Đẩy mạnh tư vấn xuất khẩu lao động trong các trường nghề

Chất lượng nguồn lao động còn hạn chế

Theo Đề án, việc hỗ trợ vay vốn gồm 2 mức, đó là mức hỗ trợ tối đa đối với thị trường cao cho người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người dân tộc thiểu số, thân nhân người có công với cách mạng, hộ bị thu hồi đất nông nghiệp với mức 50 triệu đồng; người thuộc hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn 100 triệu đồng; người có hộ khẩu thường trú tại 55 xã đặc thù được vay tối đa 50 triệu đồng; mức hỗ trợ vay vốn đi thị trường trung bình 30 triệu đồng/người. Tổng kinh phí của đề án dự kiến trên 45 tỷ đồng được trích từ nguồn ngân sách tỉnh và Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm dạy nghề. Như vậy, vấn đề kinh phí không còn là nỗi lo của người lao động.

Mặc dù chưa có cuộc khảo sát quy mô nào về chất lượng nguồn lao động tham gia XKLĐ ở tỉnh ta, nhưng theo đại diện phòng Việc làm-Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thì trong tổng số lao động đi xuất khẩu, một tỷ lệ lớn vẫn là lao động phổ thông, lao động chưa qua đào tạo và chỉ phù hợp với thị trường truyền thống như Malaysia. Tất nhiên, ở các thị trường truyền thống này mức lương của người lao động không cao và đây chính là điểm thiếu hấp dẫn đối với người lao động tỉnh ta. Vài năm trở lại đây, một số thị trường "khó tính" đã được mở rộng với nguồn chỉ tiêu phong phú và mức thu nhập cao. Tuy nhiên, để tham gia được vào các thị trường này thì cũng không hề đơn giản. Cụ thể, để tham gia vào thị trường lao động có mức lương cao hơn như: Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia… thì người lao động phải bỏ ra khoản chi phí khá cao, từ 80-90 triệu đồng, thậm chí 200 triệu đồng tùy theo đơn hàng. Chưa hết, các thị trường lao động này đòi hỏi chất lượng lao động, ý thức, tác phong làm việc… cao hơn hẳn, điều này thì không phải lao động nào cũng có thể đáp ứng. Tuy nhiên, ngay cả khi người lao động "đạt chuẩn" về mặt tay nghề, thì khó khăn mà họ gặp phải đó là thử thách vượt qua vòng thi tiếng. Đơn cử như đợt thi tuyển lao động đi Hàn Quốc vừa qua, trong gần 700 thí sinh dự thi thì chỉ có trên 100 thí sinh thi đỗ qua vòng thi tiếng. Mặc dù năm nay tỉnh ta đã bố trí được lớp dạy tiếng Hàn ngay tại Trung tâm Dịch vụ việc làm của tỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho học viên thay vì học viên phải đi học tiếng ở các tỉnh khác như những năm trước. Tuy nhiên, hiệu quả rõ ràng còn phụ thuộc vào trình độ, vào mức độ tiếp thu của từng học viên.

Theo lãnh đạo phòng Việc làm, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thì, trình độ người lao động chủ yếu là lao động phổ thông, lao động chưa qua đào tạo trong khi đó thời gian để các doanh nghiệp đào tạo nghề hướng dẫn, tư vấn, trang bị "phông" văn hóa về phong tục, tập quán, pháp luật của các nước mà lao động sẽ đến làm việc còn rất ngắn, chỉ vài tháng trở lại. Nên người lao động khó mà nắm bắt được hết. Bên cạnh đó, ngay cả số lao động trước đó đã có chứng chỉ tay nghề, nhưng qua sát hạch vẫn chưa đạt yêu cầu của nước sở tại. Số lao động có tay nghề kỹ thuật cao, đáp ứng được yêu cầu chung của hội nhập còn chưa tương xứng. Tình trạng này cũng phản ánh tình trạng chung về chất lượng lao động để cung ứng cho địa phương cũng như xuất khẩu đi các nước trong khu vực và thế giới.

Xuất khẩu lao động trong các trường dạy nghề - hướng đi phù hợp

Là một trong những địa chỉ đào tạo nghề được phụ huynh và học sinh tin tưởng, Trường Cao đẳng Nghề cơ điện- xây dựng Việt Xô hiện đào tạo theo 3 cấp trình độ, cao đẳng nghề, trung cấp nghề và sơ cấp nghề theo quy định của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Những năm qua, nhà trường luôn chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, các trang thiết bị hiện đại, đào tạo được đội ngũ thợ có tay nghề cao không chỉ phục vụ nhu cầu tuyển dụng của các công ty trong nước mà còn ở thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc. Nhà trường trở thành điểm sáng cả nước về lĩnh vực hợp tác quốc tế, tư vấn xuất khẩu lao động cho học viên. Tính đến thời điểm này, nhà trường đã đưa trên 1.000 học viên đi lao động tại nước ngoài dưới hình thức thực tập sinh.

Bà Phan Thị Nhung, Trưởng phòng Đào tạo, Trường Cao đẳng Nghề cơ điện - xây dựng Việt Xô cho biết, theo đánh giá phản hồi từ các doanh nghiệp Nhật Bản- nơi mà học viên của nhà trường tham gia lao động, học tập thì chất lượng của nguồn lao động này đã đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp, thậm chí lao động ở một số ngành kỹ thuật như hàn công nghệ cao còn được đánh giá cao về trình độ tay nghề. Đổi lại, đối với mỗi học viên, khi được làm việc ở môi trường công nghệ cao thì ngoài nguồn thu nhập cao và ổn định theo đúng cam kết ban đầu thì người lao động còn được cọ xát, tiếp thu kinh nghiệm, kỹ năng, kỹ thuật mới nhằm nâng cao trình độ tay nghề cho bản thân. Tất nhiên, trong các đơn hàng, cũng có những đơn hàng về lao động phổ thông vì phía doanh nghiệp chỉ đòi hỏi mức độ tay nghề vừa phải. Đối với các đơn hàng này nhà trường tạo điều kiện cho những học viên chưa tốt nghiệp mà có nhu cầu đi XKLĐ. Vì công việc không đòi hỏi tay nghề cao nên mức thu nhập của người lao động cũng thấp hơn vì chỉ hưởng mức lương theo vùng. Vì vậy, chúng tôi khuyến khích và tạo mọi điều kiện để thu hút các đơn hàng chất lượng cao dành cho học viên trong nhà trường.

Với nhiều lợi ích như vậy nên thời gian qua, bên cạnh việc nâng cao chất lượng đào tạo thì Trường Cao đẳng Nghề cơ điện xây dựng Việt Xô đặc biệt quan tâm đến công tác tư vấn xuất khẩu lao động trong học viên. Đối với những em có nhu cầu đi XKLĐ nhà trường tư vấn cho các em về việc đi khám sức khỏe. Đạt điều kiện về sức khỏe mới tiếp tục đăng ký tham gia học tiếng nhằm giảm những chi phí không cần thiết. Không chỉ hỗ trợ về dạy tiếng, nhà trường còn tìm hiểu những đơn vị có uy tín về XKLĐ, những doanh nghiệp nước ngoài ở thị trường chất lượng cao để giới thiệu cho các em, đồng thời căn cứ vào nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp để tư vấn cho sinh viên, học sinh trong trường lựa chọn công ty cho phù hợp. Nhà trường chính là cầu nối, là kênh hỗ trợ thông tin tốt nhất, chính xác nhất cho các em về thị trường XKLĐ. Hướng đi này đang dần khẳng định được tính phù hợp và được học viên, phụ huynh quan tâm. Qua khảo sát cho thấy, nhiều học viên mong muốn được đi XKLĐ sau khi tốt nghiệp vì bản thân học viên muốn được tiếp cận với công nghệ sản xuất hiện đại từ đó nâng cao tay nghề, tăng thu nhập cho gia đình. Nhiều doanh nghiệp nước ngoài ở thị trường Hàn Quốc, Israel, Đài Loan.. cũng đã lựa chọn Trường để hợp tác và tuyển dụng lao động với mức lương cao.

Đào Hằng