Bộ CHQS tỉnh đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong huấn luyện
Trước xu thế phát triển chung của công nghệ hiện đại trong các lĩnh vực, thời gian qua, ứng dụng công nghệ trong huấn luyện được các cơ quan, đơn vị quân đội quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện. Quán triệt mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh luôn chỉ đạo đổi mới công tác huấn luyện, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào huấn luyện nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện đối với cán bộ, chiến sĩ (CBCS) lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh.
Để việc ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác huấn luyện phát huy hiệu quả sâu rộng, Bộ CHQS tỉnh tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong các lĩnh vực công tác. Đồng thời, phát động phong trào thi đua phát huy sáng kiến, cải tiến ứng dụng trong thực tiễn huấn luyện nhằm phát huy trí tuệ tập thể, cá nhân trong việc tìm tòi, nghiên cứu, sáng tạo ứng dụng công nghệ vào thực tế. Với tinh thần thi đua sôi nổi, các cơ quan, đơn vị LLVT tỉnh đã đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ vào các lĩnh vực giáo dục chính trị, huấn luyện quân sự, diễn tập... Điển hình trong công tác giáo dục chính trị là những nghiên cứu, sáng kiến mới được ứng dụng trong biên soạn và giảng dạy thông qua hệ thống giáo án điện tử; các thiết bị công nghệ ứng dụng trong triển khai công tác Đảng, công tác chính trị tại đơn vị.
Tiêu biểu như tại Ban CHQS thành phố Phủ Lý năm 2025, cùng với đầu tư nhiều trang thiết bị trong các lĩnh vực, đơn vị đã nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới trong thiết kế thiết bị tuyên truyền lưu động. Đó là sáng kiến “Phần mềm thuyết minh phòng Hồ Chí Minh, nhà truyền thống, triển lãm” của Thiếu tá Phạm Văn Đường, Chính trị viên phó kiêm Chủ nhiệm Chính trị, Ban CHQS thành phố Phủ Lý. Sáng kiến thuyết minh tự động với giọng nói được sử dụng công nghệ AI để đọc và phát lại nội dung thuyết minh, giảm bớt sự phụ thuộc vào thuyết minh viên. Điều này giúp các đoàn tham quan dễ dàng nắm bắt thông tin tại chỗ. Nội dung tuyên truyền luôn bảo đảm đầy đủ, chính xác về các sản phẩm trưng bày. Đồng thời tiết kiệm được thời gian cũng như nâng cao tính tự chủ và độc lập cho người tham quan, khi mà họ có thể sử dụng ứng dụng quét mã QR để tìm hiểu thông tin mà không phụ thuộc vào sự có mặt của người thuyết minh trực tiếp. Đặc biệt, sáng kiến này có thể được áp dụng tại các cơ quan, đơn vị trong quân đội. Khả năng nhân rộng cao do phần mềm hoạt động đa nền tảng, dễ dàng triển khai và sử dụng trên nhiều thiết bị.
Trong lĩnh vực huấn luyện quân sự, thời gian qua đã có nhiều chuyển biến khi ứng dụng công nghệ mới vào huấn luyện, diễn tập, hội thi, hội thao. Điển hình như trong huấn luyện kỹ thuật chiến đấu bộ binh, các cơ quan, đơn vị đã áp dụng khoa học công nghệ vào nội dung huấn luyện kỹ thuật bắn súng như: Ứng dụng mô phỏng chuyển động của các loại súng có trong biên chế, giúp người học dễ hiểu, dễ nhớ, nắm vững về tính năng, kỹ, chiến thuật và nguyên lý chuyển động của các loại súng. Trong giáo dục quốc phòng và an ninh, nội dung huấn luyện kiểm tra bắn bài 1 súng tiểu liên AK, đã sử dụng máy bắn tập MBT 03 giúp người học được thực hành trên máy để có thể cảm nhận rõ nét các thao tác bắn cũng như độ chính xác trong từng loạt bắn.
Đặc biệt gây ấn tượng trong thời gian qua đó là các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ trên địa bàn, các đơn vị đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ vào thao trường diễn tập giúp cho khung tập và đại biểu tham quan như được trải nghiệm cảm giác “diễn” mà như thật. Các lực lượng tham gia diễn tập như được “sống”, “chiến đấu” trong cuộc chiến thực sự nhờ việc ứng dụng công nghệ trong sử dụng hệ thống thiết bị tượng trưng tạo giả, máy bay điều khiển từ xa… khiến cho cuộc diễn tập thực binh sinh động, thực tế. Với việc ứng dụng công nghệ, các cuộc diễn tập đã “đưa” các thành phần, lực lượng trực tiếp tương tác với các tình huống sát thực, với những hình ảnh, âm thanh trực quan sinh động như máy bay địch quần lượn trên bầu trời, hay thả truyền đơn, chất cháy và quân dù...
Hoặc trong xây dựng sa bàn (huấn luyện diễn tập) các đơn vị ứng dụng công nghệ mới như: trang bị hệ thống đèn nhấp nháy thể hiện các hướng mũi tiến công của địch và các hành động của ta; trang bị hệ thống âm thanh tạo giả giúp cho người chỉ huy dễ dàng quan sát, báo cáo quyết tâm chỉ huy, điều hành tác chiến phòng thủ. Đồng thời giúp các cơ quan thuộc quyền nắm chắc được ý định của người chỉ huy, nhiệm vụ của đơn vị, dễ dàng triển khai nhiệm vụ.
Trao đổi về việc ứng dụng công nghệ trong huấn luyện, Thượng tá Phạm Thái Ngọc, Phó Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh cho biết: Ứng dụng khoa học công nghệ, công nghệ mô phỏng giúp cho công tác huấn luyện, diễn tập đạt hiệu quả cao. Đặc biệt là trong diễn tập, các tình huống giả định với hệ thống thiết bị, âm thanh sinh động như thật giúp cho bộ đội được trải nghiệm cảm giác như trong chiến đấu thực sự, nâng cao bản lĩnh, trình độ tác chiến. Theo xu thế chung, việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong huấn luyện sẽ được đẩy mạnh trong thời gian tới, nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của LLVT, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Những ưu thế rõ nét của việc ứng dụng công nghệ vào huấn luyện, diễn tập khá rõ ràng. Tuy nhiên, trên thực tế cũng còn một số bất cập, hạn chế. Trong đó có những hạn chế nhất định về con người; về đồng bộ hệ thống trang thiết bị, thao trường. Ngoài ra, sự chủ động trong nghiên cứu, làm chủ công nghệ ở một số đơn vị kết quả đạt được chưa cao. Hạ tầng công nghệ thông tin, công nghệ số phục vụ huấn luyện chưa đồng bộ. Kinh phí đầu tư nghiên cứu, mua sắm trang thiết bị huấn luyện hiện đại còn hạn chế... do đó việc nhân rộng ứng dụng công nghệ mới gặp khó khăn.
Thượng tá Phạm Thái Ngọc, Phó Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh cho rằng: Thực tiễn hiện nay cho thấy, sự phát triển vượt bậc về vũ khí, trang bị công nghệ cao cũng như phương thức tác chiến. Để thích ứng với tình hình, việc ứng dụng công nghệ mới, hiện đại trong huấn luyện cần được sự quan tâm tích cực của cấp ủy, chỉ huy các cấp nhằm khắc phục triệt để những khó khăn, vướng mắc. Bên cạnh đó, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa về nội dung, phương pháp huấn luyện, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong các lĩnh vực, nhanh chóng tiếp cận, làm chủ khoa học công nghệ, chuyển đổi số, thích ứng với điều kiện chiến đấu mới, hình thái chiến tranh mới. Sẵn sàng chủ động trong mọi tình huống có thể xảy ra, góp phần thiết thực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
