Du lịch Ninh Bình - Giải pháp nào để thu hút khách lưu trú?

Thiếu cơ sở lưu trú cao cấp

Cùng với xu hướng chung của cả nước, do lượng khách quốc tế ngày càng tăng, khách nội địa có nhu cầu đi nghỉ nhiều hơn nên các khách sạn, nhà nghỉ được xây dựng thêm nhiều để đáp ứng kịp thời nhu cầu. Ngành Du lịch Ninh Bình cũng không ngừng nâng cấp, xây mới khách sạn, nhà nghỉ. Nhờ vậy số lượng khách sạn, nhà nghỉ của các thành phần kinh tế tăng nhanh cả về số lượng, quy mô và phương thức hoạt động. Nếu như năm 1992, toàn tỉnh chỉ có duy nhất 1 khách sạn Hoa Lư được tách ra từ Công ty du lịch Hà Nam Ninh với 33 phòng. Đến nay, toàn tỉnh có 95 cơ sở lưu trú du lịch với 1.348 phòng ngủ, trong đó có 54 khách sạn với 1.104 phòng ngủ, 38 nhà nghỉ. Riêng năm 2007, có 9 cơ sở mới đầu tư và đi vào hoạt động với 191 phòng ngủ, tổng vốn đầu tư là 68,7 tỷ đồng. Hiện đã có 8 khách sạn trên địa bàn đạt tiêu chuẩn xếp hạng 2 sao, 3 khách sạn đạt tiêu chuẩn xếp hạng 1 sao.

Số lượng cơ sở lưu trú trên địa bàn những năm gần đây tăng, tuy nhiên về thực chất đều có quy mô vừa và nhỏ, chủ yếu thuộc thành phần tư nhân, số cơ sở dưới 20 buồng chiếm đa số, tỷ lệ khoảng 60%. Các cơ sở lưu trú này hầu hết có diện tích nhỏ, thiếu dịch vụ, thiếu tính chuyên nghiệp trong thiết kế, bài trí, trang trí, trình độ quản lý và phục vụ, trang thiết bị nội thất chưa đồng bộ. Phần lớn các cơ sở lưu trú do chủ đầu tư tự quản, ít quan tâm, chú trọng đến đào tạo bồi dưỡng trình độ quản lý, nghiệp vụ và ngoại ngữ cho người lao động. Mặc dù, giá phòng của các cơ sở lưu trú nhìn chung là mềm, không cao, giá trung bình của khách sạn là 100.000 đồng/người/đêm, khách sạn 1 sao giá 120.000 đồng/người/đêm; khách sạn 2 sao là 250.000 đồng/người/đêm. Chất lượng của các cơ sở lưu trú còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách du lịch, đặc biệt là khách du lịch thương mại. Đó chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng sức cạnh tranh yếu; do vậy công suất sử dụng của các cơ sở lưu trú, khách sạn, nhà nghỉ mới chỉ đạt bình quân khoảng 47%/năm.

Thực tế cho thấy, các cơ sở lưu trú trên địa bàn còn bất cập về công tác quản lý. Việc xây dựng hầu hết đều mang tính tự phát, không theo quy hoạch, kế hoạch nên thiếu cơ sở lưu trú du lịch cao cấp, thừa cơ sở lưu trú du lịch chất lượng thấp. Nhiều cơ sở vừa và nhỏ, đặc biệt là của tư nhân xây dựng và nâng cấp không áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn dẫn đến thiếu hợp lý, sức hấp dẫn, năng suất và hiệu quả kinh doanh thấp. Một số cơ sở có kinh doanh dịch vụ bổ sung như masage, tắm hơi, karaoke... nhưng chất lượng phục vụ không đảm bảo ngang tầm với hệ thống buồng, phòng ngủ, ảnh hưởng tới chất lượng phục vụ khách. Một số cơ sở lưu trú chưa thực hiện nghiêm túc việc quản lý khách, việc khai báo tạm trú, vẫn còn tình trạng chạy theo lợi nhuận; chưa quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường, vệ sinh, an toàn thực phẩm...

Nâng cao năng lực lưu trú

Doanh thu du lịch được xác định dựa trên các tiêu chí như mức chi tiêu trung bình của khách du lịch, số lượng khách và số ngày lưu trú trung bình của khách. Theo thống kê được biết, việc chi tiêu cho dịch vụ ăn uống và lưu trú của khách quốc tế và nội địa trên địa bàn thường chiếm khoảng 57%. Tỷ lệ này còn ở mức khiêm tốn, do số ngày lưu trú của khách ít. Tính trung bình ngày lưu trú của khách những năm qua không tăng mà chỉ giữ ở ngưỡng từ 1,1 đến 1,2 ngày, nhất là lưu trú của khách quốc tế. Nếu như năm 2000, ngày lưu trú trung bình của khách quốc tế là 2 ngày thì những năm tiếp theo chỉ số này có xu hướng giảm dần, chỉ đạt trung bình 1,2 ngày.

Ninh Bình có tiềm năng và thương hiệu du lịch với nhiều tuyến, điểm hấp dẫn du khách như Tam Cốc - Bích Động, Cố đô Hoa Lư, Vườn Quốc gia Cúc Phương, Nhà thờ đá Phát Diệm, Khu du lịch hồ Đồng Thái và sân gôn 54 lỗ... Tới đây, quần thể Khu du lịch sinh thái Tràng An được khai thác đi vào hoạt động, muốn được thưởng ngoạn tường tận vẻ đẹp sơn thanh thủy tú của Quần thể, du khách sẽ phải có thời gian từ 3 - 4 ngày để thăm thú. Thế nhưng khi các cơ sở lưu trú không đáp ứng được nhu cầu, ngày lưu trú trung bình của khách chỉ vào khoảng 1,2 ngày thì việc thưởng ngoạn cảnh quan cũng chỉ như "cưỡi ngựa xem hoa".

Việc thu hút khách lưu trú không chỉ phụ thuộc vào chất lượng phục vụ, cơ sở vật chất của các cơ sở lưu trú mà còn do các yếu tố khác như dịch vụ ăn uống. Các món ăn có tiếng của Ninh Bình như thịt dê, cơm cháy, gỏi nhệch, nem Yên Mạc,... chỉ được tập trung ở một số điểm rải rác, cơ sở nhỏ lẻ trên địa bàn, mà chưa được phổ rộng ở các khu, điểm du lịch, các cơ sở lưu trú. Do đó, không đáp ứng được nhu cầu và tạo được ấn tượng đối với du khách về ẩm thực.

Qua thực tế khai thác du lịch trên địa bàn còn cho thấy, sản phẩm du lịch của tỉnh vẫn còn một số những hạn chế, chưa phong phú, đa dạng, chưa đáp ứng nhu cầu của khách nên không lưu giữ được khách lưu trú dài ngày. Ở các điểm du lịch còn ít các dịch vụ và các sản phẩm có chất lượng cao, hấp dẫn khách du lịch. Công tác tổ chức tiếp thị, tuyên truyền quảng cáo còn hạn chế. Việc tổ chức kết nối tour đưa đón khách chưa tốt làm ảnh hưởng lớn đến lượng khách lưu trú.

Cú thể khẳng định, dịch vụ lưu trú du lịch trên địa bàn chưa thực sự đủ mạnh để thu hút khách, làm ảnh hưởng lớn đến doanh thu của toàn ngành. Sự cần thiết là phải có chiến lược lâu dài, phù hợp nhằm nâng cao năng lực lưu trú của các cơ sở. Để tạo ra hành lang pháp lý góp phần tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh lưu trú thì phải nhanh chóng ban hành và phổ biến rộng rãi hệ thống văn bản pháp luật đầy đủ, đồng bộ như Luật Du lịch, Nghị định 92, Nghị định 149, Thông tư hướng dẫn, tiêu chuẩn quy chuẩn xếp hạng các loại hình cơ sở lưu trú du lịch và các văn bản liên quan tới quản lý các dịch vụ trong cơ sở lưu trú. Trong từng khu du lịch cần có quy hoạch và kế hoạch phát triển cụ thể cơ sở lưu trú; có cơ chế rõ ràng trong quản lý khách, quản lý xây dựng, quản lý hoạt động kinh doanh lưu trú, dịch vụ bổ sung. Tại các cơ sở lưu trú, thường xuyên kiểm tra, xử lý kiên quyết, kịp thời các vi phạm, tăng cường quản lý chất lượng dịch vụ cơ sở lưu trú du lịch thông qua công tác xếp hạng; quản lý nghiêm về an ninh trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường. Để bảo vệ quyền lợi và tăng cường sức mạnh tổng hợp của các doanh nghiệp, cơ sở nên thành lập Hiệp hội cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch nhằm tạo thuận lợi, quan tâm chi phí trong quảng cáo, đào tạo và tăng cường hiệu quả kinh doanh.

Hoàng Tâm