Là một trong các hoạt động quan trọng, thiết thực của Đảng bộ, quân và dân trong tỉnh góp phần cùng cả nước hưởng ứng "Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào 2017", chào mừng kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và 40 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác giữa hai nước, cuộc thi "Tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào" năm 2017 được cấp ủy các cấp trong tỉnh quan tâm chỉ đạo triển khai tích cực, thiết thực, hiệu quả. Cuộc thi đã thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân hưởng ứng tham gia bằng tình cảm, trách nhiệm sâu sắc nhằm xây dựng, gắn kết mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết Việt- Lào…
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quyết định số 584-QĐ/TU, ngày 5/5/2017 về việc thành lập Ban tổ chức cuộc thi "Tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào" tỉnh, ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở tổ chức, hưởng ứng cuộc thi. Tại các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc đều thành lập Ban tổ chức cuộc thi cấp huyện và tương đương, tổ chức phát động, triển khai cuộc thi tới các xã, phường, thị trấn, tổ chức cơ sở đảng, cơ quan, đơn vị ở địa phương, doanh nghiệp trên địa bàn.
Đến cuối tháng 5/2017, 13/13 đảng bộ trực thuộc tỉnh đã thành lập Ban tổ chức cuộc thi và hoàn thành việc phát động cuộc thi ở cấp huyện. Đối với cấp ủy cấp xã, các tổ chức cơ sở đảng trong cơ quan, đơn vị sự nghiệp, lực lượng vũ trang, doanh nghiệp không thành lập Ban tổ chức cuộc thi mà việc triển khai tổ chức cuộc thi do cấp ủy trực tiếp chỉ đạo.
Một số ngành, đoàn thể có đông lực lượng tham gia như ngành Giáo dục, Liên đoàn Lao động, Đoàn Thanh niên đã thành lập Ban tổ chức cuộc thi, ban hành kế hoạch, tổ chức phát động hưởng ứng cuộc thi đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên tham gia dự thi. Có thể thấy, công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức cuộc thi được thực hiện sớm, bài bản, có sáng tạo từ tỉnh đến cơ sở, đã tạo được sự thống nhất trong nhận thức, chỉ đạo và triển khai thực hiện.
Để mục đích, ý nghĩa, sức lan tỏa từ cuộc thi đến với cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, công tác tuyên truyền được quan tâm đẩy mạnh. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã có hướng dẫn công tác thông tin, tuyên truyền kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao, 40 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị hợp tác giữa CHXHCN Việt Nam và CHDCND Lào, kỷ niệm "Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào" năm 2017, đưa nội dung cuộc thi vào Bản tin Thông báo nội bộ để phát hành phục vụ sinh hoạt định kỳ của các tổ chức đảng, đoàn thể ở cơ sở.
Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của cuộc thi. Các cơ quan báo chí của tỉnh là Báo Ninh Bình, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh đã đồng loạt mở chuyên mục, tập trung đăng phát kế hoạch, thể lệ và các tài liệu phục vụ người dự thi tìm hiểu tham gia dự thi.
Các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc tỉnh chỉ đạo hệ thống đài truyền thanh cấp huyện và cơ sở mở chuyên mục tuyên truyền cuộc thi. Chỉ đạo đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên thông tin tuyên truyền về nội dung cuộc thi tại các hội nghị báo cáo viên và trong Bản tin Thông báo nội bộ của huyện, ngành, trong sinh hoạt chi bộ định kỳ hàng tháng.
Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh đã tích cực tuyên truyền và phát động đoàn viên, hội viên hưởng ứng, tham gia cuộc thi thông qua các hội nghị, các buổi sinh hoạt chuyên đề, tọa đàm của chi đoàn, chi hội. Đồng thời, các trang thông tin điện tử của huyện, website của ngành, cơ quan đơn vị đều cập nhật thông tin cuộc thi và kết nối đường link dẫn đến địa chỉ dự thi trắc nghiệm của Ban tổ chức cuộc thi Trung ương để cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên tham gia dự thi.
Tính đến ngày 28/9/2017, toàn tỉnh đã có gần 40.000 lượt người truy cập các website của Ban Tổ chức Cuộc thi Trung ương để tham gia thi trắc nghiệm. Hầu hết người tham gia thi trắc nghiệm là cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên, sinh viên, học sinh, cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang, đồng bào có đạo, người dân tộc thiểu số, trong đó nhiều người tham gia đã đạt giải. Đảng bộ huyện Kim Sơn, Đảng bộ huyện Yên Khánh và ngành Giáo dục - Đào tạo có phong trào thi trắc nghiệm sôi nổi nhất.
Tổng kết đợt 1 Cuộc thi trắc nghiệm (tính đến ngày 29/8) tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương đã trao 51 giải cho các tác giả có tác phẩm đoạt giải, trong đó tỉnh Ninh Bình có 7 người đoạt giải với 2 giải nhất, 3 giải nhì, 2 giải ba. Với kết quả đó, Ninh Bình được ghi nhận và đánh giá là một trong những tỉnh có số lượng người tham gia dự thi đông, có kết quả tốt.
Đối với hình thức thi viết, tính đến ngày 28/9/2017, ở 10 đảng bộ trực thuộc tỉnh đã có 154.532 người dự thi, tăng 27.811 người so với cuộc thi năm 2012. Huyện Yên Khánh là đơn vị có số lượng người tham gia dự thi cao nhất với 41.442 người dự thi. Người dự thi cao tuổi nhất là cụ Dương Đức Chiên, 83 tuổi ở phố Đông Hồ, phường Bích Đào, thành phố Ninh Bình. Người ít tuổi nhất là em Đào Thị Quyên, 9 tuổi, học sinh lớp 4, Trường Tiểu học Ninh Xuân, huyện Hoa Lư. Trong số những người dự thi còn có những người có hoàn cảnh đặc biệt là một số cán bộ, hội viên Hội người khiếm thị ở một số địa phương.
Ban tổ chức cuộc thi cấp tỉnh, cấp huyện đã thành lập Ban Giám khảo, xây dựng kế hoạch, phương án chấm thi, cụ thể hóa nội dung đáp án chấm thi, phân loại bài thi, tổ chức chấm thi bảo đảm khách quan, công bằng để lựa chọn những bài thi có chất lượng cao gửi dự thi ở cấp trên theo đúng kế hoạch… Từ ngày 26 đến 29/9/2017, Ban Tổ chức Cuộc thi cấp tỉnh tổ chức chấm và đề nghị Trưởng ban tổ chức Cuộc thi cấp tỉnh khen thưởng, trao giải cho 6 tập thể và 16 cá nhân. Đồng thời lựa chọn ra 30 bài thi xuất sắc để tham dự cuộc thi cấp Trung ương.
Qua kết quả chấm thi của Ban giám khảo Cuộc thi từ cấp cơ sở đến cấp huyện và thông tin bước đầu về kết quả chấm thi cấp tỉnh cho thấy chất lượng các bài dự thi lần này có sự tiến bộ rõ rệt. Người dự thi đã bám sát yêu cầu, các chủ đề mà Thể lệ Cuộc thi của Trung ương đã đặt ra.
Kết quả chấm thi ở các cấp cho thấy cả 12 chủ đề mà Ban Tổ chức Cuộc thi cấp Trung ương đặt ra đều có người dự thi tham gia, trong đó có những chủ đề mang tính tự luận cao, đòi hỏi tính sáng tạo, tính thực tiễn. Nhiều bài dự thi cho thấy tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, tâm huyết của người dự thi, sự công phu, nghiêm túc trong nghiên cứu tài liệu, lựa chọn những vấn đề phù hợp với bản thân người dự thi.
Nhiều bài thi đã đi sâu phản ánh những kỷ niệm sâu sắc mà người dự thi được chứng kiến, mang đến cho người đọc sự xúc động trước những cống hiến, hy sinh của thế hệ cha anh, thể hiện tình cảm hết sức chân thành của nhân dân Việt Nam với nhân dân Lào anh em, bày tỏ mong muốn quan hệ đặc biệt giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước, hai tỉnh Ninh Bình và U-đôm-xay tiếp tục được gìn giữ, phát huy và nâng lên tầm cao mới…
Hình thức trình bày trong cuộc thi lần này có nhiều đổi mới, sáng tạo. Nhiều tác giả đã kỳ công nghiên cứu, sưu tầm, chọn lọc nhiều ảnh tư liệu, ảnh thời sự, bản đồ, biểu đồ để minh họa sinh động, khoa học cho phần nội dung, trong đó có những tư liệu, hình ảnh được khai thác từ chính các nhân chứng lịch sử ở địa phương đã tham gia chiến đấu, công tác tại Lào, góp phần nâng cao tính hấp dẫn, tính chân thực của bài dự thi. Nhiều tác giả đã đầu tư cho hình thức bài thi hết sức công phu như sử dụng vật liệu cao cấp để in ấn, sử dụng công nghệ thông tin để nâng cao tính nghệ thuật trong trình bày bài thi, sử dụng gỗ kết hợp với in phun làm mô hình và nền cho bài dự thi đã để lại nhiều dấu ấn riêng…
Cuộc thi "Tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào" năm 2017 đã đi được 2/3 chặng đường và đạt được nhiều kết quả tốt. Cuộc thi là đợt sinh hoạt chính trị có ý nghĩa sâu sắc, đã thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tham gia, thể hiện ý thức chính trị cao, tình cảm và sự quan tâm sâu sắc đến mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam.
Cuộc thi đã đạt được các yêu cầu đặt ra, góp phần tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ trong tỉnh về tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội; vun đắp tình hữu nghị thủy chung giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào; đấu tranh, phản bác những luận điệu xuyên tạc, gây chia rẽ tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào của các thế lực thù địch.
Phan Hiếu