Diễn đàn kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2024

Diễn đàn được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại đầu cầu Trụ sở Chính phủ và trực tuyến tới điểm cầu 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) đồng chủ trì Diễn đàn. Cùng dự có lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đại diện các Đại sứ quán, tổ chức quốc tế, các chuyên gia, nhà khoa học và cộng đồng HTX.

Tại điểm cầu tỉnh Ninh Bình, đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh dự và chủ trì hội nghị. Đồng chí Trần Song Tùng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh dự hội nghị. Cùng dự có lãnh đạo một số sở, ngành, đoàn thể; đại diện một số HTX tiêu biểu. 

Phát triển kinh tế tập thể luôn là mục tiêu xuyên suốt của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, giúp ổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập, hỗ trợ xóa đói giảm nghèo, ổn định đời sống của thành viên. Trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ, các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã luôn được chú trọng, tạo môi trường cạnh tranh thuận lợi cho các tổ chức kinh tế tập thể phát triển đồng đều với các tổ chức kinh tế khác. 

Để hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể phát triển, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, phù hợp với Luật Hợp tác xã và tình hình phát triển của HTX trong từng thời kỳ. Tiêu biểu: đã sửa đổi và ban hành Luật HTX năm 2012; Phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021-2025. 

Đặc biệt, Luật Hợp tác xã năm 2023 được thông qua tại kỳ họp thứ 5 ngày 20/6/2023 (thay thế Luật HTX năm 2012), bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2024 tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thuận lợi để các HTX phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác, thu hút nhiều thành phần, đối tượng tham gia, giúp nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống của các thành viên và góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội. Luật đã thể chế hóa đầy đủ 8 nhóm chính sách của Nghị quyết số 20 của BCH Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. 

Cả nước hiện có khoảng 31.700 HTX, 158 Liên hiệp HTX và 73 nghìn tổ hợp tác. Số HTX thành lập mới năm 2023 đạt khoảng 2.700 HTX. Khu vực kinh tế tập thể cơ bản đã khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài, góp phần xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh, an ninh trật tự, an toàn xã hội, từng bước khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân.

Tại Ninh Bình, trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tập thể, HTX. Năm 2023, kinh tế tập thể, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh tiếp tục phát triển về số lượng và chất lượng hoạt động, doanh thu và thu nhập tăng dần so với cùng kỳ năm trước; nhiều mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị tiếp tục được triển khai. 

Cấp ủy, chính quyền các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo kinh tế tập thể, hợp tác xã, tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy hoạt động chung của lĩnh vực kinh tế tập thể, hợp tác xã, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong xây dựng nông thôn mới. Tính đến 15/12/2023, trên địa bàn tỉnh có 502 HTX (tăng so với năm 2022 là 35 HTX), trong đó có 397 HTX lĩnh vực nông nghiệp; 66 HTX phi nông nghiệp và 39 quỹ tín dụng nhân dân.  

Tại hội nghị, đại biểu Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, một số bộ, ngành, địa phương, các HTX đã kiến nghị Nhà nước cần nghiên cứu, ban hành, từng bước hoàn thiện các chính sách phù hợp, hỗ trợ HTX phát triển toàn diện trên các lĩnh vực; quan tâm hỗ trợ phát triển HTX từ đơn chức năng sang đa chức năng, theo cơ chế thị trường; hình thành liên kết theo chuỗi giá trị; hỗ trợ về chính sách đất đai, vốn, thuế; đầu tư kết cấu hạ tầng, chế biến sản phẩm; tăng cường đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng nâng cao nhận thức, năng lực quản trị cho cán bộ quản lý, thành viên HTX nông nghiệp; tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, tăng cường hỗ trợ nguồn lực cho lĩnh vực HTX; sớm ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật HTX năm 2023… 

Các chuyên gia, tổ chức quốc tế cũng phát biểu, chia sẻ kinh nghiệm hay, hiệu quả của mỗi quốc gia trong phát triển kinh tế tập thể, HTX, đồng thời kiến nghị Việt Nam có các giải pháp để hoàn thiện chính sách, trong đó khuyến nghị cần đẩy mạnh hơn sự tham gia của giới trẻ trong thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả hoạt động và sự phát triển của các HTX, quan tâm thúc đẩy hỗ trợ HTX phát triển xanh, bền vững; cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ giúp HTX dễ dàng tiếp cận nguồn vốn để phát triển…

Phát biểu kết luận Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao, biểu dương những nỗ lực, cố gắng, sự chủ động của khu vực kinh tế tập thể, HTX, qua đó đã dành được nhiều kết quả khả quan. Đồng thời chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế còn gặp phải như sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, HTX còn chậm, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, tỷ trọng còn thấp trong cơ cấu nền kinh tế...

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu thời gian tới cần thay đổi trong nhận thức, đổi mới tư duy, cần có tầm nhìn chiến lược thực hiện tổng quát hơn. Xác định phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể là nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị, cần tập trung huy động các nguồn lực để tạo động lực phát triển cho khu vực này. Phát triển kinh tế tập thể trong giai đoạn mới là yêu cầu tất yếu, lâu dài.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh cần có các bước tổ chức thực hiện linh hoạt, phù hợp với yêu cầu thực tiễn; cần sớm xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Luật HTX năm 2023; xây dựng các chính sách hỗ trợ HTX, kinh tế tập thể đảm bảo công khai, minh bạch, công bằng, bình đẳng, dân chủ giữa các HTX, tạo cơ hội, động lực cho các HTX tự lực vươn lên. Các tỉnh, thành phố cần ban hành chính sách đặc thù, dành nguồn lực cho phát triển kinh tế tập thể, HTX; tập trung hỗ trợ hạ tầng cho các HTX; nâng cao vai trò của các tổ chức nòng cốt, làm cầu nối cho các HTX phát triển, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của các HTX; coi trọng đầu tư, đào tạo, nâng cao nguồn nhân lực của các HTX.

Hồng Nhung - Hoàng Hiệp