Đây là một trong những hạng mục thuộc dự án "Bảo tồn, tôn tạo và phát huy tác dụng khu di tích lịch sử Đội Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa". Tượng đài do nhà điêu khắc Hà Trí Dũng thiết kế, Doanh nghiệp Hoàn Hảo (Ninh Vân, Hoa Lư) là đơn vị vinh dự đấu thầu, thi công. Đây là niềm tự hào của doanh nghiệp Hoàn Hảo nói riêng và người làng đá mỹ nghệ Ninh Vân nói chung khi thêm một công trình của mình được ghi dấu trên đất nước.
Chúng tôi gặp ông Phạm Viết Hoàn, Giám đốc Doanh nghiệp Hoàn Hảo đơn vị thi công cụm tượng đài mang ý nghĩa lịch sử này. Vừa trở về từ huyện đảo Lý Sơn, ông Phạm Viết Hoàn đã khá bận rộn với những đơn đặt hàng mới. Ông cho biết: Tượng đài Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải được làm bằng đá xanh Granit cẩm thạch (ở Thanh Hóa), nặng hơn 100 tấn, các nhân vật cao 4,5 m, thiết kế theo hướng nhìn chính về phía Hoàng Sa.
Cụm tượng đài gồm ba nhân vật: Một vị cai đội trưởng, một binh phu và một ngư dân. Vị cai đội trưởng một tay đặt lên cột mến (làm bằng đá xanh cao 1,2 m), một tay chỉ về phía biển Đông với ý nghĩa khẳng định chủ quyền Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Vị binh phu cầm ngọn giáo và một ngư dân vác lưới trên vai thể hiện sự chung sức đồng lòng của người dân Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Sự tài hoa của người thợ tạo nên nét tinh xảo cho tượng đài . Ảnh: CTV
Đối với Doanh nghiệp Hoàn Hảo thì đây không phải là cụm tượng đài có quy mô lớn và là lần đầu tiên được lắp đặt trên đảo. Ông Hoàn cho biết: Khi nhà điêu khắc Hà Trí Dũng tìm đến Doanh nghiệp để nói về ý tưởng của mình, tôi đã rất hứng thú và nhận lời thi công dù biết sẽ khá vất vả và mất nhiều thời gian. Thực ra, để hoàn thành công trình này, doanh nghiệp đã phải mất tới gần 8 năm để thực hiện (từ năm 2001). Khác với nghệ thuật đúc đồng, tạc tượng bằng đá không phải là khâu rập khuôn cuối cùng theo thiết kế mà đó là bước sáng tác tiếp theo. Điều làm nên thành công của một tác phẩm nghệ thuật bằng đá chính là người thợ điêu khắc đã "thổi hồn" vào đá. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đã nhiều lần đến huyện đảo Lý Sơn, gặp gỡ và trò chuyện với một số người dân, nhất là các cụ cao niên để hiểu về đất và người nơi hải đảo xa xôi.
Điều ấn tượng đầu tiên của chúng tôi là Lý Sơn có phong cảnh khá hoang sơ, xung quanh đảo có nhiều rạn san hô rực rỡ sắc màu. Còn người dân biển đảo thì vạm vỡ, mộc mạc, chân chất và giàu trí tuệ. Chúng tôi tự nhủ phải làm việc hết sức mình, lao động sáng tạo để "truyền" cho được cái "thần", cái "hồn" của người dân biển đảo vào biểu trưng của họ - tượng đài Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải...
Ngày vận chuyển tượng ra đảo lắp đặt, rất nhiều người dân đã đến ngắm say sưa và rất phấn khởi. Họ đã giúp đỡ chúng tôi nhiệt tình, từ việc ăn, nghỉ, đi lại. Chính vì vậy, chúng tôi chỉ mất 25 ngày để lắp đặt, vượt so với kế hoạch nhiều ngày. Tượng đài hoàn thành, chúng tôi rất vui vì đã góp phần nhỏ bé của mình cùng nhân dân Lý Sơn và cả nước thể hiện được quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo...
Doanh nghiệp Hoàn Hảo là một trong những đơn vị khá mạnh ở làng đá mỹ nghệ Ninh Vân. Hiện Doanh nghiệp thu hút 100 lao động thường xuyên với mức thu nhập bình quân 2-3 triệu đồng/người/tháng. Chất lượng sản phẩm đá mỹ nghệ mang thương hiệu Hoàn Hảo đã và đang khẳng định vị trí của mình trên thị trường trong và ngoài nước. Tiêu biểu là cụm tượng đài kéo pháo Mường Thanh, cụm tượng trung tâm tỉnh Sóc Trăng, tượng đài Trần Hưng Đạo (Hải Dương), Nguyễn Đức Cảnh (Thái Bình)..., cùng tượng đài một số vị lãnh tụ của nước bạn Lào, Campuchia, nhóm tượng đài quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia...
Mai Lan