Yên Mô: Nhiều nhà văn hóa thôn cần được cải tạo

Xã Yên Đồng là một trong những địa phương khó khăn nhất trong phát triển kinh tế của huyện Yên Mô. Hiện nay, xã đang trong lộ trình phấn đấu hoàn thành các tiêu chí để đạt xã chuẩn nông thôn mới vào cuối năm 2020. Đến nay, một trong 6 tiêu chí chưa đạt của xã, thì tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa (CSVC) được xác định là khó đạt.

Đồng chí Vũ Văn Phán, Chủ tịch UBND xã Yên Đồng cho biết, hiện cả 17 thôn, xóm đều có nhà văn hóa. Nếu xét về số lượng thì Yên Đồng đã đạt chỉ tiêu về CSVC văn hóa. Tuy nhiên, hầu hết các NVH thôn đều là những công trình tận dụng lại như trường mầm non, HTX nông nghiệp cũ… vì vậy đều đã xuống cấp nghiêm trọng. Ví như NVH thôn Đồi Khê Hạ, là công trình của HTX cũ, được xây dựng từ năm 1984 và được bàn giao cho thôn làm NVH từ những năm 2000. Ngoài gian nhà cấp 4 đã xuống cấp, khuôn viên NVH cũng chưa có hệ thống tường rào, sân bãi.

 Bà Vũ Thị Hợi, trưởng thôn Đồi Khê Hạ cho biết, từ khi tiếp quản NVH, mặc dù còn thiếu thốn nhiều các trang thiết bị của một NVH đạt chuẩn, song người dân trong thôn cũng rất phấn khởi vì có nơi sinh hoạt cộng đồng, nơi hội họp, học tập, tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Đây còn là nơi múa hát, vui chơi, giải trí của trẻ em vào những ngày hè hoặc đêm trăng rằm. NVH cũng là nơi diễn ra các hoạt động của các tổ chức đoàn thể quần chúng như: tìm hiểu pháp luật, truyền thông dân số; kế hoạch hóa gia đình; chuyển giao khoa học kỹ thuật…. Tuy nhiên, vì NVH đã xuống cấp khá nghiêm trọng nên mỗi lần sinh hoạt đều tạo cho người dân cảm giác lo lắng. Hiện nay, toàn thôn có 138 hộ, bà con  rất mong mỏi có "ngôi nhà chung" thật  kiên cố, an toàn. Qua những lần vận động, đa số bà con đều nhất trí phương án Nhà nước và nhân dân cùng làm. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế còn khó khăn nên mức huy động đóng góp chưa thể đủ để xây dựng mới NVH thôn. Chúng tôi mong muốn có thêm nguồn lực từ Nhà nước, từ các mạnh thường quân để thôn có thêm "lực đẩy" xây dựng NVH.

Đồng chí Vũ Văn Phán, Chủ tịch UBND xã Yên Đồng cho biết thêm, do phần lớn các NVH đã xuống cấp nên nhiều thôn không tổ chức hội họp cũng như các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao… đời sống tinh thần của bà con cũng có phần hạn chế. Việc họp thôn để phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các nghị quyết của tỉnh, của huyện… cũng phải tranh thủ vào những hôm thời tiết thuận lợi… mặc dù còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, song trên thực tế, ở các thôn, xóm, việc khai thác hiệu quả của các NVH thôn rất tích cực.

 Còn đối với xã Yên Lâm, mặc dù về đích nông thôn mới từ năm 2017 với 100%  thôn, xóm có NVH. Song trên thực tế, ngoài 2 NVH thôn được xây dựng mới từ năm 2013 và 2015, còn lại 6 NVH thôn được tận dụng lại từ các công trình được xây dựng từ trước năm 2010. Đồng chí Nguyễn Văn Lịnh, Chủ tịch UBND xã Yên Lâm cho biết, mặc dù có NVH, song đa số đều được xây dựng từ lâu, và là những công trình tận dụng lại, vì vậy đến nay, các NVH đã bị xuống cấp. Ví dụ như NVH xóm 2 Đông Yên hiện nay đang nằm trong khuôn viên của đình làng. Vì là khu tâm linh, nên mọi hoạt động vui chơi, giải trí, hội họp diễn ra cũng có phần hạn chế. Hiện nay, mặc dù đã quy hoạch được diện tích đất phù hợp để xây dựng NVH thôn, tuy nhiên, để xây được NVH thì số tiền cần tối thiểu cũng khoảng 700-800 triệu đồng, do diện tích đất nền này là ao. Số tiền này thực sự rất khó để huy động được trong dân, vì xóm 2 Đông Yên dân cư ít.

Không chỉ riêng xã Yên Đồng, Yên Lâm gặp khó khăn trong xây dựng, nâng cấp NVH thôn. Theo thống kê của Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Yên Mô, trong tổng số 115 thôn, xóm có NVH, thì có tới 52 NVH được xây dựng trước năm 2010, thậm chí có NVH xây dựng từ năm 1977, đó là NVH xóm Thượng, xã Yên Từ; có 18 NVH xây dựng trong giai đoạn năm 2014 -2017, còn lại là các NVH xây dựng từ sau năm 2010 đến năm 2013, hiện nay cũng đã xuống cấp cần phải có phương án trùng tu, nâng cấp khẩn trương.

Bà Nguyễn Thị Tố Hằng, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Yên Mô cho biết, không chỉ là nỗ lực hoàn thiện các tiêu chí về đích nông thôn mới mà quan trọng hơn nữa là để tạo cho nhân dân một "ngôi nhà chung" phục vụ cho các hoạt động, sinh hoạt cộng đồng, thiết nghĩ các địa phương cần linh hoạt, chủ động trong việc tìm ra các giải pháp gỡ khó về đất đai, kinh phí… để sớm xây dựng, sửa chữa cho thôn, xóm mình một NVH thôn đạt chuẩn. Tuy nhiên, để xây dựng được đồng bộ các NVH cấp thôn thì cần nhiều nguồn lực và không thể thực hiện trong một sớm một chiều. Trước mắt, các địa phương cần có giải pháp trùng tu, nâng cấp và đặc biệt là cần khai thác, sử dụng có hiệu quả các NVH thôn. Đối với phòng Văn hóa và Thông tin huyện, chúng tôi tranh thủ sự quan tâm của Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo, nâng cao nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ văn hóa cơ sở bảo đảm có năng lực chuyên môn nghiệp vụ, tập trung nâng cao chất lượng và hình thức hoạt động tại NVH, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, văn nghệ, TDTT, giải trí ngày càng cao của các tầng lớp nhân dân.

Bài, ảnh: Đào Hằng