Trợ giúp pháp lý góp phần nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật

Những năm qua, Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) Nhà nước tỉnh đã triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ được giao, thực hiện tốt công tác TGPL cho các đối tượng theo quy định, thông qua việc phổ biến, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật, TGPL lưu động, hoạt động tham gia tố tụng và thông qua việc đại diện ngoài tố tụng và việc sinh hoạt Câu lạc bộ trợ giúp pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật cho người nghèo, đối tượng chính sách; từ đó bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL trở thành chỗ dựa của người nghèo, người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số và người có vướng mắc về pháp luật, góp phần giữ vững trật tự an toàn xã hội, nâng cao hiểu biết pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân.

Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã tiếp nhận và thực hiện TGPL miễn phí hơn 290 vụ việc (trong đó 14 vụ việc tham gia tố tụng). Thông qua các hoạt động tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng và các hình thức TGPL khác, Trung tâm đã kịp thời cử trợ giúp viên pháp lý, tham gia thực hiện bào chữa, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp nhiều đối tượng.

Công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng là một trong những nhiệm vụ mũi nhọn được Trung tâm đẩy mạnh. Trung tâm đã tham mưu với Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên sâu về các văn bản pháp luật liên quan đến công tác TGPL cho đội ngũ những người tiến hành tố tụng (điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, luật sư cộng tác viên, trợ giúp viên pháp lý). Thực hiện tốt việc cung cấp Bảng thông tin TGPL, tờ thông tin về TGPL, danh sách trợ giúp viên pháp lý, mẫu đơn yêu cầu TGPL, tờ gấp pháp luật cho các cơ quan tiến hành tố tụng, Trại tạm giam Công an tỉnh, nhà tạm giữ công an các huyện, thành phố.

Công tác truyền thông về hoạt động TGPL được Trung tâm chú trọng đẩy mạnh. Trung tâm đã tổ chức tuyên truyền, tư vấn pháp luật tại 5 xã bãi ngang ven biển, 5 xã đặc biệt khó khăn và 29 thôn, bản đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh theo Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg cho 1.950 người dân tham dự.

Tổ chức 3 lớp tập huấn cho hơn 500 người là cán bộ tư pháp - hộ tịch cấp xã và đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở về kỹ năng tư vấn pháp luật; những kiến thức cơ bản về giải quyết một số vụ việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, bạo lực gia đình; một số quy định về TGPL và vai trò của trợ giúp viên pháp lý, luật sư trong giải quyết vụ việc dân sự; giới thiệu những nội dung cơ bản của Bộ luật Dân sự năm 2015.

Việc tổ chức sinh hoạt của các câu lạc bộ TGPL trên địa bàn tỉnh được duy trì thường xuyên, hiện toàn tỉnh có 44 câu lạc bộ TGPL, các câu lạc bộ sinh hoạt đều đặn theo định kỳ 1 tháng/lần, nhằm tuyên truyền những văn bản pháp luật mới, đồng thời giải quyết những vướng mắc về pháp luật cho người dân tại cơ sở.

Một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng TGPL là công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng các vụ việc tham gia tố tụng. Qua kiểm tra, các vụ việc được đánh giá đều đạt 100% chất lượng tốt, theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật. Trung tâm TGPL còn phát huy tốt sự phối hợp của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL với các tổ chức chính trị, xã hội nghề nghiệp như: Hội cựu chiến binh, Hội phụ nữ, Hội nông dân tham gia TGPL cho các đối tượng theo quy định.

Ngoài ra, Trung tâm đã thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, ban hành các quy chế hoạt động, phát huy dân chủ trong hoạt động, tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật về rà soát văn bản quy phạm pháp luật và đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải cách tài chính công, ứng dụng công nghệ thông tin và công tác quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức…

Những kết quả đạt được từ đầu năm đến nay đã khẳng định hoạt động TGPL có vai trò tích cực trong việc góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân nói chung, đặc biệt là các đối tượng thuộc diện được thụ hưởng dịch vụ TGPL miễn phí nói riêng, hạn chế tình trạng đơn thư khiếu kiện vượt cấp, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, đồng thời cũng tạo điều kiện cho những đối tượng được hưởng TGPL miễn phí được tiếp cận với các dịch vụ TGPL miễn phí và các văn bản pháp luật mới.

Để hoạt động TGPL đạt hiệu quả hơn nữa, trong thời gian tới, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh xác định tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động pháp lý, tập trung thực hiện các vụ việc TGPL; phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể, quần chúng, các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trong việc thực hiện vụ việc TGPL, chú trọng các vụ việc TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, trong đó mũi nhọn thực hiện các vụ việc là Trợ giúp viên pháp lý; tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực TGPL cho đội ngũ hòa giải viên cơ sở, Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ TGPL; tăng cường công tác truyền thông về TGPL, nhất là các địa bàn đặc biệt khó khăn.

Trần Mạnh Dũng