Xây dựng, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân trong giai đoạn hiện nay

Bùi Tân Tiến
Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh

Xây dựng, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân là bài học sâu sắc, có ý nghĩa “sống còn” được dân tộc ta đúc kết qua mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước. Trong công cuộc đổi mới hôm nay, đại đoàn kết toàn dân đã và đang là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước.

Là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện, cơ sở chính trị của Đảng, chính quyền nhân dân, nhiều năm qua, hệ thống Mặt trận ở tỉnh ta luôn được chăm lo xây dựng, củng cố, phát triển rộng khắp từ tỉnh đến cơ sở. Ngoài cấp tỉnh, huyện, xã, 100% khu dân cư (thôn, xóm, tổ dân phố) trong tỉnh đều thành lập, duy trì hoạt động của Ban công tác Mặt trận. Hướng tới mục tiêu đoàn kết, phát huy sức mạnh của các tầng lớp nhân dân chung sức xây dựng tỉnh ngày càng phát triển, những năm qua, MTTQ các cấp trong tỉnh đã chủ trì, tổ chức thực hiện hiệu quả nhiều cuộc vận động, nhiều phong trào thi đua yêu nước ngay tại cơ sở. Tiêu biểu là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”, phong trào xây dựng “Khu dân cư 5 không”, xây dựng “Xứ họ tiên tiến, gia đình giáo dân gương mẫu”, xây dựng “Chùa tinh tiến”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; gần đây là phong trào “Xây dựng NTM, đô thị văn minh”. Với nội dung, ý nghĩa thiết thực, tập trung giải quyết những vấn đề cụ thể ở khu dân cư như dân sinh, dân chủ, dân trí nên các phong trào luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, sự phối hợp của chính quyền, sự hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân. Qua đó đạt được những kết quả to lớn, góp phần quan trọng vào kết quả thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đặc biệt, MTTQ các cấp trong tỉnh luôn chú trọng công tác tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác Mặt trận. Trong đó, Uỷ ban MTTQ tỉnh thường xuyên tổ chức việc lấy ý kiến nhân sỹ, trí thức, chức sắc các tôn giáo và nhân dân đóng góp xây dựng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của địa phương. Nhiều ý kiến đóng góp đã được các cơ quan soạn thảo, có thẩm quyền ban hành tiếp thu, chỉnh sửa, góp phần để các chủ trương, chính sách phù hợp, sát thực, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Trong các kỳ bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp, Mặt trận đã thực hiện tốt nhiệm vụ hiệp thương lựa chọn, giới thiệu những người có đủ phẩm chất, năng lực tham gia ứng cử; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia bầu cử; giám sát bầu cử, góp phần đảm bảo các cuộc bầu cử diễn ra dân chủ, đúng luật, an toàn. MTTQ các cấp trong tỉnh cũng thường xuyên phối hợp thực hiện chức năng giám sát, tổ chức các hoạt động tiếp xúc cử tri, phản ánh kịp thời ý kiến, kiến nghị của cử tri tại các kỳ họp Quốc hội, HĐND các cấp. Thực hiện quy định tại Pháp lệnh Thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn, MTTQ cấp cơ sở tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với các cán bộ đảm nhiệm các chức danh chủ chốt do HĐND xã, phường, thị trấn bầu. Thực tế qua 3 lần thực hiện, kết quả thu được khá tích cực; trong đó, đã giúp những người được lấy phiếu tín nhiệm thấy được vai trò, trách nhiệm của người đại biểu nhân dân, từ đó tích cực học tập, rèn luyện phẩm chất, nâng cao năng lực, phát huy ưu điểm, khắc phục những hạn chế để phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm còn là cơ sở giúp cho cấp uỷ, chính quyền cấp trên đánh giá đúng hơn, thực chất hơn phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ cơ sở; từ đó có định hướng, kế hoạch đào tạo, quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ phù hợp, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Bên cạnh đó, nhiều năm qua, MTTQ ở 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh luôn duy trì hoạt động của Ban thanh tra nhân dân. Thông qua hoạt động của mình, các ban thanh tra nhân dân đã phát hiện, kiến nghị xử lý nhiều vụ việc, góp phần hạn chế những tiêu cực tại cơ sở, nhất là trong các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng cơ sở hạ tầng, thu chi ngân sách và các khoản đóng góp của nhân dân. Mới đây, MTTQ tỉnh đã hướng dẫn thành lập ban giám sát đầu tư cộng đồng tại 96 xã, thị trấn thực hiện thí điểm xây dựng NTM trong tỉnh. Tuy mới được thành lập, đi vào hoạt động nhưng bước đầu hoạt động của các ban giám sát đầu tư cộng đồng đã mang lại những hiệu quả thiết thực, hạn chế được các sai phạm, tiêu cực trong quá trình triển khai các công trình, dự án. Các nhà thầu, đơn vị thi công ý thức rõ hơn về trách nhiệm đảm bảo chất lượng, tiến độ các công trình khi được giao đảm nhiệm thi công…

Lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh, Công an tỉnh cùng các chức sắc các tôn giáo tại hội nghị trao đổi kinh nghiệm thực hiện phong trào Ba an toàn. Ảnh: PV

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác Mặt trận của tỉnh vẫn còn những hạn chế cần khắc phục. Các phong trào, các cuộc vận động do MTTQ các cấp trong tỉnh phát động, chủ trì có lúc, có nơi chất lượng, hiệu quả chưa cao, còn mang tính hình thức. Tham gia giám sát, phản biện xã hội là chức năng, nhiệm vụ quan trọng của MTTQ nhưng đây vẫn là khâu yếu của công tác Mặt trận hiện nay.

Nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng của tỉnh, của các địa phương liên quan đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích chính đáng của nhân dân chưa có sự chủ động tham gia phản biện cũng như giám sát thực hiện từ phía Mặt trận. Nhiều ý kiến tại các diễn đàn do Mặt trận tổ chức vẫn còn nặng tính phản ánh, thiếu tính phản biện. Quy chế “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giám sát cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân cư” chưa được triển khai tích cực. Ngoài những nguyên nhân khách quan, những hạn chế trên có nguyên nhân trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ Mặt trận các cấp còn hạn chế. Ở một số địa phương cấp uỷ chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí của Mặt trận, chưa có sự quan tâm lãnh đạo chỉ đạo đúng mức.

Cùng với cả nước, tỉnh ta đang triển khai nhiều kế hoạch, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội quan trọng. Quá trình phát triển tỉnh ta cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn như lạm phát, suy thoái kinh tế; lao động thiếu việc làm, tai tệ nạn xã hội; ô nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh; biến đổi khí hậu, mất cân bằng giới tính… Để giải quyết những khó khăn, thách thức trên cần có sự chung tay của toàn xã hội. Chính vì vậy, hơn lúc nào hết, xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, tạo sự đồng thuận xã hội, chung sức giải quyết, khắc phục những khó khăn, thách thức là nhiệm vụ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay.

Ý thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình, MTTQ các cấp trong tỉnh xác định trong giai đoạn tiếp theo, cần phải tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố tổ chức, nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ cán bộ Mặt trận từ tỉnh đến cơ sở, đặc biệt là nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh các hoạt động về cơ sở nhằm duy trì, nâng cao chất lượng, hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, nhất là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, “Ngày vì người nghèo’, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, phong trào “Xây dựng khu dân cư 5 không”, “Xây dựng NTM, đô thị văn minh”… Tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham gia xây dựng Đảng, chính quyền. Trước mắt triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Thực hiện hiệu quả quy chế “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giám sát cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân cư”, góp phần ngăn chặn những biểu hiện vi phạm, suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Tăng cường công tác giám sát và phản biện xã hội, nhất là giám sát, phản biện việc xây dựng, ban hành, lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện những chủ trương, chính sách, pháp luật có liên quan đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích chính đáng của các tầng lớp nhân dân, đảm bảo mỗi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước được tổ chức thực hiện đều phát huy hiệu quả trong thực tế đời sống… Quá trình giám sát, phản biện phải bảo đảm tính Đảng, tính nhân dân, trung thực, khách quan, khoa học, không làm cản trở những nhân tố mới, năng động, sáng tạo. Để phát huy hiệu quả giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận, nhất là trong điều kiện tỉnh ta đang thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường, các cấp uỷ Đảng, chính quyền cần nâng cao trách nhiệm tiếp thu, giải trình những kiến nghị, đề xuất của nhân dân thông qua MTTQ các cấp. Qua đó phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tham gia xây dựng, tổ chức thực hiện hiệu quả đường lối chủ trương, chính sách của Đảng, chung sức xây dựng phát triển quê hương giàu đẹp, văn minh./.