"Nóng" vấn đề quản lý an toàn pin xe điện tại Hàn Quốc

Những vụ cháy xe điện khác cũng tiếp tục xảy ra sau đó như vụ cháy ô tô điện đậu bên đường ở thành phố Yongin, tỉnh Gyeonggy, rồi vụ cháy xe tại Lisbon, Bồ Đào Nha đã thiêu rụi khoảng 200 phương tiện gần đó khiến "nỗi ám ảnh cháy xe điện" tiếp tục lan rộng. Trong lúc này, điều mà các chuyên gia quan tâm nhất là cần nhanh chóng thúc đẩy hệ thống quản lý pin xe điện (BMS) bởi một trong những chức năng cốt lõi của BMS là đưa ra "thông báo cảnh báo".

Cháy xe điện thường xảy ra do chập điện bên trong pin và sau đó là hiện tượng thoát nhiệt. Trong pin thông thường, cực dương và cực âm được phân chia bằng một dải phân cách mỏng và các ion lithium di chuyển chậm từ cực dương đến cực âm, tạo ra dòng điện an toàn. Nếu bộ phân tách bị hỏng do sản xuất tế bào pin kém, sốc nhiệt hoặc sạc quá mức, một lượng lớn ion lithium sẽ chảy cùng lúc mà không tách được cực dương và cực âm, dẫn đến sinh nhiệt lượng lớn, quá tải và sau đó dẫn đến hiện tượng nổ pin.

Trong khi đó, BMS thường do các nhà sản xuất ô tô, nhà sản xuất ắc quy hợp tác sản xuất hoặc độc lập sản xuất và lắp vào ắc quy. Hệ thống này có nhiệm vụ theo dõi các dữ liệu như nhiệt độ, dòng điện ắc quy và đưa ra những chỉ dấu cảnh báo cho chủ xe và nhà sản xuất xe những dấu hiệu bất thường. Vì vậy, hệ thống này giúp giảm thiểu nguy cơ gây cháy nổ pin.

Trong vụ cháy xe điện ở chung cư trên địa bàn thành phố Incheon nói trên, phân tích cho thấy nhiều tính năng của BMS đã không hoạt động bình thường. Nếu BMS phát hiện dấu hiệu trước vụ cháy và gửi cảnh báo đến chủ xe Mercedes-Benz EQE thì rất có thể đã ngăn chặn được vụ cháy. Mercedes-Benz Hàn Quốc cho biết, ban đầu, tin nhắn văn bản và thông báo sẽ được gửi đi nhưng do vấn đề bảo vệ quyền riêng tư, nên hãng không thể xác định liệu chủ sở hữu chiếc xe có nhận được thông báo cảnh báo hay không.

Các thương hiệu ô tô Đức, trong đó có Mercedes-Benz, được đánh giá là đang tụt hậu trong quá trình chuyển đổi sang xe điện và có hiệu suất BMS kém. Mẫu Mercedes EQE đã nhận được lệnh thu hồi liên quan đến lỗi BMS tại Mỹ và Australia vào năm 2023 cũng như tại Hàn Quốc vào tháng 7 năm nay. Hiện vẫn chưa có thông tin về việc chủ sở hữu xe ô tô điện bị cháy ở Incheon có nhận được lệnh thu hồi BMS hay không.

Theo ông Lee Ho Deok, Giáo sư Khoa ô tô tương lai tại Đại học Daedeok, dấu hiệu cháy xe điện luôn xuất hiện trước và nhiều khả năng là chiếc xe điện Mercedes-Benz đã không hoạt động bình thường trước khi tự bốc cháy.

Khi mối quan tâm của xã hội đối với BMS ngày càng tăng, các nhà sản xuất ô tô và pin của Hàn Quốc đang cạnh tranh để nêu bật tính an toàn của BMS của hãng. Hôm 15/8, Hyundai Motor Company và Kia đã tiết lộ 3 chức năng chính của BMS, bao gồm giám sát hệ thống, kiểm soát sạc và cân bằng "tế bào" pin, song những chức năng này được coi là "bí mật thương mại".

Chức năng giám sát hệ thống phát hiện nhiệt độ, dòng điện và điện áp của ắc quy cũng như các hiện tượng đoản mạch tạm thời/vi mô và truyền dữ liệu bất thường đến trung tâm hỗ trợ từ xa của Hyundai/Kia, tùy theo mức độ rủi ro, tin nhắn sẽ được gửi đến chủ xe để kiểm tra dưới nhiều cách khác nhau. Đặc biệt, chức năng phát hiện đoản mạch tức thời và vi mô có tác dụng giảm nguy cơ tai nạn tiềm ẩn nên dự kiến trong giai đoạn tới, hãng sẽ áp dụng rộng rãi cho các bản cập nhật không chỉ cho xe điện mới mà còn cho cả xe điện sẽ được bán ra vào cuối năm nay.

Cho đến thời điểm hiện tại, chỉ có Hyundai Motors gửi tin nhắn thông báo cảnh báo tình trạng BMS tới chủ xe. Từ ngày 21/8, Kia cũng bắt đầu triển khai dịch vụ tương tự. Cùng với đó, hãng còn có bộ điều khiển sạc dựa trên hệ thống ngăn ngừa quá tải ba giai đoạn và chức năng cân bằng "tế bào" giúp quản lý toàn diện các "tế bào" pin để duy trì độ bền và hiệu suất tối ưu.

 Theo số liệu thống kê từ năm 2018 đến tháng 8/2024 của Viện Nghiên cứu an toàn ô tô của Cơ quan An toàn giao thông vận tải Hàn Quốc, có 139 vụ cháy xe điện ở quốc gia Đông Bắc Á này là xe có pin sản xuất trong nước.

Nguyên nhân chính xác của vụ cháy xe điện ở chung cư tại thành phố Incheon vẫn chưa được công bố. Trong lúc này, nỗi lo và việc quản lý an toàn xe điện vẫn đang nóng trong dư luận Hàn Quốc.

PV