Hiệu quả trồng cây lá dong ở Hợp Lý
Lá dong Hợp Lý (Lý Nhân) từ lâu đã nổi tiếng khắp trong và ngoài tỉnh. Là cây trồng truyền thống, đem lại giá trị kinh tế cao, hàng chục năm qua, thu nhập từ lá dong góp phần đem lại cuộc sống ấm no, đầy đủ cho nhiều hộ dân trên địa bàn. Vào vụ Tết - vụ thu hoạch chính trong năm, có hộ thu nhập tới cả trăm triệu đồng…
Bà Lê Thị Dần về làm dâu thôn Phúc Thủy, xã Hợp Lý từ năm 1976. Thời gian ấy, trên diện tích vườn của gia đình nhà chồng bà chủ yếu trồng cây dong củ, thu nhập chẳng đáng là bao. Vài năm sau, qua mối kết giao với mọi người, biết trên địa bàn xã có thôn trồng lá dong cho thu nhập cao hơn bà Dần đã đi xin giống về trồng. Từ năm 1980, trên diện tích 4 sào vườn, gia đình bà Dần đã quy hoạch trồng lá dong và hồng xiêm. Khoảng một năm sau, nhờ chăm sóc tốt lá dong bắt đầu cho thu hoạch.
Bà Dần cho biết: Lá dong cho thu hoạch quanh năm, nhưng vụ thu hoạch chính là vào dịp Tết Nguyên đán. Ở Hợp Lý hiện không có cây trồng nào cho thu nhập cao như cây lá dong... Theo tính toán của bà Dần, bình quân mỗi tháng 4 sào lá dong cho thu nhập từ 1,7 – 2 triệu đồng; riêng vụ Tết (bắt đầu từ ngày mùng 10 đến 27, 28 tháng chạp) cho thu khoảng trên 30 triệu đồng. Những ngày giáp Tết, giá lá dong lên theo ngày, theo giờ. Vụ Tết Nguyên đán năm 2024, những ngày đầu tháng Chạp, lá dong loại to được bán với giá 600 – 700 đồng/lá, sau đó lên 800, 1.000, 1.200 đồng/lá... Đến ngày 27 Tết giá đã lên tới 1.500 – 1.700 đồng/lá (giá bán cho người đến thu mua tại nhà). Có hộ trực tiếp mang bán tại chợ giá lá to lên tới 2.000 đồng/lá. Theo nhận định của bà Dần, năm nay, vụ Tết giá lá dong chắc sẽ cao hơn năm trước bởi có một số diện tích lá dong ở ngoài đồng bị chết do ảnh hưởng bão số 3; một số bị chết không rõ nguyên nhân... Từ những ngày cuối tháng 11 (âm lịch) năm 2024 lá dong to đã được bán với giá 700 đồng/lá.
Những năm qua, nguồn thu từ lá dong không chỉ giúp các gia đình nông dân ở Hợp Lý có tiền mua sắm Tết đầy đủ mà còn có khoản để dành lo những việc lớn; mua sắm đồ dùng, vật dụng có giá trị... trong nhà. Do lá dong đem lại giá trị kinh tế cao, nhiều hộ gia đình ở thôn Phúc Thủy giờ cũng trồng lá dong để nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống. Hiện thôn Phúc Thủy có khoảng 250 hộ dân trồng lá dong chiếm trên 83% tổng số hộ dân toàn thôn.
Rời nhà bà Lê Thị Dần, theo những con đường làng bê tông rộng rãi, hai bên xanh mướt lá dong chúng tôi tới nhà chị Nguyễn Thị Nga, thôn Kim Thượng - là hộ gia đình vừa trực tiếp trồng 4 sào lá dong, vừa là cơ sở thu mua lá dong trên địa bàn. Theo chia sẻ của chị Nga, trước kia, người dân Hợp Lý không trồng nhiều lá dong như bây giờ. Ngày ấy, lá dong được trồng chủ yếu ở thôn Kim Thượng và Phúc Thượng, nhưng diện tích nhỏ lẻ, chỉ thành từng khóm, từng khoảnh trong vườn nhà. Ngày đó, do không có người trực tiếp đến thu mua, vào dịp Tết, chị Nga phải chở lá dong bằng xe đạp đi các chợ quanh vùng để bán. Ngày thường, từ sáng sớm chị Nga thường chở lá dong ra bán ở chợ Phúc...
“Giờ thì khác rồi, người đến mua tận nhà, chỉ lo không có lá dong để bán” - chị Nga cười nói. Ngoài 4 sào vườn phủ xanh lá dong của gia đình, hiện chị Nga còn thu mua lá dong của các hộ trồng quanh vùng. Với khoảng 100 hộ khách quen và thu mua lẻ, hằng tháng, gia đình chị Nga đều đặn xuất hàng cho người mua trong tỉnh và các tỉnh, thành phố khác, như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Thái Bình, Nam Định, Hà Nội, Hải Dương, Bình Dương. Nhờ có lá dong, không chỉ gia đình chị Nga mà nhiều gia đình trồng lá dong ở thôn Kim Thượng nói riêng, ở xã Hợp Lý nói chung có nguồn thu nhập ổn định, cải thiện chất lượng cuộc sống. Ở Kim Thượng, giờ nhà nào cũng trồng lá dong. Nhà ít một vài sào, nhà nhiều lên tới hơn hai mẫu. Dịp Tết Nguyên đán năm 2024, ngày cao điểm giá bán lá dong to lên tới 1.500 – 1.700 đồng/lá. Tính riêng vụ Tết, nhà ít cũng có thu nhập một vài chục triệu đồng, nhà nhiều lên tới cả trăm triệu đồng...
Năm nào cũng vậy, vào những ngày giáp Tết – vụ thu hoạch chính trong năm, thương lái từ khắp nơi đi ô tô về mua lá dong nhộn nhịp trên khắp các con đường ở Hợp Lý. Nhà nhà bận rộn với việc thu hái. Mọi người đều phấn khởi, vui mừng khi giá bán lá dong tăng từng ngày, từng giờ. Với chị Nga, vừa trồng, vừa thu mua lá dong nên lúc nào chị cũng bận rộn với việc chăm sóc, thu hái, thu mua, xếp, bó, phân loại, xuất bán... Ngày thường, mười, mười một giờ đêm chị mới được nghỉ. Vào vụ Tết bận hơn rất nhiều, có hôm làm thông trưa, thông đêm để kịp giao hàng cho khách. Bận, vất vả là thế nhưng chị Nga và người dân nơi đây vẫn vui vì lá dong dịp Tết giá bán cao hơn, đem lại nguồn thu đáng kể cho người trồng.
Do nhu cầu thị trường ngày càng tăng, lá dong bán được giá, lại không phải lo đầu ra, vì vậy, những năm qua, diện tích trồng lá dong ở Hợp Lý không ngừng được mở rộng. Ông Trần Văn Hiên, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Hợp Lý cho biết: Hiện 7/7 thôn của Hợp Lý người dân đều trồng lá dong. Nhiều nhất là ở hai thôn Kim Thượng và Phúc Thượng. Không chỉ trồng trong vườn lá dong giờ được mở rộng trồng cả ở ngoài đồng với tổng diện tích toàn xã vào khoảng 110 ha. Lá dong Hợp Lý là lá dong nếp, thơm, xanh ... được ưa chuộng trên thị trường. Nhiều năm qua, người trồng lá dong ở Hợp Lý không phải lo đầu ra, khi thu hoạch có người đến mua tại nhà, chỉ lo không có lá dong để bán... Ở Hợp Lý hiện nay không có cây trồng nào cho thu nhập cao như cây lá dong. Là cây trồng truyền thống, lâu năm nên người dân Hợp Lý đã có kinh nghiệm trong thu hái, chăm sóc... để có những vườn lá dong đẹp nhất bán vào vụ Tết. Thời gian tới, xã sẽ tiếp tục quy hoạch mở rộng diện tích trồng lá dong nhằm nâng cao thu nhập cho người dân.
Người dân Hợp Lý vốn chăm chỉ, cần cù, chịu thương, chịu khó. Gắn bó với đồng ruộng, hàng chục năm qua, nông dân Hợp Lý tâm huyết, dành nhiều công sức cho việc trồng, chăm sóc và không ngừng mở rộng diện tích cây lá dong. Không phụ công người trồng, những mùa lá dong đã đem lại nguồn thu quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Đặc biệt, mỗi dịp Tết đến Xuân về, lá dong Hợp Lý tỏa đi muôn nơi, đem đến những cái Tết no đủ, đầm ấm và hạnh phúc cho người nông dân nơi đây.
