Năm nào cũng vậy, cứ vào khoảng 25, 26 tháng chạp, bà Trần Thị Lan (phường Tân Thành- thành phố Ninh Bình) lại bảo con cái chở về quê, vừa để cúng tạ mộ tổ tiên, vừa để lựa chọn, tìm mua các thực phẩm sạch về ăn Tết. Bà Lan cho biết: Giờ ra chợ mua cái gì cũng sợ. Nào là rau bám thuốc trừ sâu, hoa quả tẩm hóa chất, thịt lợn tăng trọng, giò có hàn the… khiến người nội trợ như tôi rất loay hoay để lựa chọn được nguồn thực phẩm đảm bảo về chế biến cho bữa ăn của gia đình. Cũng may là quê tôi gần, chỉ cách thành phố hơn chục cây số nên thỉnh thoảng tôi lại nhờ các cháu ở quê lúc đong cho chục cân gạo, lúc vài chục trứng gà, mấy mớ rau, buồng chuối trong vườn nhà…Đối với thực phẩm của mấy ngày Tết, tôi phải về tận quê, tìm các nhà trong xóm để mua được nguồn thực phẩm sạch. Rồi để minh chứng cho câu chuyện của mình, bà Lan vào bếp, lôi ra một loạt các thực phẩm được bà đưa từ quê lên: Nào gạo nếp, đôi gà trống nuôi thả vườn của nhà đứa cháu. Các loại rau gia vị của nhà bà cô, mấy cân thịt lợn "đánh đụng" cùng mấy gia đình trong xóm. Bánh chưng của bà chị họ tự gói… Nghe và tận mắt nhìn đám thực phẩm quê của bà Lan mà chúng tôi, mấy bà nội trợ trẻ đều chán nản nghĩ đến hành trình mua sắm thực phẩm Tết của mình. Ra chợ mấy ngày gần Tết, thuận lợi nhất là để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng thực phẩm của người dân nên chợ nào cũng bạt ngàn các loại thực phẩm. Không khó để các bà nội trợ lựa chọn cho mình những thực phẩm bắt mắt, nghĩa là rau, thịt, hoa quả đều tươi rói, xanh mơn mởn.
Hỏi chuyện mấy chị bán thịt gia súc, gia cầm về nguồn gốc thực phẩm, bác nào cũng phẩy tay: Yên tâm đi, toàn cơ sở quen biết, họ nuôi trong trang trại, tại gia đình nên thịt thơm ngon, thịt ra ngày nào bán hết ngày đó. Với hàng hoa quả, vì phục vụ ngày Tết nên các loại hoa quả khá đa dạng: chuối, bưởi, ổi, xoài, táo, lê… Hỏi về nguồn gốc thì phần lớn là hàng Trung Quốc hoặc miền Nam, Đà Lạt. Lượng cung thì nhiều song chọn thực phẩm gì để an toàn cho sức khỏe, đảm bảo dinh dưỡng cho bữa ăn luôn là câu hỏi đối với người tiêu dùng.
Nhằm góp phần đem đến cho người dân một cái Tết Nguyên đán an toàn, lành mạnh, vui tươi, năm nào cũng vậy, đoàn thanh tra liên ngành về Vệ sinh an toàn thực phẩm của tỉnh cũng tăng cường công tác thanh, kiểm tra trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Với 3 đoàn chia làm các ngả, công tác thanh, kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm Tết được tập trung vào các mặt hàng mà nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng mạnh như: thịt gia súc, gia cầm, giò, chả, rượu, bánh kẹo, nước ngọt, đồ uống có ga…
Hoạt động thanh, kiểm tra đã đến được các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, các cơ sở giết mổ gia súc ở các địa phương trong tỉnh. Cùng với thanh, kiểm tra, các test nhanh để xét nghiệm thực phẩm có đảm bảo các chỉ tiêu theo quy định cũng được tiến hành tại chỗ. Đây là kết quả quan trọng để đánh giá các cơ sở có đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm hay không. Không chỉ tập trung vào các mặt hàng được sản xuất, chế biến trong tỉnh, hoạt động thanh, kiểm tra dịp Tết còn chú trọng các mặt hàng được đưa về tiêu thụ trên địa bàn để làm rõ nguồn gốc, xuất xứ, hạn sử dụng, hàng đảm bảo chất lượng hay hàng trôi nổi, trà trộn hàng hóa của các thương hiệu có uy tín…
Chỉ riêng đợt thanh, kiểm tra dịp Tết Nguyên đán và mùa lễ hội năm 2015, ở cả 3 tuyến tỉnh, huyện, xã đã kiểm tra được 1.677 lượt cơ sở, phát hiện 319 cơ sở có vi phạm. Đã xử lý buộc 21 cơ sở tự tiêu hủy sản phẩm với 40 loại sản phẩm thực phẩm các loại có vi phạm về sử dụng thực phẩm, phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ trong các cơ sở chế biến thực phẩm, dịch vụ ăn uống...
Trong năm 2015, toàn tỉnh đã thành lập 156 đoàn thanh, kiểm tra liên ngành và 159 đoàn kiểm tra chuyên ngành, tiến hành kiểm tra trên 6.400 cơ sở, phát hiện 994 cơ sở có vi phạm về an toàn thực phẩm, xử phạt 88 cơ sở, buộc 28 cơ sở tự tiêu hủy sản phẩm, đình chỉ hoạt động 2 cơ sở sản xuất nước uống đóng chai, phát hiện 21/40 mẫu giò, chả thịt lợn có hàn the, 1/2 mẫu quả có tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật...
Với nhiều người tiêu dùng, phương châm ''hãy là nhà tiêu dùng thông thái'' xem ra đã phát huy tác dụng cảnh tỉnh nhiều người, nhiều gia đình trong bối cảnh vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm cho bữa ăn hàng ngày còn nhiều băn khoăn, lo ngại. Mấy năm trở lại đây, ăn Tết theo xu hướng truyền thống đang được nhiều gia đình hưởng ứng bởi nhiều ý nghĩa: Vừa tạo tâm lý yên tâm khi sử dụng, vừa ấm áp tình cảm gia đình, quê hương, hướng con cháu luôn nhớ về phong tục đẹp của người Việt Nam.
Lý Nhân