37 năm sự kiện Gạc Ma - Khúc tráng ca về vòng tròn bất tử

Vào ngày này cách đây 37 năm, ngày 14/3/1988, trong một cuộc chiến không cân sức, 64 chiến sĩ Hải quân Việt Nam đã vĩnh viễn nằm lại giữa biển sâu để bảo vệ chủ quyền của đất nước tại các bãi đá Gạc Ma, Cô Lin và Len Đao thuộc Quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Những ngày tháng Ba, Gạc Ma - một cái tên luôn nhắc nhở các thế hệ người Việt Nam hôm nay về một ký ức bi tráng không thể nào quên.

Vào ngày này cách đây 37 năm, ngày 14/3/1988, 64 chiến sỹ Hải quân Nhân dân Việt Nam đã vĩnh viễn nằm lại giữa biển sâu để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc trên Biển Đông.

Máu các anh hòa cùng biển cả, tạo thành một tượng đài bất tử về chủ nghĩa anh hùng cách mạng và tình yêu biển đảo Tổ quốc.

Máu các anh hòa cùng biển cả

“Không được lùi bước. Phải để cho máu mình tô thắm lá cờ Tổ quốc và truyền thống vinh quang của Quân chủng” - câu nói của Anh hùng liệt sỹ, thiếu úy Trần Văn Phương, Phó chỉ huy trưởng đảo Gạc Ma lúc ấy không chỉ thể hiện khí phách anh hùng, mà còn là tư thế của người làm chủ thực sự biển đảo dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.

Chủ quyền quốc gia là tối thượng, bất khả xâm phạm. Các thế hệ người Việt Nam đã đổ biết bao công sức, máu xương để xác lập chủ quyền, giữ gìn lãnh thổ, các vùng biển và hải đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Cách đây hàng trăm năm, những người con ưu tú của nước Việt Nam đã vượt muôn vàn khó khăn, gian khổ, xả thân giữa biển khơi mênh mông vì chủ quyền đất nước. Những câu ca lưu truyền trong dân gian còn tới hôm nay, như: "Hoàng Sa đi có về không - Lệnh vua sai phải quyết lòng ra đi" là minh chứng cụ thể nhất cho sự quả cảm, các kỳ tích mà họ đã lập nên.

Tinh thần quả cảm của thế hệ ông cha lại được thế hệ sau nối tiếp. Ngày 14/3/1988, 64 người lính bảo vệ đảo Gạc Ma, trong cuộc chiến không cân sức, đã vĩnh viễn nằm xuống dưới làn mưa đạn.

Nơi đầu sóng, ngọn gió, phương tiện vũ khí hạn chế, không có bờ đất, công sự che thân, nhưng với tình yêu đất nước, quyết tâm bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, cán bộ, chiến sỹ các lực lượng trên 3 con tàu HQ 604, HQ 605 và HQ 505 và lực lượng bảo vệ đảo Gạc Ma, Cô Lin, Len Đao đã nêu cao ý chí kiên cường, tinh thần dũng cảm, quyết tâm đến cùng để bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Sau khi uy hiếp nhưng không làm lay chuyển được tinh thần cán bộ chiến sỹ của ta, các tàu chiến của địch đã dùng súng, pháo bắn thẳng vào tàu của chúng ta, làm tàu HQ 604 bốc cháy và chìm rất nhanh.

Tại đảo Gạc Ma, các cán bộ chiến sỹ đã nắm chặt tay nhau tạo thành vòng tròn bảo vệ lá cờ Tổ quốc, lấy thân mình quyết tâm giữ đảo.

Sự kiện các chiến sĩ nắm chặt tay nhau tạo thành “Vòng tròn bất tử” bảo vệ đảo Gạc Ma vào ngày 14/3/1988, mặc cho pháo đạn kẻ thù dội vào đã trở thành biểu tượng bất khuất của lòng yêu nước.

64 người lính bảo vệ đảo Gạc Ma đã gác lại bao ước mơ hoài bão và dâng hiến tuổi thanh xuân của mình để bảo vệ những cột mốc tiền tiêu. Máu của các anh lẫn vào biển xanh, xương của các anh đã thấm vào lòng đảo, tên các anh được đời đời thế hệ hôm nay và mai sau ghi nhớ.

Tròn 10 năm đặt viên đá đầu tiên xây nơi lưu giữ ký ức Gạc Ma

Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma giờ đây là nơi lưu truyền câu chuyện về những tấm gương đã ngã xuống để bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Khu tưởng niệm được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khởi công xây dựng năm 2015 trên vùng đất rộng 2,5 ha, hoàn thành giai đoạn 1 dự án vào năm 2017. Kinh phí xây dựng khu tưởng niệm đến từ đóng góp của đoàn viên, người lao động, doanh nghiệp, nhân dân trong và ngoài nước, với ước muốn có một không gian thiêng liêng, để gia đình, thân nhân, đồng bào cả nước thăm viếng, tưởng niệm những chiến sĩ hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.

Nơi này đang trưng bày 156 tư liệu về Hoàng Sa - Trường Sa, về biển đảo Việt Nam và chiến sĩ Gạc Ma. Trong đó, 31 kỷ vật của chiến sĩ hy sinh trong trận chiến Gạc Ma được các gia đình liệt sĩ trao tặng. Ban quản lý đã hệ thống hóa toàn bộ, đánh số hiệu để người dân và du khách dễ dàng tham quan.

Theo Ban Quản lý Khu Tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma, từ khi đưa vào hoạt động đến nay, khu tưởng niệm này đã đón hơn 2.700 đoàn, khoảng 600.000 lượt viếng thăm của người dân cả nước. Trong đó, nhiều đoàn viếng thăm đã chọn khu tưởng niệm này là địa chỉ đỏ để kết nạp đảng viên với tổng số 102 đảng viên mới; khen thưởng, tuyên dương 158 học sinh, 132 cán bộ, đoàn viên; tặng quà 104 trường hợp có hoàn cảnh khó khăn ở địa phương.

Tháng 7/2024, UBND tỉnh Khánh Hòa đã có quyết định phê duyệt kết quả thi tuyển phương án kiến trúc, cảnh quan công trình Bảo tàng Trường Sa, thuộc giai đoạn 2 dự án Khu tưởng niệm Gạc Ma. Tổng thể hình khối kiến trúc Bảo tàng Trường Sa với 3 nhánh vươn mình về Trường Sa - Biển Đông kết nối với Khu tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma về hướng biển. Công trình dự kiến khởi công trong năm nay, khi hoàn thành, mỗi khu sẽ trưng bày có chủ đề riêng, trong đó thể hiện đậm nét nhất là về biển đảo, về Trường Sa.

Lá thư cuối cùng của người chiến sĩ Gạc Ma

Tại Khu tưởng niệm Chiến sĩ Gạc Ma (huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa), dưới mặt đất là nơi bảo quản, lưu giữ những hiện vật liên quan đến cuộc đời và gia đình các liệt sĩ Gạc Ma.

Trong đó, có lá thư cuối cùng của liệt sĩ Nguyễn Văn Phương (quê ở tỉnh Thái Bình). Lá thư do liệt sĩ viết vào ngày 6/3/1988, tại Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, 8 ngày trước khi anh hy sinh tại đảo Gạc Ma.

"Gia đình cứ yên tâm, đừng nghĩ ngợi nhiều cho con. Con ra đi sẽ không: hẹn ngày về…". Dòng thư tái bút "Từ nay, con sẽ không viết thư về nữa đâu vì công việc bận, bưu điện lại quá xa. Mong gia đình thông cảm cho con và gia đình đừng viết thư cho con. Nếu viết, con cũng không nhận được...".

Hai ngày sau khi bức thư đến tay ông Nguyễn Văn Mạo - bố liệt sĩ Nguyễn Văn Phương, cũng là lúc ông nhận được tin con trai hy sinh. Lá thư được gia đình cất giữ, sau đó bàn giao cho khu tưởng niệm trưng bày.

Hằng năm, Khu tưởng niệm Chiến sĩ Gạc Ma đón hàng chục nghìn người đến tham quan. Đây được xem là "chốn đi về" của những người con hy sinh trên biển đảo để bảo vệ Tổ quốc Việt Nam thân yêu. Cũng là nơi để thế hệ hôm nay và mai sau đến tưởng nhớ, tri ân các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.