
Đồng hành cùng sự phát triển của Báo chí cách mạng Việt Nam, ở mỗi giai đoạn, thực hiện nhiệm vụ chính trị và mang nhiều tên gọi khác nhau, các cơ quan báo chí Hà Nam luôn xứng đáng là cơ quan ngôn luận của đảng bộ, diễn đàn của cấp ủy, chính quyền, nhân dân quê hương núi Đọi-sông Châu.
Hà Nam là vùng quê giàu truyền thống yêu nước và cách mạng. Ngay từ năm 1927, những chi hội Việt Nam Thanh niên Cách mạng đầu tiên đã thành lập trên đất Hà Nam. Đảng bộ Hà Nam cũng là một trong những đảng bộ thành lập sớm. Tháng 9/1930, tại Lũng Xuyên, Duy Tiên, Hội nghị thành lập Đảng bộ tỉnh Hà Nam quyết định: Đẩy mạnh phát triển tổ chức đảng, phát triển các tổ chức quần chúng, nhất là Nông hội đỏ; Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục quần chúng chống thực dân, phong kiến, giành độc lập cho dân tộc, ruộng đất cho dân cày; quyết định thành lập cơ sở in và ra báo Đảng lấy tên là “Dân cày”.
Tiếp đó, trong quá trình tuyên truyền, giác ngộ quần chúng, gây dựng cơ sở, tập hợp lực lượng cách mạng, tổ chức đấu tranh trực diện với kẻ thù, Ban Cán sự Đảng bộ Hà Nam nhận thấy cần phải thành lập thêm một tờ báo của tỉnh đảng bộ để hướng dẫn phong trào cách mạng. Tháng 5/1945, Hội nghị Ban Cán sự Đảng bộ tỉnh lâm thời (họp tại Cao Mật, Kim Bảng) quyết định ra báo Quyết Chiến. Mục đích, tôn chỉ của tờ báo được ghi rõ trong nghị quyết hội nghị: “Hướng dẫn phong trào cách mạng; động viên, tập hợp lực lượng quần chúng yêu nước xung quanh Đảng; xác định các hình thức đấu tranh trực diện với kẻ thù cho phù hợp với tình hình mới”.
Với nhiệm vụ cách mạng đó, ngay từ những số báo đầu tiên, báo Quyết Chiến đã xây dựng nhiều chuyên trang, chuyên mục bám sát thực tiễn, tác động tích cực đến phong trào đấu tranh cách mạng, như: “Ủng hộ Việt Minh”; “Sắm vũ khí đuổi thù chung”... Đây là thời kỳ hết sức khó khăn trong việc duy trì hoạt động của tờ báo. Không có giấy in, phải dùng một số cây rừng có bột để làm giấy in báo. Không có trụ sở cố định, tòa soạn phải đặt nhờ tại gia đình cơ sở cách mạng ở vùng rừng Lạt Sơn, Kim Bảng và phải thường xuyên di chuyển, thay đổi địa điểm. Mặc dù kỹ thuật in ấn hết sức thủ công, nhưng do phát hành thưa kỳ (tháng/kỳ) và do đòi hỏi phục vụ công tác thông tin, tuyên truyền nên số lượng phát hành báo rất lớn: 5 nghìn bản/kỳ.
Ba kỳ báo đầu tiên của báo Quyết Chiến vừa được phát hành thì cũng là lúc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền cách mạng tháng 8/1945 thành công. Báo Quyết Chiến chuyển từ thời kỳ hoạt động bí mật sang công khai, chính thức trở thành cơ quan ngôn luận của Tỉnh bộ Việt Minh Hà Nam. Thời kỳ này, cán bộ phụ trách vừa lấy thông tin, viết tin bài, vừa trực tiếp sắp chữ, soát lỗi, in báo. Công việc phát hành cũng hết sức khó khăn, chủ yếu dựa vào mạng lưới tuyên truyền viên tình nguyện ở các huyện, thị, vùng tự do, vùng địch tạm chiếm. Mỗi kỳ báo ra, từng đội viên tình nguyện nhận một số báo nhất định rồi toả về các làng quê, đưa tờ báo của Tỉnh bộ Việt Minh đến các tầng lớp công- nông- binh.
Tại nhiều vùng tự do, vùng giáp ranh, nhân dân thường tụ tập tại đình làng, điếm tổng để nghe đọc báo tập trung. Chính vì thế, các tuyên truyền viên vừa phát hành, vừa làm luôn nhiệm vụ đọc báo cho đồng bào mình nghe, vừa tuyên truyền, giải thích chủ trương của Đảng, Chính phủ, của Bác Hồ về đường lối kháng chiến, kiến quốc. Thời kỳ 1949- 1950, Báo Quyết Chiến trong từng giai đoạn kháng chiến đã có những hoạt động thích hợp, vừa duy trì phát hành báo đúng kỳ, vừa tranh thủ xây dựng lực lượng phóng viên, cộng tác viên chuẩn bị cho bước phát triển tiếp theo.
Sau 1954, cách mạng nước ta bước lên một thế trận mới với hai nhiệm vụ chiến lược cho hai miền Nam- Bắc. Báo Quyết Chiến cùng các cơ quan thông tin, tuyên truyền góp phần động viên cán bộ, đảng viên, nhân dân thực hiện giảm tô nông nghiệp, sửa chữa sai lầm về cải cách ruộng đất, khôi phục, phát triển kinh tế.
Năm 1961, ngoài duy trì tờ Quyết Chiến, Tỉnh ủy Hà Nam còn xuất bản: Thông tin nội bộ; Tin Giáo dục Hà Nam; Tập san Văn hoá Hà Nam... đồng thời, ra nghị quyết chuyên đề về báo chí, truyền thanh của tỉnh đảng bộ.
Tháng 7/1962, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam quyết định đổi tên báo Quyết Chiến thành báo Hà Biên, mang tên kết nghĩa hai tỉnh Hà Nam-Biên Hoà, biểu thị tình đoàn kết giữa hai miền Nam Bắc, động viên cán bộ, nhân dân cùng chia sẻ trách nhiệm của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn. Báo Hà Biên in khổ rộng, nhiều trang hơn báo Quyết Chiến, kỹ thuật in ấn cũng được cải tiến. Ngoài phản ánh không khí thi đua lao động sản xuất “Mỗi người làm việc bằng hai”, thực hành tiết kiệm “Vì miền Nam ruột thịt”, báo Hà Biên dành diện tích đáng kể đề cập tình hình chiến sự miền Nam, Biên Hoà, tố cáo tội ác của Mỹ- Nguỵ; phản ánh những điển hình tiên tiến, gương chiến đấu dũng cảm của quân, dân hai miền, đưa tin chiến thắng ở khắp các chiến trường đánh Mỹ. Phạm vi, số lượng phát hành của báo tăng lên đáng kể. Báo bắt đầu được giao cho ngành bưu điện phát hành. Hầu hết các cơ quan đảng, chính quyền, đoàn thể, xí nghiệp, trường học từ thành thị đến nông thôn đều có báo Hà Biên. Báo Hà Biên còn được phát hành rộng rãi đến đồng bào, chiến sĩ Biên Hoà, Đồng Nai và nhiều tỉnh, thành miền Nam...thông qua các đơn vị bộ đội “Nam tiến”, đoàn cán bộ Biên Hoà ra thăm Hà Nam, ra thăm miền Bắc. Từ năm 1965 đến 1996, qua nhiều lần hợp nhất tỉnh, tờ báo của tỉnh đảng bộ cùng với đài phát thanh, sau đó là đài phát thanh- truyền hình (PT-TH) tỉnh lần lượt mang tên Nam Hà, Hà Nam Ninh, Nam Hà. Cùng với đài tỉnh, mạng lưới đài truyền thanh phát triển khắp các đơn vị cấp huyện, cấp xã.
Năm 1997, các cơ quan báo chí Hà Nam tái lập cùng sự kiện tái lập tỉnh. Bước vào giai đoạn cách mạng mới, yêu cầu đặt ra đối với báo chí Hà Nam là tiếp tục phát huy truyền thống; nhanh chóng hội nhập với xu thế phát triển của báo chí cả nước. Khắc phục khó khăn của một đơn vị mới tái lập, Báo Hà Nam duy trì đều các kỳ phát hành, đồng thời xây dựng lực lượng bảo đảm yêu cầu phát triển. Năm 1997, báo phát hành 1kỳ/ tuần (3 nghìn bản/kỳ). Năm 1998, báo tăng lên 2 kỳ/tuần, (4 nghìn bản/kỳ). Giai đoạn 2002-2005, báo tăng lên 3-4 kỳ/tuần (6 nghìn bản/kỳ). Năm 2010, nhân kỷ niệm 85 năm Báo chí cách mạng Việt Nam, Báo Hà Nam tăng lên 5 kỳ tuần. Tháng 1/2013, Báo Hà Nam tăng phát hành lên 6kỳ/tuần; tháng 7/2013, kỳ phát hành thứ bảy hằng tuần chính thức mang tên ấn phẩm mới “Hà Nam Cuối tuần”. Từ tháng 1/2015, Báo Hà Nam ra mắt ấn phẩm “Hà Nam hằng tháng”. Tháng 1/2017 nhân kỷ niệm 20 năm tái lập tỉnh, Báo Hà Nam có thêm “Hà Nam điện tử”.
Tháng 4/2025, thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, Báo Hà Nam, Đài PT-TH tỉnh Hà Nam hợp nhất, đánh dấu giai đoạn phát triển mới ở cơ quan ngôn luận của đảng bộ tỉnh hướng tới mục tiêu xây dựng cơ quan truyền thông đa phương tiện hiện đại, chuyên nghiệp.
Hiện nay, ấn phẩm báo in Hà Nam phát hành liên tục 6 kỳ (từ thứ hai đến thứ bảy) hằng tuần (10 nghìn bản/kỳ). Trung bình mỗi năm Báo in Hà Nam xuất bản 316- 318 kỳ (trong đó: 6-8 kỳ đặc biệt, 52 kỳ “Hà Nam Cuối tuần”, 12 kỳ “Hà Nam hằng tháng”). Báo Hà Nam điện tử xuất bản mỗi năm 6000 tin, bài; sản xuất, đăng tải trên 100 phóng sự truyền hình, chương trình “điểm tin nổi bật trong tuần”, hơn 30 video clip, Thư viện ảnh; mỗi ngày Báo Hà Nam điện tử có hơn 70 nghìn lượt người truy cập.
Kênh Truyền hình của Báo Hà Nam có thời lượng tiếp, phát sóng 24h/ngày, phát trên hạ tầng truyền hình kỹ thuật số HD, truyền hình cáp SCTV toàn quốc, Cáp Hà Nam; Phát trực tuyến trên MyTV, FPT, Mobil, Viettel, trang thông tin điện tử (hanamtv.vn); fanpage: daiphatthanhtruyenhinhhanam. Thông tin chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội được cập nhật kịp thời, liên tục; chương trình văn nghệ giải trí phong phú về nội dung, hình thức.
Kênh phát thanh của Báo Hà Nam cũng có những chuyển biến vượt bậc. Sóng phát thanh phát trên tần số FM 93,3 MHZ; thực hiện phát, tiếp sóng 15 h/ngày. Với hệ thống trang thiết bị đồng bộ, kênh phát thanh Hà Nam phủ sóng toàn tỉnh và các tỉnh lân cận.
Trang thông tin điện tử tổng hợp (hanamtv.vn) thường xuyên cập nhật giới thiệu, quảng bá thành tựu phát triển KT-XH; chuyển tải các chương trình PT-TH của Báo Hà Nam phục vụ đông đảo khán, thính giả. Trang thông tin điện tử tổng hợp được thực hiện trực tuyến online trên trang Fanpage của báo, thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng; nhiều chương trình, chuyên mục đăng tải trên trang nhận được bình luận tích cực của khán giả, góp phần phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền, quảng bá hình ảnh, văn hóa, lịch sử của đất và người Hà Nam, kết nối với bạn bè trong nước, khu vực và thế giới.
Tạp chí Sông Châu- Cơ quan báo chí của văn nghệ sĩ Hà Nam duy trì xuất bản 2 tháng/kỳ, nơi quy tụ những cây bút văn nghệ đủ lứa tuổi trong giới văn nghệ sỹ Hà Nam và khắp mọi miền Tổ quốc.
Về tổ chức hội, đội ngũ cán bộ, hội viên là phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các cơ quan báo chí đều có bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ chính trị được giao.
Đồng hành cùng lịch sử tròn một thế kỷ Báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí Hà Nam kế tục xứng đáng truyền thống quê hương, hoàn thành xuất sắc vai trò là cơ quan ngôn luận của đảng bộ, chính quyền, nhân dân trong tỉnh. Với chặng đường trước mắt vốn không ít thời cơ và thách thức, báo chí Hà Nam đang nỗ lực chuẩn bị cho lộ trình hội nhập, phát triển, góp phần xây dựng quê hương văn minh, giàu đẹp cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới.









