Là một trong những đơn vị có số doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN cao nhất trong các địa phương, tính đến hết tháng 3/2019, thành phố Ninh Bình có hàng trăm doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN, với số tiền nợ đọng trên 40 tỷ đồng, trong đó có khoảng 40 đơn vị nợ kéo dài từ 1 năm đến 8 năm và nhiều doanh nghiệp khó đòi được nợ.
Theo ông Phạm Quang Chung, Giám đốc BHXH thành phố Ninh Bình, nguyên nhân chính được xác định là do kết quả sản xuất, kinh doanh còn có mức độ, nhiều đơn vị, doanh nghiệp thực sự gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh. Cùng với đó là tính tuân thủ pháp luật về BHXH của chủ sử dụng lao động chưa cao, nhất là những hộ kinh doanh cá thể còn lạm dụng nguồn tài chính từ tiền lương, tiền công của người lao động mà lẽ ra phải dùng để tham gia bảo hiểm cho họ.
Thêm vào đó, chế tài xử lý vi phạm còn có những hạn chế, bất cập, chưa đủ mạnh để răn đe các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm. Hơn nữa, vẫn còn một bộ phận người lao động chưa nhận thức đúng về BHXH nên không đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình, thậm chí không muốn tham gia, muốn nhận tiền đóng vào lương để tăng thu nhập hàng tháng, từ đó thỏa thuận, đồng ý với chủ sử dụng lao động không đóng BHXH, BHTN hoặc đóng với mức thấp so với hợp đồng lao động đã ký…
Năm 2018, BHXH thành phố Ninh Bình đã phối hợp với Đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức kiểm tra, rà soát, đôn đốc thu nợ BHXH, BHYT, BHTN tại 10 doanh nghiệp. Kết quả thu được số tiền trên 600 triệu đồng, đồng thời thông qua đó phát hiện kịp thời một số sai sót, vướng mắc của đơn vị để chấn chỉnh, hướng dẫn các đơn vị khắc phục kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và các đối tượng tham gia, thụ hưởng chính sách, chế độ BHXH, BHYT trên địa bàn.
Theo số liệu thống kê của BHXH tỉnh Ninh Bình, tính đến hết tháng 3/2019, toàn tỉnh có trên 700 doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 1 tháng trở lên, với số tiền trên 125 tỷ đồng, tương đương với 5% kế hoạch thu BHXH Việt Nam dự kiến giao. Trong đó, số tiền nợ phải tính lãi là 63 tỷ đồng, tương đương với 2,46%.
Một số doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền lớn và thời gian kéo dài như: Công ty TNHH Dương Giang, nợ 32 tháng, số tiền trên 3,8 tỷ đồng; Công ty cổ phần cơ khí lắp máy Lilama, nợ 8 tháng, số tiền trên 3,7 tỷ đồng; Công ty TNHH DAEKWANG VINA, nợ 3 tháng, số tiền trên 3 tỷ đồng; Công ty cổ phần Tổng Công ty giống cây trồng và con nuôi Ninh Bình, nợ 22 tháng, số tiền trên 1,7 tỷ đồng; Công ty cổ phần Thăng Long Hoa Lư, nợ 50 tháng, số tiền trên 1,4 tỷ đồng; Công ty cổ phần gạch ngói Sông Chanh, nợ 34 tháng, số tiền trên 1,4 tỷ đồng; Công ty cổ phần xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Yên Từ, nợ 36 tháng, số tiền nợ trên 1,1 tỷ đồng...
Một số đơn vị BHXH có số nợ đọng các loại bảo hiểm cao là thành phố Ninh Bình, thành phố Tam Điệp..., mỗi địa phương có hàng chục doanh nghiệp nợ BHXH từ 6 tháng trở lên, với số tiền nợ hàng chục tỷ đồng.
Để làm tốt công tác thu hồi nợ đọng tiền BHXH, BHYT, BHTN, thời gian tới, BHXH tỉnh sẽ thực hiện đồng bộ các giải pháp như: Làm tốt công tác tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh. Phối hợp tốt với các sở, ban, ngành, chính quyền cơ sở để huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc nhằm thực hiện tốt Luật BHXH, Luật BHYT trên địa bàn, trong đó có việc đôn đốc thu hồi nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN.
Đồng thời, giao chỉ tiêu nợ cho từng cán bộ, viên chức, yêu cầu cán bộ, viên chức bám sát đơn vị và bằng các giải pháp nghiệp vụ đôn đốc đơn vị trả nợ. Đưa chỉ tiêu giảm nợ vào bình xét, đánh giá, xếp loại thi đua khen thưởng đối với từng cán bộ, công chức, viên chức; hàng quý sơ kết đánh giá, rút kinh nghiệm và chia sẻ kinh nghiệm trong việc giảm nợ trên địa bàn.
Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra các đơn vị nợ. Trong đó các đợt thanh tra, kiểm tra phải có quyết định xử lý và gửi kết quả xử lý đến cơ quan chức năng, như Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát nhân dân, Sở Lao động, TBXH, Liên đoàn Lao động... cùng cấp nhằm mục đích báo cáo, làm căn cứ xử lý hình sự sau này. Trường hợp đơn vị cố tình nợ đọng, trốn đóng với số lượng lớn, thời gian kéo dài, kiến nghị cơ quan công an điều tra, khởi tố theo quy định của Bộ Luật Hình sự hoặc hướng dẫn người lao động tố giác hành vi vi phạm trong việc trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN để xử lý theo trình tự quy định của pháp luật.
Cùng với đó, thông báo danh tính các đơn vị nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN trên Báo Ninh Bình, Đài PTTH, Đài truyền thanh, trang thông tin điện tử của BHXH tỉnh... Ngành BHXH cũng mong nhận được sự phối hợp, vào cuộc đồng bộ của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, địa phương trong việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, để doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động nghiêm túc chấp hành các quy định do Nhà nước đề ra, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho người lao động, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.
Mỹ Hạnh