Yên Mô, tập trung xây dựng thiết chế văn hóa nông thôn mới

Yên Hòa là xã tiêu biểu của huyện Yên Mô hoàn thành tiêu chí về xây dựng thiết chế văn hóa trong lộ trình xây dựng nông thôn mới năm 2015. Kinh nghiệm trong xây dựng thiết chế văn hóa nông thôn mới ở Yên Hòa thành công là do xã có nhiều giải pháp, trong đó chú trọng đẩy mạnh công tác xã hội hóa để vận động nhiều nguồn lực từ người dân địa phương và con em xa quê ủng hộ kinh phí để xây mới, cải tạo, nâng cấp nhà văn hóa thôn, sân thể thao. Nếu như năm 2010, xã có 6/10 thôn có nhà văn hóa thì đến năm 2013 có 10/10 thôn đã hoàn thành xây dựng nhà văn hóa thôn.

Với diện tích trung bình mỗi nhà từ 500 m2 đến 1.500 m2, đảm bảo phục vụ các hội nghị và các hoạt động tập thể của thôn. Riêng 3 thôn Trung Hòa, Trinh Nữ, Liên Trì dành quỹ đất lớn từ 3.000 đến 3.700 m2 và huy động nguồn xã hội hóa xây dựng sân thể thao mini với đầy đủ tường bao, điện chiếu sáng đáp ứng nhu cầu tập luyện thể thao nhân dân trong thôn.

Từ hệ thống thiết chế văn hóa khang trang đã thu hút đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia các hoạt động của địa phương, đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Hiện nay, 86,8% số hộ gia đình trong xã được công nhận gia đình văn hóa, 100% thôn đạt danh hiệu "Làng văn hóa", 100% cơ quan đạt danh hiệu cơ quan văn hóa cấp huyện, trong đó làng Trinh Nữ và Trường THCS Yên Hòa đạt danh hiệu làng văn hóa, cơ quan văn hóa cấp tỉnh từ năm 2011, trên 30% dân số tham gia luyện tập thể thao thường xuyên. 

Đồng chí Vũ Văn Cung, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Yên Mô cho biết: Trong số 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất, thiết chế văn hóa tại thôn, xã và tiêu chí số 16 về danh hiệu văn hóa tại thôn, bản là 2 tiêu chí được đánh giá là khó thực hiện.

Tuy nhiên, xác định việc xây dựng thiết chế văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới là cơ sở để đẩy mạnh phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", Phòng Văn hóa-Thông tin huyện đã tham mưu cho Huyện ủy, HĐND, UBND huyện xây dựng nhà văn hóa thôn xóm. Theo đó, phấn đấu đến hết năm 2015 toàn huyện có 100% thôn xóm, tổ dân phố có nhà văn hóa.

Theo từng giai đoạn, huyện đã quan tâm hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà văn hóa thôn, xóm (năm 2011 hỗ trợ 30 triệu đồng/nhà văn hóa, năm 2013 hỗ trợ 50 triệu đồng/nhà văn hóa. Bắt đầu từ năm 2014 hỗ trợ 70 triệu đồng/nhà văn hóa thôn, xóm, 100 triệu đồng/nhà văn hóa xã).

Bên cạnh đó, hàng năm huyện đều giao chỉ tiêu xây dựng nhà văn hóa thôn, xóm cho các xã; tổ chức kiểm tra đôn đốc, đánh giá kết quả thực hiện, khảo sát xây dựng; giao chỉ tiêu cho năm sau.

Để quy hoạch được diện tích xây dựng nhà văn hóa, Phòng Văn hóa-Thông tin huyện đã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân đồng thuận ủng hộ phong trào.

Đồng thời đẩy mạnh việc huy động kinh phí cho xây dựng nhà văn hóa, các thiết chế văn hóa. Huy động sự vào cuộc tích cực từ nhân dân tự nguyện đóng góp, các doanh nghiệp trên địa bàn hỗ trợ nguyên vật liệu xây dựng, vận động con em đang công tác, làm ăn trên mọi miền Tổ quốc đóng góp xây dựng nông thôn mới.

Nhiều người đã đóng góp hàng trăm triệu đồng để hỗ trợ quê hương xây dựng nhà văn hóa. Bình quân quy hoạch đất xây dựng nhà văn hóa của các xã, thị trấn theo tiêu chí nông thôn mới khoảng 2.000 m2/nhà; diện tích bình quân đối với nhà văn hóa thôn 500 m2..

Hiện nay, huyện Yên Mô có hệ thống cơ sở hạ tầng về văn hóa đạt chuẩn với Trung tâm văn hóa rộng khoảng 700 m2, với 300 chỗ ngồi; 1 nhà đa năng huyện; sân thể thao huyện đã được mở rộng nâng cấp đi vào hoạt động từ năm 2009 phục vụ tốt yêu cầu các nhiệm vụ chính trị ở địa phương.

Trong 5 năm (2011-2015), huyện Yên Mô đã triển khai xây dựng 8 nhà văn hóa xã, 70 nhà văn hóa thôn, xóm, 1 sân thể thao phổ thông cấp xã; nâng cấp 2 nhà văn hóa thôn, 5 nhà văn hóa liên thôn, 3 khu thể thao thôn, nâng cấp 4 sân thể thao phổ thông cấp xã. Tổng nguồn vốn xây dựng nhà văn hóa thôn, xóm 20 tỷ 421 triệu đồng, kinh phí xây dựng nhà văn hóa xã 45 tỷ đồng, kinh phí xây dựng và nâng cấp sân thể thao 6 tỷ đồng.

Đến tháng 8-2015, toàn huyện có 12/17 xã, thị trấn có nhà văn hóa xã; 224/232 thôn, xóm đã xây dựng nhà văn hóa, trong đó 115 nhà đạt chuẩn; 11/17 xã, thị trấn hoàn thành xây dựng nhà văn hóa thôn xóm; 5 xã đạt được tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa nông thôn mới theo chuẩn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Tiêu biểu như các xã Yên Thắng, Yên Hòa, Yên Thái, Yên Lâm, Yên Hưng. Hiện nay, toàn huyện có 85,5% hộ gia đình được công nhận gia đình văn hóa, 86% khu dân cư văn hóa; 89,6% cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa.

Theo kế hoạch của huyện, đến cuối năm 2015 huyện hoàn thiện 8 nhà văn hóa thôn, xóm, có 8 xã hoàn thành tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa nông thôn mới, có 4 xã đạt chuẩn xã văn hóa nông thôn mới. Với kết quả đó, Yên Mô sẽ là đơn vị hoàn thành sớm nhất tỉnh về xây dựng thiết chế văn hóa.

Hồng Vân