Cuộc thi Sáng tạo Thanh, thiếu niên và nhi đồng tỉnh Ninh Bình lần thứ 8 (2016 - 2017) dành cho lứa tuổi từ 6 - 19, nhằm khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn tỉnh, đồng thời giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sáng tạo, xây dựng ước mơ các em trở thành nhà sáng chế trong tương lai. Để Cuộc thi năm nay đạt hiệu quả cao, ngay từ khi tổng kết cuộc thi lần thứ 7, Ban tổ chức đã phát động và thông qua kế hoạch, thể lệ Cuộc thi lần thứ 8 để các em thanh, thiếu niên và nhi đồng có thời gian suy nghĩ, hình thành ý tưởng và hoàn thiện mô hình/sản phẩm dự thi.
Bên cạnh đó, công tác thông tin, tuyên truyền về cuộc thi được các cơ quan, đơn vị đồng tổ chức quan tâm thực hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh và trên trang thông tin của ngành. Nhờ đó, cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã nhận thức rõ về ý nghĩa, mục đích của cuộc thi và tích cực chỉ đạo, lãnh đạo các đơn vị, trường học trên địa bàn nghiêm túc triển khai thực hiện theo đúng kế hoạch. Các địa phương cũng quan tâm dành một phần kinh phí nhất định để triển khai cuộc thi, khích lệ Ban tổ chức cuộc thi cấp cơ sở và các em thanh, thiếu niên, nhi đồng tích cực tham gia. Trong quá trình chấm thi, lựa chọn mô hình/sản phẩm và tổ chức kiểm tra tiến độ thực hiện luôn có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa Ban tổ chức cuộc thi cấp huyện và cấp tỉnh, đảm bảo cuộc thi đạt hiệu quả cao cả về chất và lượng.
Sau gần 1 năm phát động, Cuộc thi Sáng tạo Thanh, thiếu niên và nhi đồng các cấp đã nhận được sự tham gia hưởng ứng tích cực của hầu hết các đơn vị trường học trên địa bàn 8 huyện, thành phố. Các trường học đã tiếp nhận trên 3 nghìn mô hình/sản phẩm, sau khi chọn lọc đã gửi 641 mô hình/sản phẩm tham dự cuộc thi cấp huyện. Các mô hình/sản phẩm dự thi ở 5 lĩnh vực: Đồ dùng dành cho học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.
Tại cuộc thi cấp tỉnh đã nhận được 183 mô hình/sản phẩm dự thi, tăng 23 mô hình/sản phẩm so với cuộc thi lần thứ 7, trong đó các huyện Hoa Lư, Yên Khánh và Nho Quan có số lượng sản phẩm/mô hình tham gia dự thi khá cao. Nhìn chung năm nay chất lượng là tiêu chí được Ban tổ chức Cuộc thi các cấp ưu tiên để đánh giá sản phẩm/mô hình, ngay từ các trường học đã có sự lựa chọn sản phẩm/mô hình dự thi kỹ lưỡng và bài bản hơn những năm trước. Đa số các sản phẩm/mô hình dự thi được hình thành từ thực tế học tập, vì thế các giải pháp mang tính thực tiễn, thể hiện những ước mơ, những ý tưởng sáng tạo phong phú, đa dạng và hợp với chủ đề của Cuộc thi.
Quá trình chấm thi có sự phối hợp giữa Ban giám khảo và tác giả tham gia dự thi để đảm bảo tính khách quan, minh bạch và công bằng. Với một số mô hình/sản phẩm, Ban giám khảo đã yêu cầu tác giả dự thi lên thuyết trình trực tiếp để làm rõ một số nội dung. Kết quả, Ban tổ chức Cuộc thi đã lựa chọn 63 mô hình/sản phẩm để trao giải, trong đó có 3 giải nhất, 6 giải nhì, 20 giải ba, 30 giải khuyến khích và 4 giải phụ. Các đơn vị có nhiều giải và đạt giải cao nhất là thành phố Ninh Bình, thành phố Tam Điệp, huyện Yên Khánh và huyện Hoa Lư. Căn cứ vào kết quả Cuộc thi và chất lượng các mô hình/sản phẩm dự thi, Ban tổ chức Cuộc thi đã lựa chọn 15 mô hình/sản phẩm tham gia Cuộc thi Sáng tạo Thanh, thiếu niên và nhi đồng toàn quốc.
Theo đại diện lãnh đạo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, đơn vị thường trực tổ chức Cuộc thi cho biết: Mặc dù cuộc thi được triển khai thường niên và đạt được nhiều kết quả tốt, nhưng Cuộc thi năm nay vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai Cuộc thi tại một số đơn vị, một số huyện còn chậm, dẫn đến các em thanh, thiếu niên và nhi đồng chưa nắm bắt kịp thời về kế hoạch, nội dung, thời gian, yêu cầu và thể lệ Cuộc thi. Một số nhà trường chưa quan tâm đến công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và hỗ trợ cho các em trong việc đề xuất ý tưởng và hoàn thiện mô hình/sản phẩm. Phong trào sáng tạo chưa được triển khai thực hiện đều ở khắp các cấp, các trường trên phạm vi toàn tỉnh, trong đó các trường tiểu học và trung học cơ sở đảm bảo số lượng nhưng chất lượng mô hình/sản phẩm tham gia thấp và các trường trung học phổ thông có chất lượng mô hình tương đối cao nhưng nhiều trường có ít mô hình/sản phẩm tham gia và chưa tạo được phong trào cho các em học sinh.
Cuộc thi đã được triển khai đồng bộ từ cấp cơ sở đến cấp tỉnh, tạo sân chơi bổ ích, sôi nổi và có hiệu quả cho các thanh, thiếu niên và nhi đồng trên địa bàn tỉnh. Để phát huy hiệu quả đã đạt được, trong thời gian tới các cấp, các ngành, đặc biệt là các nhà trường cần có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác triển khai thực hiện, có chính sách hỗ trợ kịp thời động viên các em phát huy được khả năng và tính sáng tạo, ham học hỏi ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Hồng Giang