Để bảo đảm cuộc diễn tập thành công, đạt mục đích, yêu cầu đề ra, tỉnh đã chú trọng thực hiện tốt công tác chuẩn bị diễn tập. Mọi công tác chuẩn bị cho cuộc diễn tập được triển khai sớm, đồng bộ, khẩn trương, đúng quy trình. Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức diễn tập tỉnh đã bám sát sự chỉ đạo của Quân khu và Tỉnh ủy để chỉ đạo Bộ CHQS tỉnh, Công an tỉnh, Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương trong tỉnh xây dựng ý định diễn tập, kết cấu hình thái, các vấn đề huấn luyện, đầu bài cơ bản và các tình huống sát với thực tế, phù hợp với tình hình của tỉnh và từng địa phương, đơn vị.
Do khối lượng chuẩn bị văn kiện diễn tập lớn, từng đồng chí được giao nhiệm vụ đã tận dụng thời gian cả ngày nghỉ, giờ nghỉ, tích cực nghiên cứu tài liệu, xây dựng hệ thống văn kiện. Qua kiểm tra của Ban Chỉ đạo diễn tập tỉnh, hệ thống văn kiện diễn tập đã được xây dựng đủ số lượng với trên 600 văn kiện các loại, đúng quy định công tác tham mưu tác chiến, đáp ứng được yêu cầu và có chất lượng cao.
Nhiều văn kiện đã được chuẩn bị công phu, có tính khả thi cao, sát với tình hình thực tiễn và đã được áp dụng kỹ thuật công nghệ bản đồ số, công nghệ thông tin trình chiếu minh họa làm rõ, giúp cho người tập dễ thực hiện, khách tham quan hiểu được bản chất của vấn đề trong từng nội dung.
Với sự nỗ lực, quyết tâm cao, tỉnh đã hoàn thành một khối lượng lớn công việc phục vụ tốt cho thực hành diễn tập. Ban Tổ chức diễn tập đã chỉ đạo Bộ CHQS tỉnh, Công an tỉnh, Sở Công thương, UBND huyện Yên Mô, thành phố Tam Điệp phối hợp chặt chẽ với các địa phương, đơn vị bảo đảm đầy đủ cơ sở vật chất theo chỉ đạo của Ban Tổ chức diễn tập Quân khu. Các khu vực diễn tập đều được đầu tư, chuẩn bị công phu, phù hợp với địa hình và điều kiện tác chiến. Trang trí, khánh tiết phù hợp với yêu cầu của từng nội dung diễn tập, thuận tiện cho việc điều hành, tham quan ở các địa điểm.
Các lực lượng tham gia diễn tập gồm nhiều thành phần ở các khối: Đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, lực lượng Quân sự, Công an và Bộ đội Biên phòng ở cả hai cấp tỉnh và huyện đều được tập huấn, bồi dưỡng cả về nội dung và phương pháp diễn tập.
Các khối đã tổ chức tập phân đoạn và sau đó tiến hành luyện tập tổng hợp. Quá trình luyện tập thường xuyên rút kinh nghiệm để từng bước nâng cao chất lượng diễn tập; đồng thời, tiếp thu đầy đủ ý kiến đóng góp của Ban Chỉ đạo diễn tập của Quân khu sau khi tổ chức diễn tập thử để bổ sung, hoàn thiện.
Cuộc diễn tập được tiến hành với nội dung chủ yếu gồm các vấn đề: Chuyển LLVT vào các trạng thái sẵn sàng chiến đấu, chuyển địa phương vào các trạng thái quốc phòng; tổ chức chuẩn bị tác chiến phòng thủ; thực hành tác chiến phòng thủ.
Ngay sau khi nhận các mệnh lệnh chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) từ thường xuyên lên cao và từ cao lên toàn bộ, cơ quan Quân sự, Công an, Biên phòng tỉnh và các đơn vị thuộc quyền đã nhanh chóng triển khai các biện pháp chuyển trạng thái SSCĐ với đầy đủ các bước theo quy định.
Trong đó, tập trung vào việc thông báo, quán triệt tình hình nhiệm vụ, củng cố tổ chức biên chế lực lượng, bổ sung vật chất, vũ khí, trang bị, củng cố hệ thống công sự, trận địa... Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng theo kế hoạch đã thống nhất nhằm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, nhất là các mục tiêu, khu vực trọng điểm.
Diễn tập vận hành cơ chế theo tinh thần Nghị quyết 28 của Bộ Chính trị khóa X được coi là thành công lớn nhất của cuộc diễn tập KVPT tỉnh; được thực hiện trong suốt quá trình diễn tập, trong đó tập trung vào nội dung trọng tâm là chuyển hoạt động của địa phương từ thời bình sang thời chiến, làm công tác chuẩn bị tác chiến phòng thủ.
Trong giai đoạn này, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể tiến hành hàng loạt hội nghị quan trọng như: Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, HĐND tỉnh và Hội nghị Đảng ủy của các ngành Quân sự, Công an, Biên phòng; Hội nghị giao nhiệm vụ, tổ chức hiệp đồng tác chiến phòng thủ...
Các hội nghị trong diễn tập đã thể hiện rõ cơ chế "Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, điều hành theo pháp luật; cơ quan, ban, ngành, đoàn thể làm tham mưu theo chức năng; Chỉ huy trưởng quân sự chỉ huy thống nhất các LLVT thuộc quyền". Cơ chế "Đảng lãnh đạo" đã được thể hiện sinh động, làm nổi bật vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác quốc phòng, an ninh trong tình hình mới.
Tại các hội nghị, vai trò của đồng chí Bí thư, các đồng chí Phó Bí thư và từng Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy thể hiện nổi bật tính năng động, chủ động sáng tạo, phát huy tính lãnh đạo, tính chiến đấu của mình để tham gia đề xuất các chủ trương, giải pháp lãnh đạo đối với từng nhiệm vụ trong từng giai đoạn, từng vấn đề huấn luyện; các tổ chức thuộc khối Đảng, đoàn thể đã thể hiện tốt vai trò tham mưu theo chức năng, đúng thời điểm và hiệu quả.
Trong đó, Hội nghị Đảng ủy Quân sự tỉnh thông qua Quyết tâm tác chiến phòng thủ đã diễn ra thực sự chất lượng. Dưới sự điều hành linh hoạt, sáng tạo của đồng chí Bí thư, hội nghị đã thảo luận sôi nổi với tinh thần trách nhiệm cao, đánh giá đúng tình hình, đúng vị trí quan trọng của tỉnh trong thế trận phòng thủ của Quân khu và cả nước; trên cơ sở đó điều chỉnh Quyết tâm, bổ sung phương án, cách đánh, sử dụng lực lượng phù hợp, đề ra chủ trương, biện pháp sát, đúng, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, giữ vững KVPT trong mọi tình huống.
Cơ chế "điều hành" của chính quyền được thể hiện thành công trong cuộc diễn tập lần này. Tại các hội nghị của khối chính quyền, vai trò điều hành của đồng chí Chủ tịch, các Phó Chủ tịch HĐND, UBND cấp tỉnh, cấp huyện và lãnh đạo các sở, ngành được thể hiện nổi bật, nhanh gọn, dứt khoát; quá trình điều hành đã bám sát chủ trương, nghị quyết lãnh đạo của Tỉnh ủy, các chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên phù hợp với tình hình, khả năng thực tế của địa phương...
Nhìn chung, các hội nghị đều có chất lượng cao và được phản ánh rõ qua việc các ban, ngành, đoàn thể thực hiện tốt chức năng tham mưu của mình và cấp ủy, chính quyền thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Năng lực lãnh đạo của các cấp ủy Đảng được thể hiện rõ ở việc nắm vững nguyên tắc, quan điểm quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân của Đảng, trên cơ sở đó vận dụng sáng tạo vào điều kiện cụ thể của địa phương, nhất là phân tích, nhận định, đánh giá tình hình, thống nhất quyết tâm, xác định chủ trương, biện pháp thực hiện.
Qua đó, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các lực lượng và toàn dân, trong đó LLVT nhân dân là nòng cốt để đối phó với chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao kết hợp với "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ, khủng bố của địch.
Qua cuộc diễn tập, đã rút ra được nhiều kinh nghiệm quý trong xây dựng KVPT tỉnh. Trước hết, diễn tập KVPT là sự cụ thể hóa nghị quyết của Đảng nhằm xây dựng KVPT tỉnh ngày càng vững chắc, đưa công tác quân sự - quốc phòng địa phương tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Do đó cần tập trung tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của chính quyền, phát huy vai trò tham mưu của cơ quan quân sự và các ban, ngành, đoàn thể đối với sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân nói chung, KVPT tỉnh nói riêng. Diễn tập KVPT là hình thức huấn luyện cao nhất, mang tính tổng hợp, toàn diện, giải quyết được những vấn đề mang tính thực tiễn, bồi dưỡng cho người tập nhiều kiến thức tổng hợp.
Đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng cho toàn dân, đặc biệt là bồi dưỡng kiến thức quốc phòng-an ninh cho cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành, góp phần thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Xuân Trường