50 năm về trước, thời điểm đế quốc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc khiến cho sự học vô cùng vất vả và ước mơ về một ngôi trường trung học luôn là nỗi khát khao của nhân dân. Tháng 7 năm 1966, Trường cấp 3 Yên Khánh được thành lập đã làm nức lòng các bậc phụ huynh, các thầy, cô giáo và hàng nghìn học sinh ở các xã phía Bắc huyện Yên Khánh. 3 năm đầu trường nằm phân tán trên địa bàn xã Khánh Hòa, sau đó trường di chuyển về khu đình Văn Giáp, xã Khánh An. Từ tháng 5 năm 1978 trường chuyển về vị trí như ngày nay thuộc xã Khánh Cư - mảnh đất gắn với địa danh Chùa Cao bất khuất, với con kênh Bác Hồ kính yêu đã về khơi dòng chống hạn.
Ngày mới thành lập, đời sống của nhân dân cũng như các thầy, cô giáo còn gặp rất nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất nghèo nàn, lớp học thiếu thốn. Năm học đầu tiên (1966 -1967), Trường mới chỉ có 7 lớp với 357 học sinh và 17 cán bộ, giáo viên. Gần 10 năm trong khói lửa của cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, thầy và trò cùng nhân dân địa phương đã vượt qua bao khó khăn, gian khổ vừa học tập, chiến đấu, vừa sản xuất, thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu: "Dù khó khăn, gian khổ đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt, học tốt". Nhiều học sinh của Trường đã tạm biệt mái trường lên đường chiến đấu và phục vụ chiến đấu, góp phần tô thắm thêm trang sử hào hùng của dân tộc, làm vẻ vang truyền thống của mái trường thân yêu.
Hiện nay, Trường tọa lạc trên khuôn viên rộng 3ha, với 36 phòng học cao tầng kiên cố, đầy đủ bàn ghế và hệ thống chiếu sáng, quạt mát. Trường có khu hiệu bộ đầy đủ chức năng, khu nội trú 12 phòng dành cho giáo viên và có 2 phòng học vi tính, 3 phòng thiết bị để phục vụ cho hoạt động giảng dạy và học tập của thầy và trò nhà trường. Đội ngũ cán bộ, giáo viên ngày càng nâng cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 100% giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn (trong đó có 19 giáo viên có trình độ thạc sĩ, 2 giáo viên đang học cao học). Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ngày càng được đầu tư theo tiêu chuẩn trường chuẩn Quốc gia, đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong giai đoạn mới.
Những năm qua, nhà trường đã không ngừng xây dựng kỷ cương, nền nếp dạy và học; chăm lo xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo, khơi dậy tiềm năng nội lực của mỗi cán bộ, giáo viên để họ cống hiến tài năng trí tuệ của mình cho sự nghiệp "trồng người", đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Trường THPT Yên Khánh B đã không ngừng phát triển và trưởng thành về mọi mặt, chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao. Nhà trường đang dần khẳng định vị thế của mình trong sự nghiệp giáo dục của tỉnh.
Chất lượng mũi nhọn được lãnh đạo nhà trường đặc biệt quan tâm và cũng là một trong những thế mạnh của trường, nhiều năm liền Trường đứng tốp đầu của tỉnh trong phong trào bồi dưỡng học sinh giỏi. Năm học 2004-2005 được tặng cờ giải ba về phong trào bồi dưỡng học sinh giỏi; năm học 2005-2006 được tặng cờ giải nhì. Đặc biệt, năm học 2006-2007 được tặng cờ giải nhất về thành tích bồi dưỡng học sinh giỏi, năm học 2007-2008 được tặng cờ giải ba khối THPT về các cuộc thi trong năm. Số lượng học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng ngày càng nhiều. Điều đó đã khẳng định chất lượng vững chắc của nhà trường, tạo được niềm tin đối với phụ huynh học sinh.
Ghi nhận những thành tích của các thế hệ cán bộ, giáo viên, học sinh nhà trường, Trường THPT Yên Khánh B đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Nhiều năm liền Trường đạt danh hiệu trường tiên tiến và tiên tiến xuất sắc. Nhà trường vinh dự được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba (năm 1996); Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 2002); Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2009). Năm 2007, Trường được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Từ năm học 2003-2004 đến nay, Chi bộ nhà trường liên tục được công nhận là tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh. Trường có 1 thầy giáo được tặng Huân chương Lao động hạng Ba, 2 thầy giáo được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, 1 thầy giáo được phong tặng Nhà giáo ưu tú và nhiều thầy, cô giáo đã được UBND tỉnh tặng Bằng khen.
50 năm trôi qua, từ mái trường THPT Yên Khánh B thân yêu đã có hơn 14.000 học sinh trưởng thành. Họ đã có mặt ở khắp mọi miền đất nước, nhiều người là kỹ sư, bác sỹ, sỹ quan trung và cao cấp trong lực lượng vũ trang, nhiều người giữ chức vụ cao trong các cơ quan Đảng, chính quyền hoặc trở thành những nông dân lao động giỏi ngay trên mảnh đất quê hương. Dù làm gì, ở đâu, với cương vị nào, các học sinh trưởng thành từ mái trường này cũng luôn phát huy truyền thống anh hùng của quê hương, giữ mãi trong ký ức của mình về một mái trường thân yêu, vẫn luôn tâm niệm một đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", vẫn một lòng "tôn sư trọng đạo" thể hiện lòng tri ân với trường xưa, lớp cũ.
Cũng như đời người, Trường bước vào độ tuổi "Tri thiên mệnh"- đĩnh đạc và tràn đầy nội lực. Chiến tranh và sự gian khổ trong cuộc sống đã lùi xa, giờ đây, bằng bề dày thành tích của sự nghiệp "trồng người" và hành trang truyền thống 50 năm xây dựng, trưởng thành, Trường THPT Yên Khánh B kiêu hãnh, sẵn sàng trước những khó khăn, thách thức mới, phấn đấu đạt thành tích cao hơn trong dạy và học, góp phần đưa sự nghiệp giáo dục lên tầm cao mới.
Nguyễn Hữu Tính
Hiệu trưởng Trường THPT Yên Khánh B