Đã có hơn 10 năm "gắn bó" với dây chuyền dịch do mắc bệnh suy thận mãn tính, ông Đoàn Văn Nhương, thôn Thượng Nam, xã Ninh Nhất (thành phố Ninh Bình) hơn ai hết hiểu rõ giá trị của tấm thẻ BHYT. Ông Nhương cho biết, năm 2007, cách đây 10 năm, khi đang là lao động chính trong nhà, mọi khoản chi tiêu đều trông vào công việc ông đi làm nghề xây dựng. Rồi ông phát hiện mình bị bệnh suy thận mãn tính phải định kỳ lọc máu mới có thể kéo dài sự sống. Nghĩ sức còn khỏe, lại công việc không thường xuyên ổn định nên ông không mua thẻ BHYT. Đùng 1 cái mắc bệnh, năm đầu chữa trị ông phải chi trả số tiền hơn 100 triệu đồng. Từ hộ gia đình thuộc diện kinh tế trung bình, ông phải bán những gì đáng giá để chữa bệnh và trở thành hộ cận nghèo. Khó khăn chồng chất, ông mới thấm thía giá trị của thẻ BHYT đối với mỗi người bệnh. Sau này trở thành hộ cận nghèo, rồi hộ nghèo, được Nhà nước hỗ trợ thẻ BHYT miễn phí, ông Nhương mới có điều kiện được chữa bệnh duy trì sự sống, bởi hiện nay, nếu không có thẻ BHYT, mỗi năm việc chạy thận nhân tạo của ông phải chi trả 70-80 triệu đồng, chắc chắn bản thân ông và gia đình không thể kham nổi. Hiện nay, nhờ có thẻ BHYT, đã hơn 10 năm mắc bệnh nhưng được đều đặn thực hiện lọc máu 1 tuần 3 lần, ông Nhương vẫn sống khỏe mạnh, tự đi lại chữa bệnh và làm được những việc nhẹ nhàng trong gia đình. Còn đối với ông Vũ Văn Xu, xã Đông Sơn (thành phố Tam Điệp) nếu không có thẻ BHYT, chắc có lẽ ông đã buông xuôi bởi số tiền phải chi trả cho điều trị bệnh tim quá lớn đối với gia đình. Ông Xu cho biết, trước đó, dù sức khỏe vẫn ổn định nhưng được tuyên truyền và ý thức rõ việc tham gia BHYT sẽ rất có lợi cho bản thân khi không may ốm đau bệnh tật nên ông đều đặn tham gia BHYT. Không ngờ, có lúc, chiếc thẻ BHYT đã thực sự trở thành chiếc "phao cứu sinh" của ông và gia đình.
Đầu năm 2017, thấy mệt mỏi ông đi khám bệnh và được các bác sỹ chẩn đoán bị bệnh tim phải đặt stent động mạch vành mới ổn định sức khỏe. Với 3 stent phải đặt, mỗi cái trị giá hơn 70 triệu đồng, tổng số tiền phải chi trả hơn 200 triệu đồng, rất may có thẻ BHYT, gia đình ông Xu chỉ phải chi trả gần 100 triệu đồng.
Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, Trưởng khoa Nội - Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Khoa Nội - Tim mạch luôn có từ 100-140 bệnh nhân điều trị, công suất sử dụng giường bệnh luôn đạt trên 100%. Bình quân khoa có gần 90% bệnh nhân có thẻ BHYT.
Song, trong số hơn 10% người bệnh chưa mua BHYT là khó khăn cho cả hai phía gồm người bệnh và bệnh viện. Bởi lẽ, một ca điều trị các bệnh về tim như rối loạn nhịp tim, động mạch vành…, tốn kém chi phí khá nhiều, từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng. Nếu có thẻ BHYT, người bệnh chỉ phải thanh toán mức cao nhất là 20% thì chỉ phải chi trả hàng chục đến vài chục triệu đồng cho những ca bệnh nặng, phức tạp; còn khi không có BHYT, người bệnh phải chi trả hàng trăm triệu đồng, thực sự là vấn đề nan giải đối với nhiều gia đình người bệnh, nhất là vùng nông thôn.
Thầy thuốc Ưu tú Nguyễn Văn Tuyên, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa tỉnh khám, chữa bệnh cho người dân theo 2 hình thức, người có thẻ BHYT và số bệnh nhân không có thẻ. Bình quân 1 ngày, Bệnh viện khám và điều trị cho khoảng 1 nghìn lượt bệnh nhân, những ngày nắng nóng lên tới 1.200-1.300 lượt người bệnh, trong đó số bệnh nhân không có thẻ BHYT chiếm khoảng 15%.
Lợi ích của việc tham gia BHYT là rất lớn, nhất là bắt đầu từ ngày 1/6/2017 hơn 1.900 dịch vụ y tế tăng giá đối với đối tượng chưa tham gia BHYT, thì vai trò của thẻ BHYT lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trung bình giá dịch vụ y tế từ ngày 1/6/2017 tăng từ 20% - 30% và một số dịch vụ tăng gấp 2 đến 4 lần, như giá giường bệnh, dịch vụ kỹ thuật, xét nghiệm…
Cụ thể khi đi khám tại bệnh viện hạng đặc biệt, bệnh nhân sẽ phải đóng 39.000 đồng/lần khám, tại bệnh viện hạng 2 là 35.000 đồng, hạng 3 là 31.000 đồng; hạng 4 và trạm y tế xã là 29.000 đồng. Hay như chụp X quang động mạch vành hoặc thông tim, chụp buồng tim tăng từ 5,1 triệu đồng lên gần 5,8 triệu đồng; chụp và can thiệp tim mạch từ 6 triệu lên gần 6,7 triệu đồng; nội soi ổ bụng từ 575.000 đồng tăng lên 793.000 đồng; nội soi thực quản-dạ dày-tá tràng có sinh thiết tăng từ 220.000 đồng lên 385.000 đồng...
Các phân tích cho thấy, so với khung viện phí hiện hành, nếu tự chi trả thì người dân có mức thu nhập trung bình chắc chắn gặp khó khăn trong trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh mãn tính điều trị lâu dài. Cùng với đó, khi người bệnh chưa mua thẻ BHYT sẽ vất vả khi lo đủ tiền để chi cho viện phí tăng và nỗi khổ của các cơ sở khám, chữa bệnh là hạch toán chi phí vào thu nhập hàng tháng của cán bộ y tế khiến họ bị ảnh hưởng trực tiếp nếu thất thu viện phí.
Hiện nay, Sở Y tế Ninh Bình đã hoàn thiện Đề án "Mức thu giá dịch vụ khám, chữa bệnh không phụ thuộc quỹ BHYT không thanh toán" theo Thông tư 02 ban hành ngày 15/3/2017 của Bộ y tế quy định về mức tối đa khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ bảo hiểm y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước, chuyển UBND tỉnh để trình HĐND tỉnh xem xét thông qua trong kỳ họp vào tháng 7/2017 và dự kiến thời gian thực hiện từ ngày 1/12/2017.
Mức giá là theo tối đa của Thông tư 02 và bằng mức giá Thông tư 37 hiện nay đang áp dụng đối với người có thẻ BHYT. Việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế lần này để tạo sự bình đẳng giữa người có thẻ BHYT và người không có thẻ, nhằm khuyến khích người dân tham gia BHYT.
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội tỉnh, số người tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh hiện nay đạt 84% dân số, như vậy vẫn còn 16% dân số chưa tham gia BHYT. Thực tế cho thấy đã có nhiều gia đình người bệnh chưa tham gia BHYT nên khi mắc bệnh trọng đã gặp quá nhiều khó khăn trong quá trình điều trị, nhiều người đã phải cầm cố cả tài sản hoặc vay mượn khắp nơi, từ anh em, họ hàng đến bạn bè mới thấm thía giá trị của tấm thẻ BHYT.
Vì vậy, mỗi người dân cần thấy rõ giá trị của BHYT khi không may bị ốm đau, đồng thời nhận thức đây là chính sách an sinh xã hội, nhiều người hỗ trợ một người trong việc chi trả chi phí khám, chữa bệnh, để từ đó tự nguyện tham gia BHYT để chăm sóc sức khỏe cho mình và gia đình.
Bài, ảnh: Mỹ Hạnh