Đối thoại Shangri-La lần thứ 22: Việt Nam nêu bật một số vấn đề cần quan tâm để đảm bảo sự ổn định trong một thế giới cạnh tranh

Từ ngày 30/5-1/6, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam tham dự Đối thoại Shangri-La lần thứ 22 tại Singapore. Đoàn công tác của Bộ Quốc phòng đã tham dự các phiên thảo luận toàn thể, đồng thời và đặc biệt tại hội nghị, có nhiều cuộc gặp, tiếp xúc song phương bên lề với lãnh đạo quốc phòng các nước và các đối tác nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và các đối tác.
Trong khuôn khổ Đối thoại Shangri-La, tại phiên thảo luận toàn thể thứ 2 với chủ đề “Đảm bảo sự ổn định trong một thế giới cạnh tranh”, Đại tướng Phan Văn Giang đã có bài phát biểu quan trọng, trong đó nhấn mạnh đảm bảo sự ổn định trong một thế giới cạnh tranh là điều kiện tiên quyết, không thể thiếu để xây dựng một thế giới hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, vì lợi ích chung của các quốc gia và dân tộc; đồng thời là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Để đạt được mục tiêu đó, Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh một số vấn đề chủ yếu cần quan tâm.
Trước hết, cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, tuân thủ các cam kết, tôn trọng sự bình đẳng, quyền độc lập, chủ quyền và lợi ích chính đáng của các quốc gia, dân tộc, bất kể nước lớn hay nước nhỏ; xem đó là nền tảng trong ứng xử, giải quyết các tranh chấp bất đồng quốc tế. Để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phát triển quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc, Hiến chương Liên hợp quốc đã định rõ các nguyên tắc cơ bản là: giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình, từ bỏ đe dọa bằng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định đây cũng là các nguyên tắc cơ bản trong đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và chính sách quốc phòng “bốn không” của Việt Nam. Về vấn đề Biển Đông, Việt Nam nhất quán và kiên trì giải quyết mọi bất đồng bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982; thực hiện hiệu quả và đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), mong muốn sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) thực chất, hiệu quả, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông.
Thứ hai, cần có thiện chí và nhu cầu ổn định để hợp tác cùng phát triển. Để có được thiện chí, cần xây dựng và củng cố lòng tin chiến lược, sự tin cậy chính trị, tránh nguy cơ tính toán và hành động chiến lược sai lầm. Như vậy, cần cởi mở, thẳng thắn, chân thành và minh bạch khi chia sẻ về đường lối, chính sách quốc phòng… Khi đó, các vấn đề phức tạp có thể giải quyết được bằng biện pháp hòa bình.
Thứ ba, tăng cường chia sẻ quan điểm, đối thoại giải quyết vấn đề mang tính xây dựng, cạnh tranh lành mạnh, thiết lập và triển khai các cơ chế hợp tác hiệu quả thiết thực, cả song phương và đa phương. Theo Đại tướng Phan Văn Giang, thế giới cũng như khu vực hiện đang có nhiều cơ chế hợp tác và trong tương lai có thể còn được mở rộng hoặc thiết lập mới. Vấn đề quan trọng là cần hài hòa các cơ chế hợp tác, không để xung đột hay mâu thuẫn giữa các cơ chế, làm sao để mọi cơ chế đều hướng đến mục đích chung là góp phần thúc đẩy hợp tác cùng phát triển, mang lại lợi ích thiết thực cho các bên tham gia mà không phương hại đến lợi ích chính đáng của quốc gia khác, góp phần xây dựng thế giới, khu vực hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng. Đại tướng khẳng định Việt Nam luôn thực hiện đường lối đối ngoại sẵn sàng tham gia, ủng hộ các cơ chế và là thành viên có trách nhiệm, vì mục đích duy trì ổn định, hợp tác cùng phát triển. Tại khu vực, Việt Nam đang phát huy vai trò thành viên trách nhiệm và tích cực trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Việt Nam mong muốn các nước ủng hộ nỗ lực phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, nâng cao năng lực tự chủ, tự cường, đóng góp vào hòa bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực và thế giới.
Thứ tư, cần tăng cường hợp tác quốc tế trong giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống. Đại tướng Phan Văn Giang lưu ý rằng nhu cầu hợp tác đã trở nên cấp thiết những năm gần đây khi các thách thức an ninh truyền thống còn chưa được loại trừ, thậm chí có nơi còn diễn biến phức tạp hơn, thì các thách thức an ninh phi truyền thống như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, khủng bố, tội phạm ma túy, buôn bán người… lại nổi lên ngày càng phức tạp và khó dự báo. Đại tướng nhấn mạnh hợp tác giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống sẽ tác động tích cực đến hợp tác giải quyết các thách thức an ninh truyền thống.

Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định Bộ Quốc phòng Việt Nam luôn có thiện chí, mong muốn và tham gia tích cực, có trách nhiệm, với các sáng kiến, cơ chế hợp tác thực chất, hiệu quả với Bộ Quốc phòng và quân đội các nước để thúc đẩy hợp tác, đối thoại, trên tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng sự khác biệt, thống nhất trong đa dạng, vì sự ổn định, hòa bình, an ninh, thịnh vượng trong khu vực và thế giới. Việt Nam kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, đóng góp ngày càng hiệu quả vào cục diện chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và nền văn minh nhân loại.
 Đại tướng Phan Văn Giang chia sẻ: "Năm nay, Việt Nam kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 80 năm Ngày Quốc khánh. Là một dân tộc đã trải qua muôn vàn đau thương và tổn thất vì chiến tranh, hơn ai hết, chúng tôi thấu hiểu giá trị của việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển; tha thiết mong muốn cùng cộng đồng quốc tế xây dựng một thế giới hòa bình, thịnh vượng, đoàn kết, hợp tác cùng phát triển. Chúng ta hãy làm tất cả những gì có thể làm được ngày hôm nay, với mong muốn để lại cho thế hệ mai sau không chỉ một thế giới tốt đẹp hơn, mà cả niềm tin và sự cảm phục về ý thức trách nhiệm và sự thông tuệ của thế hệ hôm nay".
Sau bài phát biểu, Bộ trưởng Phan Văn Giang đã trả lời một số câu hỏi của đại biểu tại đối thoại.
Bên lề Đối thoại Shangri-La, ngày 31/5, Đại tướng Phan Văn Giang đã có một số cuộc gặp song phương quan trọng. Trong cuộc gặp với Tiến sĩ Bastian Giegerich, Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) - đơn vị tổ chức Đối thoại Shangri-La, hai bên nhất trí tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác, trao đổi quan điểm, chia sẻ kinh nghiệm, nghiên cứu học thuật… trong thời gian tới.
Tại cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Điều phối dịch vụ công kiêm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Singapore Chan Chun Sing, hai bên mong muốn thời gian tới tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao; duy trì hiệu quả các cơ chế tham vấn, đối thoại hiện có, nghiên cứu thiết lập Cơ chế Tham vấn Không quân; tăng cường hợp tác đào tạo thông qua thúc đẩy ký kết thỏa thuận về hợp tác đào tạo; hợp tác giữa quân binh chủng, cứu hộ-cứu nạn, an ninh hàng hải; thúc đẩy hợp tác quân y, hợp tác an ninh mạng, tiếp tục tham vấn và ủng hộ nhau tại diễn đàn về quốc phòng, an ninh đa phương trong ASEAN.
Trong cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng New Zealand Judith Collins, hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác quốc phòng song phương trên các lĩnh vực hiện có, đồng thời nghiên cứu mở rộng sang các lĩnh vực khác mà hai bên có nhu cầu và khả năng như an ninh mạng, quân y, công nghiệp quốc phòng.., qua đó thúc đẩy hiện thực hóa nội hàm quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-New Zealand.
Tại cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth, Bộ trưởng Phan Văn Giang nhấn mạnh Bộ Quốc phòng Việt Nam sẵn sàng tham gia triển khai có hiệu quả nội hàm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững giữa hai nước trong lĩnh vực quốc phòng-an ninh, đồng thời, mong muốn Mỹ cùng Việt Nam tích cực đàm phán để sớm đạt được chính sách thuế quan phù hợp, có lợi cho cả hai bên. Bộ trưởng Pete Hegseth khẳng định chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump rất coi trọng và đánh giá cao quan hệ hợp tác với Việt Nam; mong muốn thời gian tới tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa mối quan hệ Mỹ - Việt Nam nói chung và hợp tác quốc phòng song phương nói riêng, nhất là trong khắc phục hậu quả chiến tranh.