Chú trọng công tác tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh

Tại Trường THPT Yên Khánh A, là trường có bề dày thành tích học tập tốt, tỷ lệ học sinh đỗ đại học luôn nằm trong tốp 100 trường có điểm thi vào đại học cao nhất, thầy giáo Lê Văn Thuyết, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Năm học 2018-2019, nhà trường tiếp tục làm quyết liệt công tác tư vấn, định hướng nghề nghiệp, bởi thực tế đánh giá qua nhiều năm cho thấy, việc định hướng nghề nghiệp đúng cho các em không chỉ làm tăng tỷ lệ thí sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng chính quy, mà còn tạo thương hiệu cho nhà trường khi có lượng học sinh khá, giỏi đỗ vào những trường đại học tốp đầu. 

Quan điểm xuyên suốt của nhà trường trong tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh là "chọn nghề để làm chứ không phải chọn trường để học"…. Theo đó, ngay từ đầu các năm học, nhà trường tổ chức rà soát chất lượng của học sinh các khối lớp để phân loại học sinh, bàn giao chất lượng cho giáo viên phụ trách.

 Đồng thời chỉ đạo tổ, nhóm bộ môn và giáo viên xây dựng chương trình và nội dung dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh và giúp học sinh làm quen với quy chế thi, rèn kỹ năng vận dụng kiến thức, kỹ năng trình bày, kỹ năng làm bài thi. 

Cùng với đó, giáo viên trực tiếp giảng dạy tích cực tư vấn cho học sinh các khối lớp trong việc chọn môn thi tự chọn cho phù hợp với năng lực, giúp các em vững tin bước vào kỳ thi.

Đặc biệt, để tư vấn, định hướng nghề nghiệp có hiệu quả, nhà trường đã thay đổi hình thức tư vấn hướng nghiệp cho học sinh theo hướng thiết thực hơn với các em, như tổ chức các buổi nói chuyện, chuyên đề, hội thảo, hoạt động trải nghiệm…, qua đó giúp học sinh xác định năng lực, sở trường và nguyện vọng của mình. 

Đồng thời khảo sát nguyện vọng của học sinh thông qua các phiếu trắc nghiệm sở thích để các em tự đánh giá những ưu điểm, những điểm yếu, từ đó xây dựng cho mình một lộ trình phấn đấu phù hợp. Kết quả thi THPT quốc gia 3 năm gần đây, tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp đều đạt 100%, đứng trong tốp đầu các trường THPT của tỉnh có tỷ lệ đỗ tốt nghiệp 100%. 

Năm 2017, trường có 58 học sinh đạt điểm từ 26 trở lên; 29 học sinh có điểm từ 27 trở lên; học sinh có điểm cao nhất đạt 29,05 điểm; điểm trung bình các môn thi THPT quốc gia cao hơn trung bình môn của tỉnh 0,66 điểm. Năm 2018, có 20 học sinh có điểm từ 24 trở lên; 5 học sinh có điểm từ 25 trở lên; học sinh có điểm cao nhất đạt 27,25 điểm (cao nhất tỉnh Ninh Bình)...

Tại Trường THPT Hoa Lư A, việc tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh cũng được thực hiện bằng nhiều hình thức, trong đó có tư vấn trực tiếp của Trường Đại học Hoa Lư và Hiệp hội Doanh nghiệp, Hiệp hội Du lịch tỉnh cùng đại diện một số nhà hàng, khách sạn quy mô lớn trên địa bàn tỉnh đang có nhu cầu về lao động phục vụ ngành du lịch đã thu hút sự quan tâm lắng nghe của nhiều học sinh. 

Em Lê Thị Lan Anh, học sinh lớp 12G cho biết: Qua các buổi tư vấn nghề nghiệp của các thầy, cô giáo trong trường, đặc biệt là chương trình tư vấn, tuyển sinh vừa qua của Trường Đại học Hoa Lư, với sự tham gia của đại diện nhà trường và nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp... đã giúp chúng em nắm bắt được nhu cầu thực tế lao động việc làm hiện nay, xu hướng phát triển các ngành, nghề trong thời gian tới trong cả nước và trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, nhất là nhu cầu về ngành nghề sư phạm tiểu học, mầm non và các ngành nghề phục vụ du lịch, từ đó mỗi bạn có thêm sự lựa chọn, đúng đắn nghề trong tương lai, tìm được việc làm phù hợp sau khi ra trường. 

Gia đình em cũng đang làm dịch vụ du lịch homestay tại xã Ninh Xuân, em sẽ cân nhắc có thể thi vào khoa Du lịch của Trường Đại học Hoa Lư để học, sau đó cùng với tìm kiếm việc làm phù hợp, thu nhập ổn định sẽ hỗ trợ gia đình trong kinh doanh dịch vụ để phát huy hiệu quả hơn...

Cô giáo Mai Thị Lệ Hằng, giáo viên bộ môn Giáo dục công dân, chủ nhiệm lớp 12H, Trường THPT Hoa Lư A chia sẻ: Là người trong Ban công tác tuyển sinh của trường, được giao nhiệm vụ tư vấn, định hướng nghề nghiệp, giảng dạy kỹ năng sống cho học sinh, tôi thường xuyên tham khảo trên các kênh thông tin đại chúng, nhu cầu tuyển sinh, đầu ra của các ngành, nghề, từ đó tư vấn cho các em nên lựa chọn những trường nào phù hợp với năng lực, trình độ, điều kiện, hoàn cảnh, tính cách của từng em, cố gắng giúp các em hiểu rõ trình độ thực của mình, mình đang đứng ở vị trí nào, tránh chạy theo tâm lý đám đông, theo sở thích nhất thời… 

Cá nhân tôi cho rằng, khi tư vấn cho các em học sinh, cần dựa vào 4 yếu tố cơ bản, bao gồm: năng lực trình độ của học sinh, đầu ra khi tốt nghiệp ngành nghề đó, điều kiện kinh tế gia đình và cuối cùng mới là sở thích cá nhân.

Tiến sỹ Vũ Văn Trường, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Hoa Lư cho rằng, việc tư vấn, định hướng nghề nghiệp có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát huy nguồn nhân lực cho tỉnh và đất nước. Trước nhu cầu về việc làm phục vụ ngành du lịch được các chuyên gia dự đoán còn thiếu khá nhiều trong thời gian tới, Trường Đại học Hoa Lư đã phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh ký kết đào tạo, đảm bảo việc làm thêm trong quá trình học tập tại trường của các em và việc làm ổn định sau khi ra trường cho mỗi sinh viên khi các em có nhu cầu. 

Cùng với đó, nhà trường cũng khảo sát nhu cầu về đội ngũ giáo viên trong ngành sư phạm với bậc học mầm non và tiểu học có nhiều cơ hội tìm được việc làm trong thời gian vài năm tới... Chuẩn bị cho kỳ tuyển sinh năm 2019, Trường Đại học Hoa Lư đã và đang phối hợp với 7 trường THPT trong tỉnh, tổ chức các buổi tư vấn, định hướng hướng nghiệp cho học sinh. 

Cùng với đó, nhà trường cũng cử các cán bộ, giáo viên của trường xuống các trường THPT khác, phối hợp với Ban tuyển sinh nhà trường thông tin tới các thầy, cô giáo và các em học sinh những ngành nghề đào tạo trọng điểm, chất lượng, có đầu ra của trường, giúp các em nắm bắt và cân nhắc lựa chọn theo học...

Theo đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo, hiện nay trên cơ sở kế hoạch của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức các hội nghị triển khai công tác thi THPT quốc gia năm 2019. Các đơn vị, trường học cũng tổ chức hội nghị đánh giá kết quả kỳ thi THPT quốc gia 2018 và bàn biện pháp nâng cao chất lượng kỳ thi THPT quốc gia 2019. Chỉ đạo các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch ôn tập, tổ chức kiểm tra đánh giá năng lực học sinh lớp 12 đối với từng môn học.

 Ngoài ra, các đơn vị, trường học còn tích cực phối hợp với phụ huynh học sinh trong việc tổ chức dạy và học, tư vấn hướng nghiệp cho học sinh lớp 12, giúp các em định hướng chọn ngành, chọn nghề, chọn trường phù hợp với năng lực học tập của bản thân, phát huy hiệu quả năng lực, sở trường sau khi ra trường, tìm kiếm việc làm.

Có thể thấy, việc chọn nghề, chọn trường, chọn ngành học là quyết định hệ trọng trong cuộc đời mỗi con người, bởi "lựa chọn nghề là lựa chọn cho cả tương lai", từ đó giúp các em sớm học cách làm chủ cuộc đời mình, làm chủ tương lai. Để đạt được hiệu quả, các em học sinh rất cần được tư vấn hướng nghiệp, phân luồng cụ thể, sát với thực tế và bằng những hình thức phù hợp, dễ hiểu. 

Hơn nữa, với việc tư vấn, hướng nghiệp đúng, trúng và hiệu quả sẽ tạo tiền đề cho việc đào tạo được nguồn nhân lực, nhân tài, góp phần tạo ra một lực lượng lao động trong tương lai có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, có năng lực chuyên môn, tay nghề cao, góp phần thực hiện hiệu quả việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 29 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI.

Bài, ảnh: Mỹ Hạnh