Có dịp trở lại xã Kim Đông những ngày này, chúng tôi cảm nhận rõ sự "thay da, đổi thịt" của vùng quê biển. Những đầm tôm, đầm cua được đầu tư theo hướng công nghệ cao, những vườn cây trái xum xuê quả ngọt; những gương mặt rám nắng nhưng tươi tắn, rạng ngời của người nông dân một nắng hai sương… tất cả gợi lên sắc màu của sự no ấm, hoan hỉ.
Đồng chí Nguyễn Thế Lưu, Phó Chủ tịch UBND xã Kim Đông khẳng định, chương trình hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng cho các xã đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo là một trong những yếu tố chủ lực tạo nên sự thay đổi diện mạo cho thôn, xóm.
Đó là những công trình dân sinh khang trang, những con đường bê tông thẳng tắp, thay thế cho cung đường lầy lội bùn đất năm nào. "Nhưng sự hỗ trợ ấy chỉ thực sự phát huy hiệu quả, trở thành lực đẩy để xã vươn lên thì ý chí, nghị lực, quyết tâm thoát nghèo của bà con nhân dân mới chính là yếu tố tiên quyết"- đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã nói.
Dẫn chúng tôi đi thăm những hộ dân thoát nghèo, làm giàu ngay tại mảnh đất khó này, đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã cho biết, thực ra, nghề nuôi trồng thủy sản đối với bà con Kim Đông có từ lâu đời rồi. Từ đầu những năm 2000, khi trồng cói cho hiệu quả kinh tế thấp thì bà con bắt đầu chuyển sang nuôi trồng thủy sản.
Tuy nhiên, cái đói nghèo vẫn bám riết bởi hiệu quả chưa cao. Một trong những nguyên nhân chính là hệ thống cơ sở vật chất, điện, đường ở địa phương còn nhiều khó khăn. Những con đường dẫn ra ao đầm của các hộ nuôi chủ yếu là đường đất, nhỏ. Xe ô tô không thể vào tận nơi thu mua thủy sản được, do đó chủ yếu bà con bán lẻ ngoài chợ. Nhưng bây giờ thì khác xưa nhiều rồi: Đường bê tông, hệ thống lưới điện vươn ra tận ao đầm, tạo điều kiện thuận lợi cho bà con chăn nuôi, phát triển kinh tế.
Gia đình ông Phạm Minh Đảm ở xóm 4 là một trong những hộ đi đầu trong việc quy hoạch vùng nuôi theo hướng công nghiệp. Vốn là một hộ khó khăn, nay ông Đảm đã vươn lên trở thành một hộ khá giả ở Kim Đông. "Gia đình tôi có 3 mẫu ao. So với bà con trong xã thì diện tích ao này là ít.
Tuy nhiên, nhờ được tập huấn kỹ thuật và tích cực áp dụng công nghệ mới vào nuôi nên những năm gần đây ao tôm đều cho thu nhập ổn định. Mỗi năm, trừ chi phí cũng mang về cho gia đình tôi hàng trăm triệu đồng"- ông Đàm phấn khởi nói.
Gia đình bà Nguyễn Thị Liên ở xóm 6 là hộ có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất ở Kim Đông với 15 ha. Ngoài nuôi cua, tôm, bà Liên tận dụng diện tích quanh đầm để trồng các cây ăn quả gồm thanh long, dưa lê và dưa hấu. Những nông sản này không chỉ được thương lái về tận nơi thu mua mà nhà bà Liên còn là một trong những hộ được Hội nông dân tỉnh lựa chọn và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm nông sản trực tiếp.
Thời điểm này dưa có giá khoảng 17-20 nghìn đồng/kg, bình quân, mỗi sào có thể thu lãi từ 3 - 5 triệu đồng, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa, cói và rau màu khác. Mỗi năm, những con nuôi, cây trồng này đã mang lại cho gia đình bà nguồn thu hơn 1 tỷ đồng, trừ mọi chi phí cũng lãi trên 500 triệu đồng. Bà Liên chia sẻ, gia đình bà nuôi thủy sản hơn 10 năm nay, nhưng thực sự hiệu quả là 5 năm trở lại đây.
Trước đây, chúng tôi nuôi bằng kinh nghiệm. Bây giờ, kinh nghiệm ấy được vận dụng một cách khoa học, sáng tạo trên cơ sở những kỹ thuật chăn nuôi mà chúng tôi đã được tập huấn. Nhờ đó, hiệu quả chăn nuôi được nâng lên rất nhiều. ở Kim Đông, người dân không cần phải đi làm ăn xa nữa. Cứ chăm chỉ với ao đầm cũng đủ mang lại cho chúng tôi cuộc sống ấm no"- bà Liên vui vẻ nói.
Hiện nay, xã Kim Đông có 431 ha nuôi trồng thủy sản, trong đó có 80 ha nuôi công nghệ cao. Hàng năm, xã phối hợp với Chi cục Thủy sản tổ chức các lớp tập huấn về kỹ thuật cải tạo xử lý ao đầm, ương, thả tôm, cua và cách chăm sóc phòng trừ dịch bệnh; lớp kỹ thuật nuôi hàu, ngao và cá. Triển khai các đội sản xuất xây dựng các mô hình tái cơ cấu ngành nông nghiệp đạt hiệu quả kinh tế cao, như nuôi tôm ao nổi, chuyển đổi đất mặt nước sang đất nổi, xây dựng nuôi tôm trong nhà bạt…
Đặc biệt, trong những đợt tập huấn, xã luôn "kéo" sự vào cuộc của các doanh nghiệp hiệp hội, căn cứ vào lĩnh vực hoạt động cụ thể, các doanh nghiệp sẽ tư vấn cho bà con về cách chọn giống, thức ăn, cách phòng bệnh và cách nuôi đảm bảo chất lượng cho con nuôi, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế từ thủy sản không ngừng được nâng cao. Tính riêng năm 2018, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 37 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo còn trên 4%.
Kinh tế phát triển, người dân càng có thêm điều kiện để nâng cao chất lượng cuộc sống của gia đình. Cũng theo đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã, một đổi thay lớn nhất đó là nhận thức của bà con về tham gia BHYT tự nguyện được nâng cao.
Trước năm 2014, xã Kim Đông còn là một trong 6 xã bãi ngang của huyện Kim Sơn được hưởng chính sách hỗ trợ từ Chương trình 135. Một trong những hỗ trợ thiết thực nhất, đó là người dân trong xã được Nhà nước hỗ trợ 100% phí mua thẻ BHYT.
Khi xã cán đích nông thôn mới vào năm 2014, nguồn hỗ trợ này bị cắt. "Do nhận thức về tấm thẻ BHYT còn hạn chế, trong khi đó, kinh tế nhiều hộ gia đình cũng chưa thực sự ổn định, vì vậy nên khi không được thụ hưởng chính sách hỗ trợ BHYT nữa thì người dân vẫn chưa sẵn sàng cho việc phải bỏ tiền túi ra để mua.
Đó là nguyên nhân chủ yếu khiến tỷ lệ người tham gia BHYT của xã đạt thấp ở giai đoạn mới về đích nông thôn mới"- Đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã phân tích. Vậy nên, khi đời sống kinh tế có nhiều khởi sắc thì sự đổi thay trông thấy rõ nhất đó là người dân Kim Đông đã chú trọng chăm lo cho sức khỏe của các thành viên trong gia đình.
Cùng với sự năng động, tích cực của các hội, đoàn thể đã tạo nên sự thay đổi tích cực trong nhận thức của bà con về việc tham gia BHYT tự nguyện. Đến cuối năm 2018, toàn xã Kim Đông có 3.497 người dân tham gia BHYT, đạt tỷ lệ 97%.
Đào Hằng