Thấy gì qua mô hình "Một cửa liên thông" liên ngành?

Đây là mô hình đầu tiên của Ninh Bình và là một trong số ít mô hình "một cửa liên thông" theo hình thức "liên ngành" của các sở, ngành trên toàn quốc được đưa vào phục vụ thuận lợi cho nhu cầu của các doanh nghiệp, cá nhân. Với cách làm mới, sáng tạo nhằm đem lại  sự nhanh chóng, thuận tiện, đơn giản các thủ tục cho doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu, "một cửa liên thông" theo hình thức liên ngành còn là hình thức cải cách thủ tục hành chính kiểu mẫu để một số sở, ngành, đơn vị có thể áp dụng trong từng lĩnh vực công việc của  ngành.

Công nghệ "thấp"

Tìm hiểu lý do việc Sở Kế hoạch và đầu tư cùng Cục thuế và Công an tỉnh đưa mô hình "một cửa liên thông" vào hoạt động, đồng chí Nguyễn Xuân Thủy, Trưởng phòng đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và đầu tư giải thích một cách "nôm na" rằng: Để phục vụ cho một doanh nghiệp ra đời, người muốn thành lập doanh nghiệp phải thực hiện 3 việc: đăng ký kinh doanh, đăng ký mẫu dấu, khắc dấu, đăng ký mã số thuế.  Vì đây là 3 lĩnh vực có liên quan mật thiết với nhau nên cần sự phối hợp nhịp nhàng. Do đó, khi một số đơn vị trong toàn quốc triển khai thực hiện, Sở Kế hoạch và đầu tư đã tham quan, nghiên cứu, học tập, về xin ý kiến của UBND tỉnh và di đầu thực hiện trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh, là lĩnh vực mà nhu cầu của các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh chiếm tỷ lệ lớn. Khi đưa ra xin ý kiến từ phía 2 cơ quan có liên quan là Công an tỉnh và Cục thuế tỉnh đều nhận được sự đồng tình cao. Thống nhất về chủ trương, phương thức, cách làm, phân công nhiệm vụ cho cán bộ, công chức cùng phối hợp thực hiện, quy chế phối hợp, việc tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ công chức làm nhiệm vụ được thực hiện ngay.

Về địa điểm làm việc của mô hình "một cửa liên thông", tiếp quản luôn địa điểm và cơ sở vật chất từ bộ phận "một cửa" của Sở Kế hoạch và đầu tư được triển khai từ năm 2004 như: bàn ghế, tủ đựng tài liệu, phòng tiếp nhận hồ sơ, trả hồ sơ, phòng chờ cho khách hàng…

Được sự hỗ trợ từ Ban quản lý dự án CCHC tỉnh, bộ phận "một cửa liên thông" được trang bị thêm 2 máy vi tính và một số thiết bị làm việc khác… Sau khi nhận hồ sơ tại bộ phận "một cửa liên thông", công việc của lĩnh vực nào được chuyển đến cơ quan có chức năng giải quyết.  Cụ thể là: lĩnh vực đăng ký kinh doanh do phòng Đăng ký kinh doanh, Sở Kế hoạch và đầu tư thực hiện, đăng ký mã số thuế do Phòng Kê khai và kế toán thuế, Cục thuế tỉnh thực hiện. Phần việc đăng ký mẫu dấu, khắc dấu do Công an tỉnh đảm nhiệm. Hồ sơ từ nơi tiếp nhận được đưa đến các cơ quan, quay trở lại nơi tiếp nhận… đều được thực hiện hết sức "thủ công" là vận chuyển bằng xe máy của… chính công chức phụ trách từng lĩnh vực.

Nếu như mô hình "một cửa liên thông" hiện đại của thành phố Ninh Bình được đầu tư trên 2 tỷ đồng với việc giải quyết công việc chủ yếu thông qua hệ thống khoa học công nghệ tiên tiến thì "một cửa liên thông" ba ngành chủ yếu được thực hiện bằng sự nỗ lực lớn, trách nhiệm cao của đội ngũ cán bộ, công chức ba đơn vị: Sở Kế hoạch và đầu tư, Cục thuế và Công an tỉnh.

Hiệu quả cao

Anh Phan Phương Điện, Giám đốc Công ty máy tính Linh Điệp (thành phố Ninh Bình) đến nhận kết quả là giấy phép đăng ký kinh doanh, con dấu cho biết: Chỉ mất 5 ngày, mọi yêu cầu của tôi về việc thành lập doanh nghiệp đã được giải quyết xong. Mọi việc đều giải quyết tại đây, không gặp khó khăn, vướng mắc gì…

Thời gian trước khi chưa có "một cửa liên thông", nếu chủ doanh nghiệp nào muốn thành lập doanh nghiệp như anh Phan Phương Điện, phải mất 6 lần để đến 3 đơn vị, cộng với thời gian chờ đợi khoảng trên 20 ngày mới hoàn tất xong giấy tờ, hồ sơ. Khi "một cửa liên thông" được đưa vào vận hành, thời gian chờ đợi được rút ngắn xuống 12 ngày, tổ chức, cá nhân chỉ mất 2 lần đi- lại để nộp hồ sơ và nhận kết quả.

Với sự phối hợp trong lĩnh vực thực hiện cải cách thủ tục hành chính của 3 đơn vị, Sở Kế hoạch và đầu tư đã nghiên cứu, cải tiến và mẫu hóa 20 biểu mẫu để doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc lập hồ sơ đăng ký kinh doanh và thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh.

Cùng với việc quy định rút ngắn thời gian, áp lực công việc đối với đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ là rất lớn. Đồng chí Phạm Văn Hải, Trưởng phòng Kê khai và kế toán thuế (Cục thuế tỉnh) cho biết: Khi chưa tham gia "một cửa liên thông", việc đăng ký mã số thuế được thực hiện tại bộ phận "một cửa" của đơn vị với thời gian quy định là 5 ngày.

Theo quy trình "một cửa liên thông", lĩnh vực đăng ký mã số thuế có 5 ngày để giải quyết hồ sơ trong quỹ thời gian 12 ngày. Đây là khoảng thời gian hợp lý để bộ phận đăng ký mã số thuế thực hiện nhiệm vụ.

Từ 1/11/2008, thời gian giải quyết hồ sơ lĩnh vực đăng ký kinh doanh được rút ngắn xuống 5 ngày thì lĩnh vực đăng ký mã số doanh nghiệp chỉ còn 2 ngày để hoàn thành công việc. Áp lực lớn đối với công chức thực hiện nhiệm vụ vì sau khi tiếp nhận hồ sơ từ sở Kế hoạch và đầu tư, công chức của phòng Kê khai và kế toán thuế sẽ xem xét hồ sơ, nhập mã số của doanh nghiệp (đây cũng là mã số thuế) vào phần mềm của ngành thuế và chờ xác nhận từ Tổng cục thuế. Nếu gặp trường hợp phần mềm bị lỗi hoặc đường chuyền trục trặc… thì hồ sơ của doanh nghiệp sẽ bị "ách tắc", có thể chậm hơn so với thời gian quy định.

Tuy nhiên, theo khẳng định của công chức trực tiếp làm nhiệm vụ Dương Thị Ngọc Anh (phòng Kê khai và kế toán thuế- Cục thuế tỉnh): từ khi thực hiện "một cửa liên thông" đến nay, chưa có trường hợp nào xảy ra nên tất cả hồ sơ đăng ký mã số doanh nghiệp đều được chuyển trả Sở Kế hoạch và đầu tư đúng thời gian quy định.

Với số lượng hồ sơ và thời gian quy định như vậy nên để đáp ứng yêu cầu của tổ chức, công dân, bản thân mỗi công chức đều nâng cao nhận thức, trách nhiệm và nỗ lực lớn để hoàn thành nhiệm vụ.

Đồng chí Hoàng Văn Vịnh, Giám đốc Sở Kế hoạch và đầu tư khẳng định: Hiệu quả từ hoạt động của mô hình "một cửa liên thông" đối với tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh đã rõ. Từ khi thành lập (1/8/2007) đến tháng 11/2008, "một cửa liên thông" đã tiếp nhận và giải quyết 958 hồ sơ. Trong đó có khoảng 15% hồ sơ của các nhà đầu tư, doanh nghiệp ngoài tỉnh đầu tư vào địa bàn, thành lập chi nhánh…

Đặc biệt, đối với hồ sơ của doanh nghiệp ở huyện xa, ở ngoài tỉnh đến thành lập doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện được "ưu tiên" xem xét, tiếp nhận, giải quyết tất cả các ngày trong tuần. Những hồ sơ nếu thủ tục hợp lệ, đầy đủ, nội dung đơn giản như: đăng ký lại, thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh đơn giản… được giải quyết ngay trong ngày.

"Một cửa liên thông" đã góp phần tích cực trong việc tạo sự thông thoáng về mặt thủ tục pháp lý cho mỗi doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh tiếp cận, xây dựng môi trường sản xuất, kinh doanh tại vùng đất Ninh Bình.  Cũng từ mô hình cải cách hành chính này đã góp phần xây dựng, hoàn thiện đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn vững vàng, tinh thông nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức tốt, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mỗi cơ quan, đơn vị.

Hướng tới thực hiện đăng ký kinh doanh qua mạng

Trao đổi với nhiều cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ tại lĩnh vực đăng ký kinh doanh của 3 đơn vị: Sở Kế hoạch và đầu tư, Công an và Cục thuế tỉnh, chúng tôi nhận thấy bên cạnh niềm vui được chia sẻ những kinh nghiệm, những kết quả đạt được từ sự nỗ lực của mỗi đơn vị, mỗi cán bộ, công chức, nhiều người đã bày tỏ băn khuăn về việc cho đến nay mặc dù công việc diễn ra vẫn trôi chảy, phục vụ thuận tiện cho nhu cầu của khách hàng nhưng việc áp dụng công nghệ thông tin vẫn còn nhiều hạn chế.

Hiện tại, việc thực hiện nhiệm vụ của mỗi công chức chỉ có duy nhất chiếc máy vi tính là phương tiện hiện đại, có chức năng lưu trữ hồ sơ, danh sách… Mặc dù thực hiện "liên thông" nhưng cả 3 đơn vị chưa xây dựng được hệ thống  phần mềm và nối mạng Internet để nối các "công đoạn" nên mọi hồ sơ, giấy tờ đều được tiếp nhận, chuyển- trả hết sức thủ công, trực tiếp.

Để giúp cho các "công đoạn" giải quyết công việc giữa 3 đơn vị thuận lợi, nhanh chóng, thời gian tới ba đơn vị sẽ mua sắm thêm máy Fax để "đẩy" tiến độ chuyển hồ sơ kịp thời. Tuy nhiên, vì liên quan đến con dấu nên các giấy tờ vẫn phải chuyển trực tiếp, chưa thực sự khoa học và hợp lý.  Bên cạnh đó, do Sở Kế hoạch và đầu tư chưa xây dựng được cổng thông tin điện tử doanh nghiệp để các nhà đầu tư có điều kiện tiếp xúc, tìm hiểu, xúc tiến đầu tư nên mọi băn khuăn, thắc mắc thường được các doanh nghiệp trực tiếp đến bày tỏ với cán bộ, công chức trực tại bộ phận "một cửa liên thông" của Sở.

Hôm chúng tôi đến làm việc, gặp anh Nguyễn Văn Nhu, chủ doanh nghiệp tư nhân Đình Nhu (phường Nam Bình- thành phố Ninh Bình) kinh doanh trong lĩnh vực vận tải, vật liệu xây dựng đến hỏi về việc đăng ký lại mã số doanh nghiệp theo quy định mới.

Yêu cầu của anh Nhu được đồng chí Trưởng phòng Đăng ký kinh doanh đang trực tại bộ phận giải thích cặn kẽ, hướng dẫn thủ tục để anh Nhu hoàn tất giấy tờ vì doanh nghiệp của anh hoạt động từ năm 2003 nên mã số thuế và mã số của doanh nghiệp khác nhau.  Trường hợp của anh Nhu chỉ là một trong hàng chục nhu cầu tìm hiểu của khách hàng trong lĩnh vực đăng ký thành lập doanh nghiệp. Nếu Sở Kế hoạch và Đầu tư có cổng thông tin diện tử, khách hàng có thể tìm hiểu qua mạng Internet một cách dễ dàng, thuận lợi.  Chính vì nhu cầu của khách hàng nên công chức trực tại "một cửa liên thông" vừa phải làm ba chức năng hướng dẫn nghiệp vụ ở cả 3 lĩnh vực: đăng ký kinh doanh, tờ khai thuế, tờ khai mẫu dấu, khắc dấu và còn phải tiếp, giải thích, hướng dẫn thủ tục cho khách hàng… Việc này cũng chiếm khá lớn thời gian của một công chức.

Hướng tới xây dựng hệ thống đăng ký kinh doanh qua mạng Internet là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết, không chỉ tạo thuận lợi cho mỗi cá nhân, doanh nghiệp, mà còn là việc xây dựng môi trường thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh đối với mỗi nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư ở các tỉnh, thành xa hoặc ở nước ngoài về một môi trường sản xuất, kinh doanh an toàn, hiệu quả, hấp dẫn. Để hướng tới mục tiêu đó, thời gian lâu hay nhanh phụ thuộc nhiều vào nỗ lực, cố gắng của đội ngũ cán bộ, công chức, sự quan tâm đầu tư, áp dụng khoa học công nghệ của mỗi đơn vị.  Bên cạnh đó, yếu tố công nghệ thông tin cần phải được xác định là yếu tố quan trọng, được sự quan tâm hơn nữa của tỉnh, của Ban quản lý dự án CCHC tỉnh và của chính Sở Kế hoạch và đầu tư và các đơn vị phối hợp là Công an tỉnh và Cục thuế tỉnh để việc đăng ký kinh doanh qua mạng Internet không chỉ là ý tưởng và những kế hoạch, dự định trên văn bản, giấy tờ.

 Phan Hiếu