Chuẩn bị cuộc sống khi là người cao tuổi

Đây là một hoạt động thiết thực của cả hệ thống chính trị và toàn dân, đặc biệt là của tổ chức Hội quan tâm, chăm lo đối với những người cao tuổi (NCT) có hoàn cảnh khó khăn, thể hiện tính ưu việt, nhân văn trong xã hội ta. Đất nước đổi mới, kinh tế ngày càng phát triển thì tuổi thọ của người Việt Nam cũng đang dần được nâng lên. Do vậy mà số lượng NCT cũng ngày càng đông đảo. 

Theo một báo cáo, hiện tại Việt Nam có khoảng hơn 22 triệu NCT, trong đó tỉnh Ninh Bình có hơn 138 nghìn NCT, chiếm hơn 12% dân số của tỉnh. Khoảng 70% NCT nằm trong độ tuổi từ 60- 70. Nhiều người trong số này sức khỏe vẫn còn khá, trí tuệ minh mẫn và còn tham gia lao động, sản xuất, làm ra của cải, vật chất, tăng thêm thu nhập, phục vụ cuộc sống của bản thân mình. Những NCT này có cuộc sống độc lập, tự chủ cả về tài chính và sở thích, hầu như không cần sự trợ giúp. 

Bên cạnh đó cũng còn những NCT có hoàn cảnh khó khăn, sức khỏe yếu, chân chậm, mắt mờ, nhiều bệnh tật, thu nhập thấp, điều kiện sống không thuận lợi, phụ thuộc vào con cháu, người thân. Khi còn trẻ mà có hoàn cảnh khó khăn đã khổ, nhưng đến khi về già tuổi cao, sức yếu, có hoàn cảnh khó khăn lại còn khổ nhục hơn. Không ai muốn là NCT có hoàn cảnh khó khăn nhưng do nhiều nguyên nhân mà NCT rơi vào tình trạng đó. 

Đã có những câu chuyện đau lòng xảy ra trong mỗi gia đình về những hoàn cảnh NCT khó khăn nghe rất thương tâm. Thật xót xa khi nghe những câu: Cha, mẹ nuôi con bằng trời, bằng bể. Con nuôi cha, mẹ con kể từng ngày; hoặc như: tiền bạc của cha, mẹ là tiền của con nhưng tiền của con không phải là tiền của cha, mẹ... Vậy, để sau này khi trở thành NCT không bị rơi vào hoàn cảnh khó khăn thì mọi người đang sống ngay từ bây giờ phải chuẩn bị những gì? 

Trước hết là phải chuẩn bị về tài chính. Đây là khâu quan trọng đầu tiên và quyết định việc sống độc lập, tự chủ của NCT. Nhiều người ngày nay khẳng định là không có tiền không sống được đâu. Chẳng những không sống được mà còn chẳng làm được gì và nói chẳng ai nghe nữa. 

Cổ nhân đã dạy là: "Mạnh vì gạo, bạo vì tiền". Khi tuổi đã cao, tiền ăn một phần (nhỏ thôi) nhưng tiền thuốc men khi đau yếu và tiền đình đám, lễ lạt mới hết nhiều. Đồng lương hưu (nếu có) cũng sẽ không thể đủ cho nhiều việc mà NCT phải chi. Ngửa tay xin tiền con cháu lắm cũng ngại ngùng mà ngược lại chúng nó còn hỏi: ông (bà) làm gì mà lúc nào cũng hỏi tiền; thế là đã khổ vì không có tiền lại thêm tiếng nhục nữa. Do vậy mà khi còn trẻ, lúc còn làm ra được thì phải tiết kiệm để dành, phòng lúc đau, ốm, tuổi già.... Nên nhớ, không chuẩn bị để có nguồn tài chính ổn định, NCT sẽ không thể có cuộc sống độc lập, tự chủ được. 

Thứ hai là chuẩn bị về sức khỏe. Có người nói sức khỏe mới là của mình và có sức khỏe là có tất cả. NCT có sức khỏe mới có thể còn tham gia lao động, sản xuất, đi thăm quan, du lịch, làm những điều mà trước đây chưa có thời gian để thực hiện. Có sức khỏe thì khi ăn còn biết ngon, chơi còn biết vui. Nếu không có sức khỏe thì tiền dòng, bạc biển để mà làm chi. Chết thì cũng chẳng mang đi và có mang đi cũng chẳng làm gì, cho ai? Do vậy, sức khỏe không chỉ NCT cần mà bất kể ai cũng cần phải có. Nhưng nếu khi còn trẻ không biết giữ gìn, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe thì khi đã trở thành NCT có muốn cũng không được. 

Thứ ba là chuẩn bị về nơi ở khi về già. Một ngôi nhà nho nhỏ, đủ dùng; vững chãi khi bão, gió; thoáng mát khi hè về; ấm áp mùa đông đến; có vườn cây, ao cá; bốn mùa có hoa, quả; cây cối xanh tốt; chim hót líu lo; môi trường trong sạch, không bụi bẩn, chẳng tiếng ồn... có lẽ là mơ ước của rất nhiều người. Cuối tuần hoặc những ngày nghỉ lễ, tết, con cháu về đông vui, tiếng nói, nụ cười đầy ắp.... Trong điều kiện sống như thế có lẽ NCT sẽ thọ càng thêm thọ. 

Thứ tư nên chuẩn bị về tâm lý khi trở thành NCT. Quy luật cuộc sống từ thiếu niên, trung niên rồi đến lão niên. Hãy vui vì ta được lên lão niên chứ nhiều người chưa được lên lão đã về với tiên tổ. Tuổi già đến âu cũng là lẽ thường tình, sẽ được an nhàn, nghỉ ngơi, không phải học hành vất vả, làm việc mệt nhọc để lo cho cuộc sống. Do vậy, hãy thoải mái đón nhận quyết định nghỉ hưu (với những người có công tác) để trở về với đời thường. Thế mà, trong thực tế cũng có những người cảm thấy hẫng hụt, bâng khuâng. Về hưu ít bữa đến cơ quan, ai cũng ngạc nhiên thấy già sọm, gày rạc đi... 

Thứ năm là chuẩn bị những người bạn, nếu có bạn cùng sở thích thì càng tốt để giao lưu, tâm tình cho tuổi già bớt cô đơn. Ngày còn trẻ, ai cũng có nhiều bạn, nào là bạn học, bạn cùng cơ quan, bạn đồng ngũ, đồng môn, bạn trong công việc, bạn xã giao... và cả bạn của bạn nữa. Đến khi trở thành NCT, nhiều người hay than là: "các bạn ta cũng bỏ ta đi". Do vậy, khi về già cũng nên có vài bạn để "khi chén rượu, khi cuộc cờ", khi đi du lịch, khi ngồi cafe... cũng có người để mà dốc bầu tâm sự và thấy mình còn hòa nhập với cuộc sống hiện tại. 

Vẫn biết là ngày nay đài, báo nhiều, thông tin trên mạng lắm, ngồi ở nhà có thể biết cả thế giới đang chuyển động ra sao nhưng suốt ngày ôm tivi, lướt điện thoại cũng sẽ thấy mình cô đơn, không thể bằng đi chơi chỗ này, giao lưu chỗ kia với mấy người bạn 'vàng" được. NCT còn phải chuẩn bị gì nữa không? 

Xin thưa có lẽ cũng chưa đủ đâu và phải chuẩn bị thêm nhiều thứ mà cuộc sống khi đã già đòi hỏi. Chỉ khi đã trở thành NCT và tự bản thân họ mới biết cuộc sống của họ còn thiếu gì nữa để chuẩn bị thêm. Ai rồi cũng sẽ đến lúc tuổi cao và trở thành NCT (trừ những người rời đi sớm). Phải chuẩn bị và hãy chuẩn bị để trở thành những NCT có cuộc sống độc lập, tự chủ, góp phần hạn chế những NCT có hoàn cảnh khó khăn, giảm mối lo và sự giúp đỡ của từng gia đình và toàn xã hội đối với NCT. 

Ngày Quốc tế Người cao tuổi 1/10 sắp đến. Hưởng ứng Tháng hành động vì NCT Việt Nam do Hội NCT tỉnh phát động, mỗi cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên, các doanh nghiệp và nhân dân tích cực tham gia bằng những hành động cụ thể để cùng chung tay chăm sóc NCT có hoàn cảnh khó khăn. 

Nguyễn Đông