễn đã gióng trống, khai chiêng, khai mạc lễ hội đền Thánh Nguyễn năm 2021. Đây cũng là một trong những sự kiện hưởng ứng Năm Du lịch quốc gia, góp phần giữ gìn và bảo tồn lễ hội truyền thống của huyện Gia Viễn.

Huy Hoàng- Minh Quang