2 năm trở lại đây, tình hình thực phẩm "bẩn" diễn ra đáng báo động, gây lo lắng cho người dân khi báo chí, các cơ quan chức năng và cả người tiêu dùng liên tiếp phát hiện những trường hợp người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm không chấp hành quy định của Luật An toàn thực phẩm, có những hành vi vi phạm gây ảnh hưởng đến quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng. Mặc dù vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm đang nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành và người dân, như một vấn đề "nóng" hiện nay, nhưng từ năm 2013, trong nội dung hoạt động giám sát được xây dựng hàng năm của Thường trực HĐND tỉnh, các Ban của HĐND tỉnh, việc giám sát về công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đã được chú trọng. Thông qua công tác giám sát trực tiếp từ cơ quan quản lý Nhà nước trong việc cấp phép, quản lý hoạt động, thanh, kiểm tra cho đến các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn, kết quả giám sát của Ban Văn hóa- xã hội HĐND tỉnh đã chỉ rõ những kết quả đạt được, những mặt còn tồn tại, nguyên nhân, các giải pháp để thực hiện hiệu quả công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong thời gian tới. Cũng từ kết quả giám sát, HĐND tỉnh đã kiến nghị với các cấp, các ngành tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm. Xây dựng quy chế phối hợp hoạt động, phân công rõ trách nhiệm của các ngành, các cấp trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn vệ sinh thực phẩm trên địa bàn. Thông qua việc tăng cường công tác thanh, kiểm tra của ngành chức năng, các hành vi vi phạm quy định của Luật An toàn thực phẩm được phát hiện, xử lý kịp thời. Phần lớn các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm đã chấp hành tốt việc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Các sự kiện chính trị quan trọng mà tỉnh đăng cai hoặc sự kiện của quốc tế, quốc gia tổ chức trên địa bàn tỉnh như: Kỷ niệm 40 năm hiệp ước UNESCO tổ chức tại Ninh Bình; Đoàn đại biểu Chủ tịch nước và hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN về thăm và làm việc tại Ninh Bình, Đại lễ Phật đản Vesak năm 2014, Lễ đón bằng của UNESCO ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới… đều đảm bảo an toàn cho đại biểu, du khách, không để xảy ra trường hợp đáng tiếc nào liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm… Trong nhiệm kỳ HĐND tỉnh khóa XIII, hoạt động giám sát là nội dung quan trọng được HĐND quan tâm thực hiện tốt. Hàng năm, HĐND tỉnh đã ban hành nghị quyết về chương trình giám sát, tạo sự chủ động cho Thường trực, các ban, các đại biểu HĐND và các cơ quan, tổ chức hữu quan tham gia hoạt động giám sát. Trong quá trình thực hiện, căn cứ ý kiến, kiến nghị của cử tri và đề xuất của các cơ quan có liên quan, Thường trực HĐND tỉnh xem xét, điều chỉnh chương trình giám sát cho phù hợp.
Căn cứ vào các quy định của pháp luật, hoạt động giám sát được triển khai ở nhiều hình thức phù hợp với điều kiện thực tiễn của hoạt động HĐND như: giám sát tại các kỳ họp, giám sát thông qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, giám sát thông qua giữa 2 kỳ họp, giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật...
Tại các kỳ họp, HĐND tỉnh đã thực hiện quyền giám sát thông qua việc xem xét các báo cáo của Thường trực HĐND, UBND tỉnh, các cơ quan tư pháp và các ban HĐND tỉnh. Các đại biểu đã phát huy tinh thần trách nhiệm, nghiên cứu, đóng góp nhiều ý kiến, giải pháp thiết thực để các cơ quan, tổ chức tháo gỡ khó khăn, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao.
Đặc biệt, qua các kỳ họp, chất lượng ý kiến chất vấn từng bước được nâng lên theo hướng cụ thể, có tính thời sự, phản ánh sát hơn tâm tư, nguyện vọng của cử tri và những vấn đề bức xúc ở cơ sở. Việc trả lời chất vấn nhìn chung được chuẩn bị khá nghiêm túc, đúng trọng tâm, cơ bản làm rõ những vấn đề mà cử tri quan tâm, đồng thời xác định trách nhiệm và đề ra giải pháp khắc phục. Kết quả thực hiện cam kết chất vấn được tổng hợp, báo cáo HĐND tỉnh tại kỳ họp tiếp theo. Đây là giải pháp quan trọng góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và vai trò giám sát của HĐND tỉnh.
Bên cạnh đó, công tác giám sát giữa hai kỳ họp được thực hiện theo chương trình, kế hoạch đề ra. Trong nhiệm kỳ, Thường trực HĐND, các ban HĐND tỉnh đã tổ chức 55 cuộc giám sát, khảo sát về các lĩnh vực: kinh tế-ngân sách, văn hóa- xã hội, pháp chế. Quy trình giám sát được thực hiện ngày càng nền nếp, bài bản hơn. Nội dung giám sát được chuẩn bị kỹ, thời gian khảo sát, kiểm tra thực tế ở cơ sở được bố trí phù hợp, đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật. Thông qua giám sát, đã phát hiện những hạn chế, kiến nghị và đề xuất những giải pháp để các cơ quan, đơn vị tháo gỡ khó khăn, thực hiện tốt hơn chính sách, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của HĐND tỉnh. Các kiến nghị sau giám sát được thực hiện khá nghiêm túc, tỷ lệ giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau các cuộc giám sát đạt trên 83%, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác quản lý, điều hành của các cơ quan hành chính nhà nước. Đồng thời, hoạt động giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật được quan tâm.
Có thể khẳng định, nhiệm kỳ 2011-2016, hoạt động giám sát được HĐND tỉnh quan tâm và chú trọng thực hiện hiệu quả, đi vào nền nếp và có bước đổi mới, hiệu quả hoạt động giám sát ngày càng tăng lên, tác động tích cực tới việc bảo đảm thực thi pháp luật, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tạo được niềm tin cho nhân dân.
Bùi Diệu