Đồng chí Đặng Tiểu Bình, Trưởng phòng Văn hóa - Thể thao huyện Gia Viễn cho biết: Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của tỉnh, huyện về việc tiếp tục thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, Phòng Văn hóa-Thể thao đã phối hợp với các phòng, ban, ngành, cán bộ phụ trách văn hóa các xã, thị trấn đôn đốc, theo dõi việc thực hiện, gắn việc thực hiện Quyết định với phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa"; tăng cường hướng dẫn cơ sở bổ sung nội dung quy định về việc cưới, việc tang vào quy ước thôn, làng, phù hợp với phong tục, tập quán của từng địa phương. Đối với việc cưới, Huyện đoàn đã phát huy vai trò nòng cốt trong triển khai xây dựng mô hình và tổ chức các đám cưới theo mô hình "5 không". Các đoàn thể đã phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động đến từng thôn, xóm, làm cho mỗi cán bộ, đoàn viên, hội viên và nhân dân hiểu rõ nội dung của các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của các cấp, các ngành; nắm tình hình chủ động trực tiếp gặp gỡ các gia đình, các đôi nam nữ chuẩn bị tổ chức đám cưới để vận động, tuyên truyền việc thực hiện cưới văn minh, tiết kiệm. Theo đó, đã có trên 50% các gia đình và đôi trẻ tổ chức cưới bằng hình thức tiệc trà; 100% số đám cưới thực hiện đúng Luật Hôn nhân và gia đình với các nghi lễ được tổ chức trang trọng, thủ tục đơn giản, tiết kiệm nhưng vẫn đảm bảo vui tươi, phấn khởi, phù hợp với thuần phong mỹ tục của địa phương. Trong đám cưới không còn hiện tượng đem thuốc lá mời khách, hạn chế tình trạng uống rượu say gây rối trật tự.
Đặc biệt, cán bộ, đảng viên, công chức khi tổ chức lễ cưới của bản thân hoặc con đều báo cáo với thủ trưởng cơ quan, chi bộ về thời gian, hình thức tổ chức, số lượng khách mời... không lợi dụng việc cưới để nhận quà biếu, không sử dụng công quỹ cơ quan làm quà mừng. Đám cưới của cán bộ, đảng viên tiến bộ hơn những năm trước, nhiều đám cưới mời khách có chọn lọc, không mời vào giờ làm việc... Các lễ nghi theo phong tục trước và sau khi cưới được tổ chức giản tiện, trang phục cô dâu, chú rể theo truyền thống dân tộc được khôi phục, mang đậm bản sắc dân tộc. Không có hiện tượng tảo hôn, thách cưới, phô trương hình thức. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện, xã nêu cao tính tiền phong, gương mẫu thực hiện nếp sống văn minh.
Trong việc tang, thực hiện tốt các quy định của Nhà nước và hương ước của thôn, xóm trong việc tổ chức đám tang; phát huy vai trò của MTTQ, Hội Cựu chiến binh, Công đoàn, Hội người cao tuổi, mỗi gia đình cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải là những người gương mẫu thực hiện tốt việc tổ chức tang lễ. Theo đó, đa số các đám tang đã thực hiện đúng các quy định, giảm các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, mất vệ sinh trong việc khâm liệm, đưa tang và chôn cất, cải táng, không sử dụng nhạc hiếu sau 22 giờ và trước 5 giờ sáng. Tỷ lệ gia đình thực hiện hình thức hỏa táng đã tăng hàng năm.
Các xã, thị trấn đã tiến hành tổ chức lễ tang cho những người mất, trong đó 100% các đám tang không kéo dài quá 2 ngày, không tổ chức ăn uống đãi khách rộng; các tuần tiết 3 ngày, 7 ngày, 49 ngày,… chỉ tổ chức nội bộ trong gia đình. Các hủ tục mê tín dị đoan đã được bài trừ, nghi lễ được diễn ra phù hợp với thuần phong, mĩ tục, hương ước, quy ước của địa phương và quy định của pháp luật. Tích cực vận động, tuyên truyền các gia đình là người công giáo không đưa người chết vào làm lễ tại nhà thờ. Trong đám tang đã giảm số vòng hoa, quay phim, chụp ảnh, giảm một phần lớn các vòng hoa và bức trướng đắt tiền gây lãng phí, tăng hình thức vòng hoa luân chuyển. Khi đưa tang tuân thủ các quy định của pháp luật về an toàn giao thông, giảm tình trạng rắc tiền, vàng mã trên đường đưa tang…
Điểm đổi mới rõ nhất ở huyện Gia Viễn là hoạt động lễ hội. Việc tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc, các sự kiện chính trị của huyện, đón nhận danh hiệu khen thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước được thực hiện khá tốt theo quy định của Trung ương, của tỉnh, bảo đảm trang trọng, nghiêm túc, tiết kiệm và hiệu quả, gắn với các phong trào thi đua yêu nước. Các hoạt động kỷ niệm ngày truyền thống của các ngành, cơ quan, đơn vị được thực hiện theo tinh thần tiết kiệm, thiết thực, hiệu quả, không phô trương, hình thức. Nhiều đơn vị đã tổ chức bằng hình thức họp mặt, tiếp xúc nội bộ một cách thiết thực nên đã hạn chế sự lãng phí. Việc treo cờ Tổ quốc nhân kỷ niệm ngày truyền thống của đất nước, của huyện đã trở thành nét đẹp văn hóa ở các cơ quan, đơn vị trong huyện.
Hàng năm trên địa bàn huyện có tổng số 49 lễ hội, bao gồm 41 lễ hội dân gian, 2 lễ hội lịch sử cách mạng, 6 lễ hội tôn giáo và các lễ hội khác. Trong đó có 1 lễ hội cấp tỉnh là lễ hội chùa Bái Đính (xã Gia Sinh), 2 lễ hội cấp huyện là lễ hội Đền Đức Thánh Nguyễn (xã Gia Tiến) và lễ hội Đinh Tiên Hoàng (xã Gia Phương), các lễ hội còn lại do địa phương (cấp thôn, xã) tổ chức.
Các lễ hội trên địa bàn huyện đều thực hiện theo đúng quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đảm bảo vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm và mang đậm dấu ấn lịch sử của địa phương, không có hành vi mê tín dị đoan, không vi phạm pháp luật. Công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội được coi trọng, hiện tượng đốt vàng mã, lên hương tại các lễ hội đã được bà con lưu ý hơn trước, việc chèo kéo khách du lịch, đặt tiền, ép giá tại các lễ hội cũng đã giảm thiểu. Đặc biệt phần lễ được tổ chức trang trọng kết hợp hài hòa giữa nghi lễ truyền thống và hiện đại. Phần hội nhiều địa phương đã khai thác được các trò chơi truyền thống dân gian mang dấu ấn đậm nét của quê hương góp phần khai thác, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tâm linh, vui chơi giải trí của đông đảo nhân dân và du khách thập phương.
Mỹ Hạnh