Bảo đảm đủ nước phục vụ làm đất
Vụ lúa xuân 2024 đang đến rất gần, đây là thời điểm quan trọng lấy nước đổ ải, làm đất. Các đơn vị thủy nông đang tập trung tối đa phương tiện nhập nước vào hệ thống kênh mương, cánh đồng của các địa phương trong vùng phục vụ. Mục tiêu đặt ra, diện tích đất cấy bảo đảm đủ nước, làm đất kỹ, hướng đến không để mạ chờ ruộng.
Từ ngày 2/1, các trạm bơm tưới trên địa bàn thị xã Duy Tiên đã đồng loạt hoạt động bơm nước đổ ải từ hệ thống sông Châu, sông Nhuệ, sông Duy Tiên. Chỉ riêng Cụm thủy nông đường 1A (Xí nghiệp thủy nông thị xã Duy Tiên, Công ty Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Hà Nam) đã vận hành cả 3 trạm bơm chính: Chợ Lương, Hoành Uyển, Duy Hải. Trạm bơm Chợ Lương có nhiệm vụ lấy nước tưới đổ ải cho hơn 1.200 ha đất cấy cho vùng phục vụ và bơm qua xi phông Chợ Lương tưới hỗ trợ trên 860 ha cho vùng 6 xã ven sông Hồng đang vận hành tối đa số máy (4 máy).
Với Trạm bơm Duy Hải do nguồn nước của sông Nhuệ xuống thấp không thể chảy vào bể hút trạm cố định, Cụm đã đề xuất Xí nghiệp và thực hiện lắp đặt các tổ máy bơm dã chiến để lấy nước trực tiếp từ lòng sông… Ông Bùi Thanh Hùng, Cụm trưởng Cụm thủy nông đường 1A cho biết: Thời gian vận hành các trạm bơm tưới trong vùng phục vụ của Cụm được thực hiện theo đúng lịch. Các máy bơm sẽ duy trì hoạt động 24/24 giờ đến khi đủ nước đổ ải phục vụ làm đất. Theo dự kiến, diện tích đất cấy Cụm đảm nhiệm sẽ cơ bản đủ nước trước Tết Nguyên đán.
Để lấy nước đổ ải, làm đất cho gần 4.500 ha đất cấy vụ xuân 2024, trên địa bàn thị xã Duy Tiên có tổng số 13 trạm bơm tưới thuộc 3 vùng, gồm: Vùng nội đồng, vùng 3 xã sông Hồng, vùng tây đường 1A. Xí nghiệp Thủy nông thị xã Duy Tiên đã lắp đặt thêm 4 trạm bơm dã chiến, tổng số 8 tổ máy hỗ trợ những vùng thiếu nguồn và cốt đất cao tại kênh A4-11, I3-3, I4-10 và I4-8-14. Trước đó, toàn bộ các tuyến kênh trên địa bàn được nạo vét, giải tỏa khơi thông dòng chảy. Theo kế hoạch, việc nhập nước giai đoạn đầu (đến 15/1) chủ yếu tạo nguồn vào hệ thống kênh, lấy nước tưới cho diện tích gieo mạ, thời gian sau tưới chủ động lên ruộng.
Theo ông Hà Quyết Thắng, Phó Giám đốc Xí nghiệp thủy nông thị xã Duy Tiên, thời gian lấy nước đổ ải làm đất vụ lúa xuân 2024 trên địa bàn căn cứ vào lịch thời vụ. Xí nghiệp tận dụng tối đa nguồn nước hiện có từ sông Nhuệ và tranh thủ nước triều trên sông Hồng, sông Đáy và các đợt xả nước của hồ thượng nguồn bơm tưới. Đơn vị phấn đấu đến 15/2 sẽ bảo đảm 100% diện tích đất cấy có đủ nước.
Để phục vụ cho các trạm bơm dọc sông Duy Tiên và sông Châu bơm nước đổ ải cho các địa phương trên dọc tuyến, hệ thống thủy lợi Tắc Giang – Phủ Lý được vận hành sớm. Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Tắc Giang đã vận hành từ giữa tháng 12/2023 tranh thủ nhập nước triều từ sông Hồng. Đập Phúc, Cụm công trình đầu mối cống và âu thuyền Phủ Lý được vận hành linh hoạt, giúp bảo đảm mực nước trên sông Châu, sông Duy Tiên lên đạt theo thiết kế của các trạm bơm. Những ngày đầu bơm tưới, mực nước trên sông Duy Tiên tại phường Hòa Mạc ở mức +1 – 1,2m, cao hơn 0,2 – 0,3 m so với cùng thời điểm năm trước. Để lấy nước đổ ải cho diện tích đất gieo cấy vụ lúa xuân 2024, các đơn vị thủy nông phục vụ trong tỉnh cũng đồng loạt vận hành các trạm bơm tưới. Xí nghiệp Thủy nông huyện Kim Bảng (Công ty KTCTTL Hà Nam) từ ngày 2/1 đã vận hành các trạm bơm tưới chính, như: Giáp Ba, Quế Lâm…
Để trạm bơm chính Giáp Ba hoạt động tốt, cùng với nguồn nước từ sông Nhuệ, Xí nghiệp đã phối hợp với Công ty KTCTTL Sông Nhuệ vận hành đập Nhật Tựu lấy nước triều dâng lên từ sông Đáy. Những trạm bơm lớn khu vực Nam Hà Nam (huyện Bình Lục, Lý Nhân, Thanh Liêm và một phần thành phố Phủ Lý) đều được vận hành từ ngày 8/1. Đơn vị vận hành kênh tưới chính và địa phương đều chủ động lấy nước khi hệ thống các trạm bơm lớn đầu mối hoạt động, như: Hữu Bị, Như Trác, Nhâm Tràng, Đinh Xá…
Trao đổi về công tác phục vụ nước tưới đổ ải làm đất vụ lúa xuân 2024, ông Trương Đức Thiện, Trưởng phòng quản lý nước và công trình (Công ty Khai thác công trình thủy lợi Hà Nam) cho biết: Thời gian bắt đầu lấy nước đổ ải sản xuất vụ lúa xuân năm nay được thực hiện tương đương những vụ xuân trước. Về cơ bản thời gian đầu lấy nước khá thuận lợi do mực nước trên các sông qua địa bàn ổn định ở mức khá. Công ty phối hợp với Công ty KTCTTL Bắc Nam Hà (Quản lý và vận hành các trạm bơm lớn khu vực Nam Hà Nam) và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tập trung lấy nước vào đợt xả nước đợt 1 của hồ thượng nguồn (từ ngày 23 – 30/1)…
Giai đoạn lấy nước đổ ải làm đất vụ lúa xuân rất quan trọng, quyết định đến thời vụ gieo cấy. Đặc thù giai đoạn cuối năm 2023, đầu năm 2024 thời tiết ít mưa càng đòi hỏi công tác đổ ải được thực hiện tốt hơn. Cùng với nỗi lực của đơn vị thủy nông, các địa phương cần chủ động, tập trung trong việc lấy – giữ nước, tránh thất thoát nước phải bơm lại. Đồng thời, thực hiện đưa máy cày xuống đồng làm đất ngay khi có đủ nước. Lịch thời vụ gieo cấy năm nay được thực hiện bắt đầu từ khoảng ngày 5/2 trở đi (xung quanh tiết lập xuân). Việc lấy đủ nước đổ ải, làm đất sẽ bảo đảm thực hiện đúng lịch gieo cấy đã đề ra.
