Đằng sau việc Mỹ và NATO đem "Đinh ba thần tốc" tới U-crai-na

Cuộc tập trận mang tên "Rapid Trident 2014" (tạm dịch: Đinh ba thần tốc) diễn ra ở miền tây U-crai-na, dự kiến được tổ chức từ ngày 16 đến 26-9. Sẽ có khoảng 1.300 quân nhân đến từ các nước NATO và Mỹ tham gia cuộc tập trận này. Trước đó, Mỹ và các quốc gia đồng minh đã lên kế hoạch tổ chức cuộc tập trận "Rapid Trident 2014" vào tháng 7. Tuy nhiên, kế hoạch này đã phải hủy bỏ do tình hình chiến sự căng thẳng tại miền đông U-crai-na giữa lực lượng đòi liên bang hóa và quân đội chính phủ.

Theo RT, bất chấp việc cuộc chiến tại miền đông U-crai-na vẫn đang diễn ra với nhiều tình huống bất ngờ, Bộ chỉ huy Mỹ ở châu Âu (EUCOM) vẫn quyết định triển khai kế hoạch tổ chức các cuộc tập trận từ ngày 16 tới 26-9. Hôm 2-9, phát ngôn viên EUCOM, Đại úy Hải quân Mỹ G.Hích (Gregory Hicks) cho biết, cuộc tập trận thường niên sẽ diễn ra tại Trung tâm huấn luyện Yavoriv thuộc thành phố Lvov, gần biên giới giữa U-crai-na và Ba Lan. Theo đó, khoảng 200 quân nhân Mỹ sẽ tham gia cuộc tập trận này cùng 1.100 binh sĩ từ U-crai-na, A-déc-bai-gian, Anh, Ca-na-đa, Gru-di-a, Đức, Lát-vi-a, Lít-va, Môn-đô-va, Na Uy, Ba Lan, Ru-ma-ni và Tây Ban Nha. U-crai-na tham gia với tư cách là Đối tác vì hòa bình của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Business Insider cho biết, 200 lính dù thuộc đơn vị chiến đấu của Lữ đoàn không vận số 173 của Mỹ tới tham gia "Rapid Trident 2014". Các binh sĩ này được mệnh danh là 'lính trời' với khả năng chiến đấu vô cùng tinh nhuệ. Cùng với quân đội các nước, đội ngũ này sẽ tập trung vào các hoạt động gìn giữ hòa bình, bao gồm diễn tập chỉ huy, tuần tra và xử lý bom.

Cuộc tập trận "Rapid Trident 2014" được thiết kế nhằm "thúc đẩy sự ổn định và an ninh khu vực, tăng cường năng lực hợp tác và thúc đẩy lòng tin đồng thời cải thiện khả năng phối hợp giữa các lực lượng bộ binh của U-crai-na, NATO và nhiều quốc gia đối tác", EUCOM thông báo trên website.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng, cuộc tập trận này ngoài việc thể hiện cam kết của NATO với Ki-ép trong khi tránh can thiệp trực tiếp vào tình hình, còn là động thái cho thấy NATO đang ráo riết tăng cường hoạt động quân sự ở các nước Đông Âu, kể từ khi Nga giành lại bán đảo Crưm. Sau 10 năm đặt trọng tâm vào các hoạt động quân sự ở Áp-ga-ni-xtan, liên minh này bắt đầu tái tập trung vào việc củng cố vai trò và hiện thực hóa kế hoạch Đông tiến của mình.

Trong mấy ngày gần đây, các cuộc diễn tập của NATO và đồng minh liên tiếp được tuyên bố. Kể từ ngày 2-9, 9 nước thành viên NATO đã tập trận Steadfast Javelin 2 tại Lát-vi-a trong vòng một tuần. Tổng cộng có khoảng 2000 binh sĩ đến từ 9 quốc gia đã và đang tham gia cuộc diễn tập. Khi cuộc tập trận ở Lát-vi-a còn chưa kết thúc, thì ngày 8-9, các lực lượng hải quân U-crai-na và 6 nước NATO tham gia vào một cuộc tập trận chung trên biển mang tên "Sea Breeze 2014" dự định sẽ kéo dài 3 ngày. Cuộc tập trận này diễn ra ở phía Tây Bắc biển Đen, không xa quân cảng Ô-đét-xa. Khoảng 280 lính Mỹ tham gia vào cuộc tập trận này.

Được biết, đây chỉ là bước đi đầu của NATO khi mà các cuộc tập trận quy mô lớn khác đang được lên kế hoạch ở Đức, Na Uy, U-crai-na, Ba Lan vào sau mùa thu này. Hiện Mỹ cũng đang triển khai xe tăng và 600 binh sĩ tới Ba Lan và các nước Ban-tích như E-xtô-ni-a, Lát-vi-a và Lít-va để tập trận chung vào tháng 10 tới.

Cuộc tập trận "Rapid Trident 2014" có sự góp mặt của rất nhiều quốc gia thành viên NATO, song nó vẫn không phải là một cuộc tập trận chính thức do NATO tổ chức. Đây chỉ là hoạt động "tăng cường huấn luyện" giữa Mỹ và các đồng minh châu Âu. Tuy nhiên, cuộc diễn tập lần này đánh dấu sự kiện triển khai số lượng binh sĩ lớn nhất của Mỹ cùng nhiều đối tác tới U-crai-na, kể từ khi khủng hoảng chính trị tại quốc gia này bùng nổ. Hồi tháng 6, Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma (B. Obama) đã cam kết đầu tư 1 tỷ USD để hỗ trợ quân đội Mỹ hiện diện tại Đông Âu trong bối cảnh khủng hoảng chính trị tại U-crai-na. Cũng trong tháng 6, Oa-sinh-tơn còn khẳng định hỗ trợ thêm về mặt quân sự cho U-crai-na cũng như đào tạo lực lượng chấp pháp và quân nhân nước này.

Sự tham gia tích cực của Mỹ đối với các kế hoạch tăng cường sự hiện diện quân sự của NATO tại Đông Âu không phải là ngẫu nhiên. Một số nhà phân tích cho rằng, Mỹ đang mượn cớ Nga gây quan ngại tại châu Âu, cụ thể là U-crai-na, để một lần nữa vực dậy NATO phục vụ cho những lợi ích của mình. Tuy nhiên, trong bối cảnh Mỹ giảm mạnh ngân sách quốc phòng, kinh tế châu Âu liên tục trì trệ, NATO không còn có đủ phương tiện để đảm trách vai trò của mình. Và trong khi Mỹ đang cố vực dậy NATO thì Nga tuyên bố sẽ thay đổi học thuyết quân sự để đối phó với việc NATO tăng cường hiện diện sát biên giới Nga.

Trở lại với cuộc tập trận "Rapid Trident 2014". Tuy đây là một cuộc tập trận chung thường niên nhưng trong bối cảnh tình hình căng thẳng ở miền đông U-crai-na và mâu thuẫn giữa Nga với Mỹ và NATO đang ngày càng trầm trọng, tia sáng hòa bình mong manh ở miền đông U-crai-na đang lóe lên, cuộc tập trận chung này không nên tiếp tục được triển khai, bởi rất có thể nó sẽ dẫn đến những phản ứng tiêu cực của Mát-xcơ-va.

Chỉ một ngày sau khi Mỹ và NATO tuyên bố sẽ tổ chức cuộc diễn tập quân sự "Rapid Trident 2014", ngày 3-9, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, lực lượng tên lửa chiến lược của nước này sẽ tổ chức các cuộc diễn tập quy mô lớn cũng trong tháng 9 này, với sự tham gia của hơn 4000 binh lính và hơn 400 phương tiện quân sự cùng các đơn vị không quân tinh nhuệ, như máy bay tiêm kích siêu thanh Mig-31 hay máy bay phiên bản trinh sát Su-24MR…

NGỌC HÀ/QĐND