Chuyển biến trước hết phải kể đến công tác truyền thông, phổ biến kiến thức pháp luật, góp phần thay đổi nhận thức, sự quan tâm của cộng đồng đối với vấn đề bảo vệ môi trường trên địa bàn. Nhiều hoạt động thiết thực được tổ chức tạo sự hưởng ứng, tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân như biên soạn, in ấn tờ rơi, sinh hoạt tọa đàm, ra quân tuyên truyền, tập huấn…Hàng năm, ngành chức năng thường xuyên phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể của tỉnh, các huyện, thành phố, thị xã tổ chức các hoạt động hưởng ứng các chiến dịch làm cho Thế giới sạch hơn, ngày Đất ngập nước Thế giới, Tuần lễ Quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường, ngày Môi trường Thế giới, ngày Đại dương Thế giới, Tuần lễ biển và hải đảo… Thu hút hàng nghìn đoàn viên thanh niên, lực lượng vũ trang, các tổ chức chính trị, đoàn thể, xã hội, học sinh, nhân dân ở các đơn vị tham gia tổ chức trồng cây xanh, nạo vét khơi thông dòng chảy, dọn vệ sinh các đường phố, đường làng, nơi công cộng. Từ năm 2010 đến nay, Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh đã biên soạn và in ấn 4.500 tờ rơi, gần 1.000 áp phích, hàng trăm băng zôn, cờ, khẩu hiệu tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, tập trung chủ yếu ở địa bàn thành phố, khu đông dân cư. Bên cạnh đó, Chi cục phối hợp tổ chức các buổi tọa đàm về tình hình thực thi các điều cấm của pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường cho đối tượng là cán bộ quản lý và các cơ sở hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn; tập huấn về công tác quản lý đa dạng sinh học; về bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản, sản xuất, chế biến, kinh doanh, vận chuyển hàng hóa; tập huấn tăng cường năng lực quản lý Nhà nước về bảo vệ môi trường…
Đi đôi với truyền thông, vấn đề phòng ngừa ô nhiễm, đánh giá tác động môi trường trên địa bàn cũng luôn được chú trọng. Ngành chức năng đã tập trung vào việc thẩm định các báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư vào các lĩnh vực như sản xuất vật liệu xây dựng; sản xuất, lắp ráp thiết bị ô tô; may mặc; cơ khí; khai thác khoáng sản; chế biến khoáng sản; sản xuất gỗ; chăn nuôi; xử lý chất thải tro xỉ; xây dựng kết cấu hạ tầng; xử lý nước thải, chất thải rắn và phân bón vi sinh. Đồng thời nghiêm túc yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp có dự án đầu tư phải thực hiện đầy đủ, đúng quy định trong việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết bảo vệ môi trường; đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị xây dựng kế hoạch cụ thể để bảo vệ môi trường; và bước đầu áp dụng hiệu quả thu phí thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, ra thông báo nộp phí bảo vệ môi trường đối với các đơn vị, nhất là nước thải công nghiệp, góp phần tăng nguồn thu ngân sách.
Công tác quản lý, kiểm soát môi trường, thanh tra, kiểm tra được triển khai thực hiện chặt chẽ. Với chức năng quản lý nhà nước, mặc dù lực lượng còn mỏng nhưng Chi cục Bảo vệ môi trường đã khắc phục khó khăn, nỗ lực đẩy mạnh việc kiểm tra công tác bảo vệ môi trường ở những địa bàn, điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phát sinh, các hoạt động sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề,…nhằm phát hiện và đề nghị xử lý kịp thời vi phạm theo quy định của pháp luật. Chi cục đã tiến hành kiểm tra đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh hoạt động vận chuyển nguyên vật liệu, hàng hóa gây bụi; đôn đốc các huyện Yên Khánh, Yên Mô, Kim Sơn xóa bỏ lò gạch thủ công; kiểm soát môi trường đối với các trang trại chăn nuôi lợn ở Nho Quan, các nhà máy gạch, khu nghỉ dưỡng, tắm ngâm nước khoáng ở Nho Quan, thị xã Tam Điệp; tham mưu cho UBND tỉnh đình chỉ hoạt động của 1 đơn vị không thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường. Thẩm định và cấp giấy phép hành nghề vận chuyển chất thải nguy hại; xử lý, tiêu hủy chất thải nguy hại; hướng dẫn, yêu cầu các cơ sở sản xuất, kinh doanh và dịch vụ đăng ký quản lý, xử lý chất thải nguy hại theo quy định; không ngừng rà soát, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường; Chi cục còn phối hợp thanh tra công tác bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp; xây dựng đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy…
Những biện pháp quản lý, bảo vệ, xử lý kiên quyết đó, đã tác động tích cực, tạo sự chuyển biến rõ nét đối với môi trường trên địa bàn; ý thức, trách nhiệm các doanh nghiệp khi thực hiện dự án và các tầng lớp nhân dân về vấn đề bảo vệ môi trường được nâng lên. Tình trạng ô nhiễm môi trường toàn tỉnh từng bước được kiểm soát, hạn chế ô nhiễm môi trường nghiêm trọng gây bức xúc trong nhân dân.
Hoàng Tâm