Dẫn chứng cho lời nói đó, bạn tôi kể về ấn tượng khi đi du lịch tại Thái Lan. Bắt đầu tour du lịch, du khách được đội ngũ hướng dẫn viên phục vụ chu đáo, nhiệt tình, rất chuyên nghiệp. Nhưng có lẽ du khách ấn tượng nhất khi nghe hướng dẫn viên nói: Tôi có nhiệm vụ hướng dẫn quý khách tiêu tiền, nếu không tiêu hết tiền là tôi chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ. Có vẻ hơi táo bạo nhưng đúng như thế, các dịch vụ du lịch ở đây rất hoàn hảo, khiến du khách không thể không mở "hầu bao". Từ các dịch vụ vui chơi giải trí, bán hàng, chụp ảnh, đến phong cách phục vụ, đưa đón, giao tiếp.... đều thoải mái, văn minh, lịch sự. Du khách có thể tự do chụp ảnh, không bị chèo kéo, bắp ép phải lấy ảnh. Song những bức ảnh được chụp rất đẹp, khiến du khách dù khó tính cũng khó khước từ.
Khi đặt chân đến Ninh Bình, du khách đều khẳng định rằng đây là mảnh đất hữu tình, với nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng. Đến Ninh Bình du khách đều có nhu cầu đến thắp nén hương thơm tại Cố đô Hoa Lư cổ kính, nơi lưu giữ chứng tích của 3 triều đại Đinh - tiền Lê - Lý; thăm khu du lịch nên thơ, trữ tình Tam Cốc - Bích Động; đắm mình trong cánh rừng già nguyên sinh, những thảm thực vật, động vật phong phú, đa dạng, có cây Chò ngàn năm tuổi của Vườn Quốc gia Cúc Phương.... Rồi thưởng thức những nét kiến trúc tinh xảo trong nghệ thuật điêu khắc ở Nhà thờ đá Phát Diệm; du ngoạn cảnh trí Vân Long, tắm nước khoáng nóng mặn Kênh Gà,... Đặc biệt Khu du lịch sinh thái Tràng An, với quần thể hang động xuyên thủy thuộc vào bậc nhất ở nước ta, có Khu văn hóa tâm linh núi chùa Bái Đính với những kỷ lục như chuông đồng to nhất, hồ lớn nhất, chùa lớn nhất, tượng Phật to nhất, khuôn viên rộng, nhiều tượng La Hán bằng đá... tạo nên dấu ấn khó quên, độc đáo, rất riêng trên mảnh đất ngàn năm văn hiến.
Những năm qua bằng những nghị quyết, cơ chế, chính sách, Ninh Bình đã đánh thức và tích cực đầu tư phát triển, tạo ra những bước chuyển lớn, dần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Nhiều cơ sở hạ tầng tại các khu, điểm du lịch được đầu tư, cải tạo, nâng cấp như Tam Cốc - Bích Động; Thạch Bích - Thung Nắng; hồ Đồng Thái, Tràng An... tạo nên diện mạo mới, hoành tráng, xứng tầm hơn. Hoạt động quản lý Nhà nước được tăng cường, chú trọng, có nhiều đổi mới để phát triển bền vững trong các mô hình quản lý khu, điểm du lịch như: Mô hình quản lý tại Tam Cốc - Bích Động, Vân Long. Qua đó các hoạt động khai thác du lịch dần được chấn chỉnh theo hướng văn minh, lịch sự như bán hàng, chở đò, chụp ảnh...
Một điều đáng ghi nhận là thời gian vừa qua, Ninh Bình bắt đầu tập trung khai thác đồng bộ, hiệu quả, đa dạng các loại hình du lịch như: Du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, lễ hội, du lịch khám phá hang động, du lịch leo núi mạo hiểm, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch thể thao, du lịch nghiên cứu khoa học- lịch sử... Phát triển đa dạng các loại hình du lịch đã mang lại nguồn thu không nhỏ, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển. Chỉ riêng năm 2008, du lịch Ninh Bình đã đón trên 1,8 triệu lượt khách, doanh thu đạt 160 tỷ đồng, ngoài ra, các nguồn thu từ các dịch vụ xã hội ước đạt trên 400 tỷ đồng.
Du lịch Ninh Bình đang trên đà phát triển, song cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Đó là những hạn chế trong công tác quản lý, về trình độ của đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên, lễ tân, phục vụ... Một vấn đề cần phải quan tâm, khắc phục nữa là khả năng lưu trú, thu hút khách còn bị bỏ ngỏ. Khó khăn trong đầu tư cho hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch như đường giao thông, hệ thống điện, nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường... Bên cạnh đó, chất lượng phục vụ chưa được nâng cao, vẫn còn có tình trạng chèo kéo, ép khách mua hàng, chụp ảnh, xin tiền bo... Sản phẩm du lịch, sự kết nối các tuor, tuyến chưa phong phú, hấp dẫn, do vậy du khách chỉ tập trung vào một số khu, điểm lớn, còn nhiều điểm, di tích nhỏ lẻ không được khách du lịch quan tâm.
Năm 2008, lần đầu tiên Ninh Bình tổ chức Tuần Du lịch. Đây là cơ hội quảng bá tiềm năng, thế mạnh du lịch, các dịch vụ phục vụ du lịch của tỉnh với bạn bè, du khách trong và ngoài nước. Hy vọng năm 2009, sự quan tâm, đầu tư của các cấp, các ngành và nhân dân trong tỉnh sẽ là đòn bẩy đưa du lịch vươn lên lên tầm cao mới.
Thanh Thủy