Ông Phạm Thanh Tâm, Trưởng Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316 năm nay đã ngoài "lục tuần", mái tóc ông đã điểm bạc, nhưng giọng nói vẫn còn rắn rỏi. Cùng với các hội viên trong Ban liên lạc truyền thống của Sư đoàn, ông say sưa kể cho tôi nghe câu chuyện về những ngày đầu thành lập và truyền thống của Sư đoàn 316 anh hùng, đó là ngày 1/5/1951. Ngày ấy, Sư đoàn 316 là một trong số 5 sư đoàn được thành lập sớm của Quân đội nhân dân Việt Nam với 9.000 cán bộ, chiến sỹ. Từ ngày được thành lập, trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai bán nước, Sư đoàn luôn được Bộ Quốc phòng và quân ủy Trung ương giao trọng trách mũi nhọn, chủ công trong các chiến dịch lớn. Do được đào tạo kỹ chiến thuật đánh trận ở vùng rừng núi hiểm trở, Sư đoàn đã chiến đấu linh hoạt, kiên cường, dũng cảm, nhanh chóng làm chủ chiến trường, có nhiều cuộc tấn công dũng mãnh tiêu diệt lực lượng lớn sinh lực địch, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giải phóng Buôn Ma Thuột. Bọn Mỹ đã phải khiếp sợ gọi Sư đoàn 316 bằng biệt danh: "Hổ xám rừng xanh". Trong chiến dịch Hồ Chí Minh thực hiện phương châm đánh thần tốc, táo bạo, với những trận đánh quyết liệt, Sư đoàn đã lập nên những chiến công vang dội xứng danh "Quả đám thép" của Quân đội nhân dân Việt .
Niềm vui đồng đội
Trong những năm tháng đó biết bao cán bộ, chiến sỹ của Sư đoàn 316 anh hùng đã dũng cảm chiến đấu, hy sinh, chiến thắng kẻ thù. Không ít người trở về quê hương nhưng một phần thân thể còn để lại nơi chiến trường. Trong tâm khảm của những người lính đã từng một thời xông pha trận mạc như ông Phạm Thanh Tâm thì họ luôn có chung một niềm vinh dự tự hào được đứng trong hàng ngũ Sư đoàn 316 thiện chiến, anh hùng. Và mỗi người luôn khắc ghi 12 chữ vàng trong lịch sử truyền thống của Sư đoàn: "Trung thành, đoàn kết, tự lực, kiên cường, sáng tạo, chiến thắng".
NGHĨA TÌNH ĐỒNG ĐỘI
Buổi gặp mặt của Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316 nhân dịp chuẩn bị kỷ niệm ngày thành lập Sư đoàn và ngày thành lập Ban liên lạc như thường lệ được bắt đầu bằng việc các hội viên lần lượt thắp nén hương lớn tưởng nhớ những liệt sỹ của Sư đoàn 316 được đặt trang trọng trên bàn thờ tại gia đình ông Phạm Thanh Tâm, Trưởng Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316. Không ai nói ra, nhưng bằng tấm lòng thành kính, biết ơn, tất cả đều khấn nguyện mong hương hồn các đồng đội được yên nghỉ. Buổi gặp mặt, những hội viên của Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316 trẻ có, già có, tất cả đều rưng rưng xúc động, siết chặt vòng tay, trao nhau những lời thăm hỏi ân cần, thấm đượm nghĩa tình đồng đội. Những giọt nước mắt, những nụ cười hạnh phúc chính là cảm xúc của những người lính đã và đang khoác trên mình màu xanh áo lính của Sư đoàn 316 trong ngày gặp mặt. Họ bồi hồi ôn lại những kỷ niệm của một thời bom rơi, đạn nổ.
Đó là kỷ niệm trong những lần kề vai sát cánh vào sinh ra tử, chia nhau từng điếu thuốc trong mùa đông giá rét, từng mẩu lương khô những lúc đói lòng. Với ông Vũ Ngọc Tự, ông Nguyễn Tiến Sáng và những người lính của Sư đoàn 316 thì kỷ niệm về cuộc kháng chiến chống Mỹ, nhất là những ngày tham gia chiến dịch giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước còn đầy ắp và luôn hiện hữu trong tâm trí.
Tình đồng đội của những cán bộ, chiến sỹ Sư đoàn 316 không chỉ được biểu hiện thiêng liêng trong cuộc kháng chiến mà cái tình ấy còn ăn sâu bén rễ và duy trì đến tận hôm nay. Những hội viên Ban liên lạc truyền thống của Sư đoàn vẫn động viên, giúp đỡ nhau trong lao động sản xuất, đóng góp kinh phí, chia sẻ một phần khó khăn với hoàn cảnh của những người đồng đội trong lúc hoạn nạn. Trong dịp Tết vừa qua, nhiều cựu chiến binh từng một thời là cán bộ, chiến sỹ của Sư đoàn 316 đã cùng nhau đến xã Gia Minh để thăm hỏi, tặng quà giúp đỡ cho gia đình hội viên của Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316 bị thiệt hại do ảnh hưởng của cơn bão hồi cuối năm 2007. Các hội viên còn quyên góp tiền giúp đỡ cho ông Trần Xuân Tỵ xây nhà, giúp gia đình ông thoát được cảnh lênh đênh sông nước.
... HOẠT ĐỘNG CỦA BAN LIÊN LẠC
Nhằm phát huy truyền thống lịch sử hào hùng của Sư đoàn, ngày 1/5/2001 Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316 chính thức được thành lập. Các hội viên của Ban liên lạc gồm những người nguyên là cán bộ, chiến sỹ của Sư đoàn ở các tỉnh đã ra quân hiện đang công tác hoặc cư trú ở Ninh Bình, con em Ninh Bình hiện còn tại ngũ thuộc Sư đoàn 316. |
Xe tăng ở Dinh Thống Nhất. Ảnh: Thế Minh |
Đặc biệt, trong Ban liên lạc còn có cả một số hội viên là vợ liệt sỹ của Sư đoàn. Đến nay Ban liên lạc đã kết nạp được 400 hội viên, trong đó người cao tuổi nhất là 80 tuổi và trẻ nhất là gần 30 tuổi.
Sau 7 năm thành lập, Thường trực Ban liên lạc đã duy trì tốt tôn chỉ mục đích, quy chế hoạt động. Ngoài việc tuyên truyền, động viên hội viên tiếp tục phát huy bản chất tốt đẹp của bộ đội Cụ Hồ, truyền thống của Sư đoàn 316, Ban liên lạc còn động viên hội viên nghiêm chỉnh chấp hành đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương. Phong trào thi đua phát triển kinh tế luôn được Thường trực Ban liên lạc quan tâm, khích lệ. Nhiều hội viên đã khắc phục khó khăn về điều kiện sản xuất, về sức khỏe để phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo. Với lối sống gương mẫu, tác phong linh hoạt, nhiều hội viên của Ban liên lạc sau khi xuất ngũ trở về địa phương đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân tin tưởng giao trọng trách ở địa phương.
Trong 7 năm qua, Thường trực Ban liên lạc đã bỏ nhiều thời gian, công sức đi sưu tầm hồ sơ bị thất lạc để có cơ sở giải quyết chế độ khen thưởng, chế độ thương binh, mất sức, nhiễm chất độc da cam cho hội viên... Nhờ vậy, đã có hàng trăm hội viên được bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng. Ban liên lạc cũng đã liên hệ với Sở Lao động, Thương binh & Xã hội, các Ban quản trang ở các tỉnh có liên quan để tìm phần mộ liệt sỹ của Sư đoàn. Bên cạnh đó Ban liên lạc còn giúp đỡ cho con em gia đình hội viên trong vấn đề tìm việc làm; tổ chức thăm hỏi khi hội viên đau ốm, tai nạn rủi ro, khi qua đời... Mỗi năm, Thường trực Ban liên lạc lại tổ chức gặp mặt hội viên một lần nhân dịp kỷ niệm chiến thắng 30/4 và ngày thành lập Sư đoàn, thành lập Ban liên lạc truyền thống Sư đoàn 316.
Chiến tranh đã lùi xa trên 30 năm, song phát huy truyền thống tốt đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam và Sư đoàn 316 anh hùng, những người chiến sỹ mang trên mình màu xanh áo lính năm xưa và cả hôm nay đang cùng kề vai sát cánh hoàn thành sứ mệnh thiêng liêng, cao cả mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã giao.
Kim Duyên