Thủ tướng Phạm Minh Chính: Đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không phân biệt giới tính, tuổi tác, tôn giáo

Động lực quan trọng phát triển đất nước

Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, xác định là động lực quan trọng để phát triển đất nước, nhất là trong thời gian gần đây; đồng thời được chỉ đạo và tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương.

Trong đó, thể chế về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tiếp tục được hoàn thiện; hạ tầng số phát triển mạnh mẽ; kinh tế số có bước phát triển vượt bậc; dữ liệu số được xây dựng và đẩy mạnh kết nối, khai thác; hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo từng bước phát triển hiệu quả; một số doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước làm chủ các công nghệ lõi, công nghệ nguồn; xếp hạng quốc tế của Việt Nam tiếp tục được cải thiện.

Tuy nhiên, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số ở Việt Nam vẫn còn những tồn tại, hạn chế, rào cản, nút thắt cản trở sự phát triển của khoa học, công nghệ; nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa có bước đột phá, thể chế pháp luật, cơ chế, chính sách chưa đáp ứng yêu cầu, nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu, hạ tầng chưa đồng bộ, nhất là hạ tầng số còn nhiều hạn chế...

Tại phiên họp thứ 10 của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương vào tháng 12/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo Hội đồng nghiên cứu phát động phong trào thi đua "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, góp phần đưa đất nước vươn mình bước vào kỷ nguyên giàu mạnh và thịnh vượng".

Mới đây, Bộ Chính trị có Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Chính phủ ban hành Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW. Ngày 26/3 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phát động phong trào "Bình dân học vụ số".

Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” nhằm tạo khí thế mới trong toàn xã hội thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ…

Phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” được phát động với ba quyết tâm chiến lược: Đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế để kiến tạo môi trường thuận lợi cho sáng tạo và chuyển đổi số; Xây dựng hạ tầng công nghệ đột phá và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thời đại; Triển khai đồng bộ chuyển đổi số trên toàn xã hội, góp phần hiện đại hóa nền kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Phát biểu tại Lễ phát động, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, đây là sự kiện quan trọng, trong thời khắc quan trọng và có ý nghĩa quan trọng; với tinh thần “thần tốc hơn nữa, táo bạo hơn nữa” của những ngày tháng Tư lịch sử 50 năm trước, nhằm cụ thể hóa và đưa các chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia vào thực tiễn cuộc sống.

Thủ tướng Chính phủ cho biết, trong thế giới ngày nay, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu khách quan, là xu thế tất yếu của thời đại mà còn là con đường duy nhất để bứt phá, vượt qua khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, vững mạnh, xã hội văn minh, hiện đại, đưa đất nước sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới.

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là văn kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là kim chỉ nam cho phát triển nhanh và bền vững, là lời hiệu triệu mạnh mẽ, kêu gọi, khích lệ, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nỗ lực phấn đấu đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Theo Thủ tướng, dưới sự lãnh đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương, đặc biệt là của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, sự nghiệp phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu, kết quả to lớn, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nêu những kết quả nổi bật, cũng như một số hạn chế trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thời gian qua, Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ “thể chế chưa thực sự thông thoáng, hạ tầng chưa thực sự thông suốt, nhân lực và quản trị chưa thực sự thông minh".

Phân tích tình hình thế giới và khu vực, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra nhanh, sâu sắc, toàn diện hơn, nhất là sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội…, theo Thủ tướng, để thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Việt Nam cần phát triển, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo động lực mới, mở ra không gian phát triển mới cho đất nước; vì khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là không có giới hạn, không có biên giới, không phân biệt giới tính, tuổi tác, tôn giáo.

Thực hiện “3 quyết tâm”, “3 sứ mệnh”

Với tinh thần "Thi đua là yêu nước; yêu nước thì phải thi đua. Những người thi đua là những người yêu nước nhất" như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương, doanh nghiệp và nhân dân cả nước tập trung phát huy truyền thống yêu nước, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của doanh nhân, doanh nghiệp, nhà khoa học, trí thức và nhân dân.

Phấn đấu đến năm 2030 tiềm lực, trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực quan trọng, thuộc nhóm dẫn đầu trong các nước có thu nhập trung bình cao; quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP; tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân và doanh nghiệp đạt trên 80%; hạ tầng công nghệ số tiên tiến, hiện đại, dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng ngang tầm các nước tiên tiến.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát triển quốc gia, phát huy tính chủ động, sáng tạo trong toàn hệ thống chính trị và trong nhân dân, tự lực tự cường, khai thác tối đa năng lực nội sinh, với quan điểm: “Người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính, nhà khoa học là nhân tố then chốt; Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Cùng với đó, đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của cơ quan quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân. Đến năm 2025, phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số, công nghiệp văn hóa số đạt mức cao của thế giới. Việt Nam thuộc nhóm các nước dẫn đầu về an toàn, an ninh không gian mạng, an ninh dữ liệu và bảo vệ dữ liệu.

Để đạt được các nhiệm vụ trọng tâm, mục tiêu chủ yếu nêu trên, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương, cơ quan, đơn vị trên cả nước nỗ lực thi đua thực hiện “3 quyết tâm”: Quyết tâm chính trị, đổi mới tư duy, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Quyết tâm xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ mang tính đột phá. Trước mắt, trong năm 2025, đảm bảo 100% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, thông suốt, hiệu quả; 100% thủ tục hành chính không bị giới hạn bởi địa giới hành chính cấp tỉnh. Đồng thời, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, có các giải pháp đột phá để thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu, thu hút nhân tài công nghệ là người Việt và người nước ngoài.

Quyết tâm đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị; nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, hiệu lực quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, đảm bảo an toàn, an ninh, bí mật, bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ, bảo mật chủ quyền quốc gia; xây dựng và triển khai chương trình phát triển công dân số.

Cùng với đó, Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp nỗ lực tập trung thực hiện “3 sứ mệnh trọng tâm”: Xây dựng tầm nhìn, chiến lược lâu dài, bền vững, nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn; có cấu trúc kinh doanh chủ động, linh hoạt; văn hóa đổi mới mạnh mẽ; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo trong môi trường số. Chuyển từ ứng dụng và làm chủ công nghệ sang xây dựng năng lực sáng tạo đột phá, tận dụng cơ hội từ Cách mạng Công nghiệp 4.0 để "đi tắt, đón đầu" làm chủ tương lai. Cải cách mô hình quản lý đồng thời mở rộng năng lực áp dụng các công nghệ mới, số hóa và phát triển các sản phẩm, dịch vụ có tính đột phá để tạo ra sự khác biệt và cạnh tranh trên thị trường.

Để thực hiện thành công phong trào thi đua "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số", Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền, đặc biệt người đứng đầu, cần tiên phong trong nâng cao năng lực số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại địa phương và cơ quan mình với tinh thần “tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó”, "chỉ bàn làm, không bàn lùi".

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tích cực hưởng ứng phong trào. Doanh nghiệp công nghệ giữ vai trò dẫn dắt, tiên phong; chính quyền đồng hành; người dân tích cực hưởng ứng tham gia phong trào với phương châm: “Người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính, nhà khoa học là nhân tố then chốt; Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện phong trào, ban hành các tiêu chí thi đua phù hợp. Kịp thời biểu dương, tôn vinh, khen thưởng khích lệ, động viên kịp thời bằng nhiều hình thức đa dạng đối với các nhà khoa học, nhà sáng chế, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có thành tích trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Các cơ quan truyền thông cần tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, nêu gương, biểu dương gương người tốt việc tốt, điển hình tiên tiến, tiêu biểu, cách làm hay, đổi mới, hiệu quả, "lấy cái đẹp dẹp cái xấu", "lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực".

Từng người dân Việt Nam cần thi đua tự trau dồi, học hỏi, không ngừng đổi mới sáng tạo, nâng cao kỹ năng số; nếu không thì kinh tế số, xã hội số không thể phát triển, đất nước không thể phát triển nhanh và bền vững.

Tuyên bố phát động phong trào "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số", Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, với quyết tâm chính trị cao, với tinh thần đoàn kết, sáng tạo và khát vọng phát triển mạnh mẽ của dân tộc, phong trào sẽ lan tỏa sâu rộng, tạo động lực mới, sức mạnh mới để đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Ngay sau khi Thủ tướng Phạm Minh Chính phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số", đại diện lãnh đạo thành phố Hải Phòng, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đại học Quốc gia Hà Nội và đại diện doanh nghiệp tiêu biểu trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, chuyển đổi số đã phát biểu hưởng ứng phong trào; cam kết triển khai thực hiện hiệu quả các chỉ đạo mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ ra tại sự kiện quan trọng này.

* Trước Lễ phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đại biểu đã thăm các gian trưng bày sản phẩm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của một số trường đại học và doanh nghiệp được tổ chức ngay tại khuôn viên Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông - nơi diễn ra buổi lễ.