Đề án "Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân" góp phần nâng cao chất lượng dân số

Theo lãnh đạo Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh, tình hình sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên (VTN/TN) và mang thai ở tuổi vị thành niên của Việt Nam hiện nay nói chung, tỉnh Ninh Bình nói riêng còn nhiều vấn đề quan tâm, đặc biệt là tình trạng quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và phá thai không an toàn. Hiện vẫn còn hơn 1/3 thanh niên Việt Nam chưa tiếp cận được với các phương tiện tránh thai. Tuổi vị thành niên thiếu kiến thức về các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, về phòng tránh thai, do đó tỷ lệ nạo phá thai ở vị thành niên và thanh niên chiếm 20% ca nạo thai. Việt Nam cũng là nước có tỷ lệ nạo phá thai vị thành niên cao nhất Đông Nam á và cao thứ 5 trên thế giới. Đây không chỉ là gánh nặng và thách thức lớn với công tác dân số mà đáng nói hơn nó để lại hậu quả nặng nề cho thế hệ trẻ về tâm lý, sức khỏe và nguy cơ cao mắc các bệnh nan y lây truyền qua đường tình dục, nhất là HIV/AIDS; nguy cơ vô sinh...

Trước thực trạng đó, Đề án "Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân" được triển khai từ năm 2009 như giải pháp hữu hiệu không chỉ đem lại lợi ích thiết thực cho VTN/TN, giúp các bạn trẻ có suy nghĩ đúng và hình thành các mối quan hệ lành mạnh, trong sáng về tình bạn, tình yêu và hôn nhân gia đình mà còn giúp các bậc phụ huynh nắm bắt và hiểu hơn tâm sinh lý của con em mình khi các em sắp đến tuổi trưởng thành. Nhằm thực hiện thành công Đề án, năm 2017, Chi cục đã chủ trì phối hợp với Trung tâm Dân số- KHHGĐ các huyện, thành phố, Liên đoàn Lao động các huyện, thành phố, Ban Dân số các xã tổ chức được 16 lớp cung cấp kiến thức thu hút 1.500 đối tượng tham dự là nhân dân trên địa bàn và các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, phụ huynh có con ở lứa tuổi VTN/TN, công nhân làm việc tại các doanh nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, xí nghiệp trong toàn tỉnh. Chi cục Dân số - KHHGĐ chỉ đạo Trung tâm Dân số - KHHGĐ các huyện, thành phố phối hợp với các trường THCS trên địa bàn toàn tỉnh tổ chức 20 hội thảo cung cấp kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho gần 2.000 học sinh các trường THCS với mục đích tăng cường cung cấp thông tin SKSS, SKTD, KHHGĐ phù hợp cho VTN/TN trong nhà trường nhằm nâng cao hiểu biết của VTN/TN về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tạo điều kiện, cơ hội để VTN/TN tham gia các lớp giáo dục SKSS/SKTD, khám sức khỏe tiền hôn nhân trước khi kết hôn.

Bên cạnh đó, khó khăn hiện nay trong thực hiện Đề án là nhiều thanh niên và nhóm đối tượng tiền hôn nhân thường đi làm ăn xa hoặc làm trong các nhà máy, xí nghiệp, vì vậy việc tiếp cận để cung cấp thông tin, tư vấn về SKSS/SKTD, tổ chức các buổi nói chuyện, sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt câu lạc bộ gặp nhiều khó khăn. Hoạt động khám sức khỏe tiền hôn nhân chưa được phổ rộng. Bản thân nhóm đối tượng thanh niên và phụ huynh có con ở lứa tuổi này chưa nhận thức hết được tầm quan trọng của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân. Các cơ sở y tế tuyến huyện thiếu trang thiết bị, nguồn lực để thực hiện khám sức khỏe tiền hôn nhân cho các đối tượng. Số buổi ngoại khóa về SKSS/SKTD dành cho nhóm đối tượng vị thành niên trong nhà trường chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu thông tin, kiến thức của các em học sinh. Kỹ năng tổ chức ngoại khóa, truyền đạt nội dung, thông tin về SKSS của các thầy, cô giáo còn hạn chế. Phương tiện, sản phẩm truyền thông dành riêng cho nhóm đối tượng này rất thiếu. Trong khi đó sự phát triển của công nghệ thông tin với nhiều luồng thông tin tích cực và tiêu cực ngày một lan rộng trên mạng xã hội, không thể kiểm soát được.

Trong giai đoạn tới, theo Đề án Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số-KHHGĐ cho VTN/TN giai đoạn 2016-2020 tỉnh ta đề ra mục tiêu có 70% vị thành niên, thanh niên được cung cấp kiến thức, thái độ và kỹ năng truyền thông, giáo dục về sức khỏe sinh sản; 50% VTN/TN được tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; 80% cán bộ truyền thông tham gia Đề án được trang bị kiến thức, kỹ năng truyền thông, giáo dục đối với VTN/TN. Cung cấp các dịch vụ dân số-KHHGĐ thân thiện với VTN/TN lên 20% tại địa bàn triển khai vào năm 2020 so với hiện nay. Tạo môi trường gia đình và xã hội thân thiện, 80% cấp ủy Đảng, chính quyền có văn bản chỉ đạo tạo môi trường xã hội thân thiện, ủng hộ VTN/TN; 50% cha mẹ có con trong độ tuổi VTN/TN ủng hộ, hướng dẫn, hỗ trợ con cái chủ động tìm hiểu thông tin, kiến thức và tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ dân số-KHHGĐ...

Hồng Vân