Xây dựng trường học hạnh phúc, hướng tới những giá trị nhân văn

Hạnh phúc khởi đầu từ mỗi người thầy

Sáng đầu tuần, trong khuôn viên rợp bóng cây của Trường Tiểu học Nghĩa Tân (xã Quỹ Nhất), tiếng cười đùa của học sinh hòa cùng giai điệu rộn rã của bài hát “Mái trường mến yêu”. Những khuôn mặt thơ ngây, những ánh mắt rạng ngời như minh chứng cho hành trình kiến tạo môi trường học tập đầy ắp tình người nơi đây...

Cô giáo Nguyễn Thị Quế, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Mỗi thay đổi tích cực trong cách dạy, cách ứng xử của thầy cô với học sinh đều góp phần làm cho trường học tốt hơn lên. Từ việc xác định: “Hạnh phúc không chỉ là đích đến mà là ở trên đường chúng ta đi”, nhà trường coi việc xây dựng "Trường học hạnh phúc" là việc làm lâu dài, không phải chỉ là phong trào hay khẩu hiệu. Khi thầy cô hạnh phúc, học sinh hạnh phúc, phụ huynh tin tưởng, đó là thành công lớn nhất của nhà trường.

Những năm qua, trong xây dựng "Trường học hạnh phúc", Trường Tiểu học Nghĩa Tân đã kiên trì hướng đến ba giá trị cốt lõi: Yêu thương - An toàn - Tôn trọng. Tại đây, học sinh được dạy về an toàn trường học, về nền nếp, quy định của nhà trường; được dạy cách bảo vệ bản thân, tôn trọng Luật Giao thông, giữ gìn môi trường sống. Các tiết học trở nên sinh động hơn với hoạt động trải nghiệm, những bài học đạo đức được lồng ghép với từng việc làm cụ thể.

Môi trường học tập cũng được chăm chút từng chi tiết: lớp học, trường học xanh - sạch - đẹp - an toàn; có đủ nước nóng, mát để học sinh sử dụng; nhà vệ sinh thân thiện, sân trường rợp bóng cây xanh. Định kỳ hằng tuần, thầy trò lại cùng nhau dọn rác, tưới cây..., những việc tưởng nhỏ nhưng giúp học sinh được nuôi dưỡng ý thức sống xanh, sạch và lòng biết ơn.

Đặc biệt, nhà trường phát huy vai trò của hòm thư “Điều em muốn nói”, nơi học sinh chia sẻ tâm tư, mong muốn với thầy cô. Nhiều câu chuyện xúc động được gửi gắm như: nỗi lo về bài kiểm tra, niềm vui khi được khen, hay lời cảm ơn về sự động viên nào đó... giúp mối quan hệ thầy và trò trở nên gần gũi, tự nhiên hơn.

Với những bước chuyển biến mạnh trong đổi mới tư duy giáo dục, Trường THCS Hải Xuân (xã Hải Xuân) đã và đang tạo dấu ấn trong xây dựng "Trường học hạnh phúc". Ngay từ đầu năm học, nhà trường triển khai quy tắc “3 không, 3 có”: Không bạo lực ngôn ngữ, không áp đặt, không vi phạm đạo đức; Có yêu thương, có tôn trọng, có trách nhiệm. Quy tắc này đã trở thành hành động cụ thể trong từng tiết dạy, từng giờ sinh hoạt trong nhà trường...

Cô giáo Nguyễn Thị Yến, giáo viên Trường THCS Hải Xuân, chia sẻ: Khi áp dụng các tiêu chí “Trường học hạnh phúc”, tôi cảm nhận được sự thay đổi lớn từ chính bản thân và đồng nghiệp. Mỗi ngày đến trường với tôi là trách nhiệm, là niềm vui vì thấy học trò vui vẻ, tiến bộ. Việc được tôn trọng và thấu hiểu lẫn nhau giữa đồng nghiệp đã giúp chúng tôi giảm căng thẳng, làm việc hiệu quả và gắn kết hơn.

Để xây dựng "Trường học hạnh phúc", thời gian qua, Trường THCS Hải Xuân đã chú trọng tập huấn kỹ năng ứng xử sư phạm, giúp giáo viên điều tiết cảm xúc, biết lắng nghe học sinh và đồng nghiệp. Các tiết học sáng tạo (STEAM, trải nghiệm ngoài lớp học) được tổ chức thường xuyên, hiệu quả, tạo cơ hội để học sinh khám phá, hợp tác, giúp đỡ nhau trong học tập và thể hiện bản thân. Cùng với đó, nhà trường chú trọng tạo cảnh quan môi trường giáo dục xanh - sạch - đẹp, thân thiện, an toàn.

Mỗi lớp có góc thiên nhiên, góc thư giãn, bảng ý tưởng sáng tạo- nơi học sinh có thể tự chủ động sắp xếp không gian lớp học, tổ chức tốt các tiết học sáng tạo. Nhà trường còn phối hợp phụ huynh xây dựng “Cổng trường an toàn”, đảm bảo trật tự giờ tan học, giảm ùn tắc trước cổng trường...

Lan tỏa những giá trị nhân văn

Từ những chuyển biến tích cực ở nhiều trường học, phong trào xây dựng “Trường học hạnh phúc” đang lan tỏa rộng rãi, trở thành động lực quan trọng góp phần đổi mới giáo dục trong toàn ngành Giáo dục. Quá trình xây dựng "Trường học hạnh phúc", các trường chú trọng đảm bảo tốt về cơ sở vật chất, đời sống giáo viên và tâm lý học sinh gắn với thực hiện ba giá trị cốt lõi: Yêu thương - An toàn - Tôn trọng.

Theo đó, cùng với việc nâng cấp phòng học, trang thiết bị, các nhà trường còn phát động phong trào trồng cây xanh; xây dựng mô hình Thư viện xanh, Thư viện tiên tiến; tổ chức chuyên đề giáo dục kỹ năng sống và phòng chống bạo lực học đường. Tiêu biểu là các trường: Tiểu học Trần Quốc Toản (phường Nam Định); Tiểu học Trung Lương (xã Bình An), Tiểu học Bối Cầu (xã Bình An); Mầm non Khánh Tiên (xã Khánh Thiện); Tiểu học Khánh Hồng (xã Khánh Nhạc); THPT Nho Quan C; THPT Nguyễn Khuyến…

Trên cơ sở đặc thù cấp học, mỗi trường học sẽ có riêng những cách làm để xây dựng "Trường học hạnh phúc" như ở Trường Mầm non Khánh Tiên, cô và trò tự tay chăm sóc vườn rau; trẻ được học trải nghiệm, được rèn thói quen yêu lao động, bảo vệ môi trường. Còn ở Trường THPT Nguyễn Khuyến, việc tổ chức các câu lạc bộ sở thích đã góp phần rèn luyện, phát triển toàn diện các kỹ năng, nuôi dưỡng niềm đam mê học tập cho học sinh; đồng thời giúp học sinh bộc lộ cảm xúc tích cực, rèn tính tự tin và lòng yêu thương. Khi được tỏa sáng với chính năng khiếu, sở trường của mình, các em sẽ thấy hạnh phúc và gắn bó hơn với thầy cô, trường lớp, bạn bè...

Mô hình “Trường học hạnh phúc” được triển khai đã ngày càng khẳng định đây là hướng đi phù hợp với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Hơn thế, mô hình còn đang mở ra con đường giáo dục nhân văn, hướng tới những giá trị Chân- Thiện- Mỹ, để thầy và trò các nhà trường luôn cảm nhận được “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui".