Công bố mạng lưới các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0

Ngày 1/8, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp tổ chức Hội nghị công bố các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0. Đây là sự kiện có ý nghĩa chiến lược trong tiến trình hiện thực hóa các Nghị quyết lớn của Đảng và Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Quyết định 374/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 (Đề án 374).
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thành lập 13 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ theo Đề án 374; trong đó, khu vực miền Bắc có 7 mạng lưới, còn lại ở miền Trung và miền Nam. Tại sự kiện, 7 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 ở miền Bắc đã chính thức ra mắt.
Mục tiêu của Đề án 374 là hình thành ít nhất 1-2 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trong mỗi lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0. Riêng lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), công nghiệp bán dẫn và công nghệ sinh học có ít nhất 2-3 trung tâm, tại ba miền Bắc, Trung, Nam. Mỗi mạng lưới do một trường đại học có thế mạnh dẫn dắt, với ít nhất 5 trường khác cùng một số doanh nghiệp trong và ngoài nước; qua đó tổ chức các chương trình xuất sắc về đào tạo thích ứng, đào tạo lại, nâng cao, chuyên sâu để phát triển nguồn nhân lực trong một số lĩnh vực ưu tiên.
13 đại học dẫn dắt các mạng lưới theo lĩnh vực gồm: Đại học Bách khoa Hà Nội: Trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn; Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng): Trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn; Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh): Trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn; Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông: Công nghệ mạng thế hệ sau, công nghệ an ninh mạng thông minh và truyền thông đa phương tiện; Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh: Công nghệ giáo dục; Đại học Xây dựng Hà Nội: Vật liệu mới, công nghệ xây dựng; Đại học Giao thông vận tải: Công nghệ thông minh và hạ tầng tiên tiến, thông minh; Đại học Công nghệ Giao thông vận tải: Công nghệ thông minh và hạ tầng tiên tiến, thông minh; Đại học Thái Nguyên: Công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Đại học Huế: Công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Đại học Cần Thơ: Công nghệ sinh học trong nông nghiệp; Đại học Quốc gia Hà Nội: Công nghệ sinh học trong công nghiệp và y sinh; Đại học Sư phạm kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh: Năng lượng tái tạo, năng lượng hydrogen.
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc đánh giá, trong những năm gần đây, hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại các trường đại học Việt Nam đã có bước chuyển biến đáng kể với nhiều nhóm nghiên cứu mạnh, công bố quốc tế tăng nhanh, liên kết với doanh nghiệp được mở rộng. Tuy nhiên, xét về tổng thể, tiềm lực vẫn còn phân tán, thiếu hệ sinh thái đồng bộ và nền tảng pháp lý đủ mạnh cho mô hình hợp tác công - tư, hợp tác nghiên cứu liên trường.
Để khắc phục những tồn tại đó, Đề án 374 xác lập mục tiêu xây dựng các “liên minh” chiến lược giữa các trường đại học và doanh nghiệp, trong đó mỗi mạng lưới tập trung vào một lĩnh vực công nghệ mũi nhọn của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn, công nghệ sinh học, giao thông thông minh hay vật liệu tiên tiến. Từng trường đại học, với thế mạnh riêng, sẽ đóng vai trò hạt nhân dẫn dắt, kết nối các đơn vị trong mạng lưới, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế và thu hút nguồn lực xã hội.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc, các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 chính là một mô hình chiến lược đổi mới giáo dục đại học trong giai đoạn hiện nay. “Thay vì phát triển đơn lẻ từng trường, chúng ta chuyển sang cách tiếp cận mạng lưới hợp tác và chia sẻ. Chúng ta tin tưởng rằng với các mạng lưới các trung tâm xuất sắc này, chất lượng nguồn nhân lực công nghệ cao sẽ có bước đột phá. Thông qua các chương trình đào tạo xuất sắc và các dự án nghiên cứu chung giữa trường và doanh nghiệp, sinh viên và nghiên cứu viên sẽ được trau dồi kiến thức cập nhật nhất, rèn luyện kỹ năng liên ngành và trải nghiệm giải quyết các bài toán công nghệ thực tiễn”, Thứ trưởng chia sẻ.
Tại sự kiện, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Hùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông vận tải, đơn vị được giao là đầu mối phát triển mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc về công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến, thông minh - một trong 7 mạng lưới trọng điểm khu vực phía Bắc cho biết, nhà trường đã xây dựng kế hoạch phát triển mạng lưới giai đoạn 5 năm và tầm nhìn 10 năm.
Song song với lĩnh vực giao thông thông minh, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cũng được giao vai trò đầu mối xây dựng mạng lưới trung tâm xuất sắc về trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn ở miền Bắc. Theo kế hoạch được nhà trường xây dựng, mạng lưới sẽ triển khai 3 nhóm mục tiêu chính: Phát triển trung tâm đào tạo và nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực AI và công nghiệp bán dẫn, góp phần nâng cao vị thế quốc gia và quốc tế; phát triển chương trình đào tạo tiên tiến, liên ngành có sự tham gia của chuyên gia trong nước và quốc tế; đào tạo kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ tài năng đáp ứng tiêu chuẩn nghề nghiệp trong kỷ nguyên công nghệ 4.0; phát triển nghiên cứu, đào tạo theo hướng nghiên cứu-khởi nghiệp, gắn kết đào tạo với thực tiễn doanh nghiệp thông qua dự án đổi mới sáng tạo, hợp tác với doanh nghiệp và viện nghiên cứu.