Về thị trấn Yên Thịnh hỏi thăm vào gia đình ông Trịnh Duy Hiến thì ai cũng biết, bởi lẽ vợ chồng ông Hiến có được "tài sản" rất quý, đó là cả 4 người con đều lần lượt đỗ vào các trường Đại học có tiếng: Đại học kiến trúc, Mỏ địa chất, Học viện tài chính và Học viện ngân hàng.
Chia sẻ niềm hạnh phúc ấy, ông Hiến cho biết: Vợ chồng tôi đều làm nông nghiệp, cuộc sống khốn khó lắm. Tuy vậy, cũng giống như bao gia đình nông dân khác ở trong dòng họ, khi các con bước vào tuổi đến trường thì cả gia đình đều tạo mọi điều kiện và động viên các cháu học hành chăm chỉ. Tôi luôn nói với các con rằng, cho các con ăn học không phải vì bố mẹ muốn các con trở thành "ông nọ bà kia", mà chỉ đơn giản rằng khi được học hành đến nơi đến chốn các con sẽ trở thành một người tử tế, biết phân biệt tốt- xấu, biết vượt qua mọi khó khăn để vươn lên…
Vậy là đứa nhỏ noi gương đứa lớn, tự dạy dỗ nhau học hành và đều đạt thành tích tốt. Tuy nhiên, do sinh con với khoảng cách khá dày, cùng lúc nuôi các con học đại học là một thách thức quá lớn đối với một gia đình thuần nông như gia đình ông Hiến. "Đã có thời điểm, các con xin bố đi học nghề để có thể vừa học vừa làm, thêm tiền để đỡ đần bố mẹ, song may mắn là gia đình tôi có sự đồng hành trong hành trình cho con đến trường của Ban Khuyến học của dòng họ Trịnh Duy. Ngoài sự động viên, khích lệ về tinh thần, Ban Khuyến học còn tặng quà, hỗ trợ tiền tạo điều kiện cho các con tôi được đến trường. Hiện nay, các con tôi lần lượt ra trường, đi làm và có thu nhập ổn định. Tôi tích cực vận động các cháu tham gia đóng góp xây dựng quỹ khuyến học của dòng họ để góp phần mang cơ hội đến trường cho nhiều cháu học sinh có hoàn cảnh gia đình giống mình năm xưa"- ông Hiến nói.
Không chỉ riêng dòng họ Trịnh Duy mà còn có rất nhiều dòng họ trên địa bàn huyện Yên Mô ngày càng quan tâm đến sự học của con em mình. Hiện nay, toàn huyện có 409/650 dòng họ đăng ký dòng họ học tập, trong đó số dòng họ đạt dòng họ học tập là 245/409; 215/232 cộng đồng đăng ký hiếu học, trong đó có 456/593 dòng họ được công nhận hiếu học, 142/177 cộng đồng hiếu học. Từ gia đình, dòng họ, phong trào khuyến học, khuyến tài từng bước phát triển mạnh mẽ ở các khu dân cư. Điển hình trong phong trào ấy là Hội Khuyến học các xã: Yên Mạc, Yên Thắng, Yên Từ, Khánh Thịnh, Khánh Thượng, Mai Sơn... Trong tổng quỹ khuyến học toàn huyện thì Quỹ khuyến học, khuyến tài Tạ Uyên của huyện hội là 600 triệu đồng, quỹ khuyến học các chi hội, dòng họ đạt trên 2,8 tỷ đồng.
Từ nguồn quỹ này, Hội Khuyến học huyện, các Ban Khuyến học, dòng họ hiếu học đã trao tặng những món quà ý nghĩa, kịp thời động viên, khích lệ và hỗ trợ cho những học sinh, sinh viên xuất sắc, những tấm gương học sinh giàu nghị lực, vượt khó vươn lên học giỏi…
Trong năm học 2016-2017, Hội Khuyến học huyện phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo làm tốt công tác tham mưu cho UBND huyện tổ chức lễ tuyên dương giáo viên giỏi, học sinh giỏi trong năm học; trao thưởng cho 283 sinh viên Đại học, 6 sinh viên Cao đẳng với tổng số tiền trên 63 triệu đồng; tặng thư khen và tiền thưởng cho 66 học sinh giỏi cấp tỉnh trở lên, Hội Khuyến học cấp xã trao thưởng cho gần 4 nghìn giáo viên và học sinh giỏi với tổng số tiền trên 200 triệu đồng. Thực hiện chương trình "xe đạp cho em đến trường", trong năm Hội Khuyến học xã Yên Thắng trao tặng 28 xe đạp, Hội Khuyến học xã Yên Hòa trao tặng 5 xe đạp cho các em học sinh là con gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập.
Đặc biệt, Hội Khuyến học Yên Mô phối hợp với Quỹ "giải thưởng Phạm Thận Duật" trao thưởng cho 11 học sinh giỏi cấp quốc gia và trao 30 suất học bổng cho học sinh giỏi của 3 trường Yên Mô A, Yên Mô B và Tạ Uyên. Nhiều dòng họ cũng đã làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài. Các dòng họ đã thưởng và trao học bổng cho học sinh với số tiền 140 triệu đồng, điển hình như dòng họ Trịnh Duy (Yên Thịnh), Lê Hữu (Yên Hưng), Lê Đình (Yên Thắng), họ Phạm, họ Phùng (Yên Từ)…
Nguyễn Hùng