Đồng chí Dương Quốc Hưng, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Tam Điệp cho biết: Trong những năm qua, công tác dân số-KHHGĐ được ngành Giáo dục thành phố rất quan tâm, trở thành quy định, quy chế của các cơ quan, đơn vị trường học. Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, UBND thành phố, Phòng Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể cùng với các cấp ủy Đảng, chính quyền các xã, phường tích cực tuyên truyền, triển khai thực hiện các chính sách dân số-KHHGĐ một cách nghiêm túc, tích cực đến nhà trường. Đặc biệt, Phòng luôn có sự phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Dân số-KHHGĐ trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ như đưa việc chấp hành chính sách dân số-KHHGĐ vào tiêu chí đánh giá thi đua đối với các trường; chỉ đạo các đơn vị trường học trực thuộc hàng năm quán triệt tinh thần và triển khai thực hiện nghiêm túc. Các nhà trường đều có biện pháp phối hợp giữa chính quyền với công đoàn cơ sở để nắm bắt, tuyên truyền, thuyết phục, vận động những đối tượng có nguy cơ vi phạm. Ngay từ đầu năm học, hiệu trưởng các trường đã phối hợp với công đoàn cơ sở nắm vững danh sách những người thuộc diện sinh con 1 bề để có kế hoạch triển khai vận động không vi phạm chính sách dân số-KHHGĐ. Đối với trường hợp đã vi phạm, Phòng đã tham mưu với UBND thành phố thực hiện các biện pháp như kéo dài thời gian nâng lương theo quy định, tham mưu cho chuyển trường từ nội thành ra ngoại thành, từ đơn vị ngoại thành này đến đơn vị ngoại thành khác. Tuy nhiên, tình trạng sinh con thứ 3 hiện nay không giảm mà tiếp tục gia tăng nên đã ảnh hưởng đến hiệu quả công tác, cũng như chất lượng đội ngũ, ảnh hưởng đến uy tín của ngành. Ngành Giáo dục và đào tạo Tam Điệp có 9 trường Mầm non công lập, 7 trường Tiểu học, 7 trường THCS; tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên trên 1 nghìn người, trong đó nữ chiếm tỷ lệ khoảng 90%. Diện sinh con 1 bề khá nhiều, việc sinh con thứ 3 vẫn đang là vấn đề quan tâm của ngành. Một trong những nguyên nhân không kiềm chế được là do chế tài xử phạt chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe, ngăn chặn. Chính vì vậy, các giải pháp từ tuyên truyền, thuyết phục, vận động của nhà trường ít có tác dụng. Để tiếp tục khắc phục tình trạng trên, Phòng Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo nhà trường thực hiện các quy định của Nhà nước, của ngành. Năm học 2016-2017, Phòng chỉ đạo các nhà trường đưa ra nhiều giải pháp hữu hiệu quyết tâm giảm thiểu các trường hợp sinh con thứ 3. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Vũ Thị Luyến, Giám đốc Trung tâm Dân số-KHHGĐ thành phố Tam Điệp cho biết: Giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là điều kiện thuận lợi cho nhân dân phát triển kinh tế, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống. Với mục tiêu đó, hàng năm đơn vị đều giao chỉ tiêu giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 cho các xã, phường; tổ chức các đợt tuyên truyền, vận động, tư vấn kết hợp cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ, quan tâm tới những đơn vị thuộc vùng khó khăn nhằm vận động các cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. Phối hợp với các cơ sở y tế như Bệnh viện Đa khoa, Trung tâm Y tế thành phố và Trạm y tế các xã, phường tuyên truyền và đẩy mạnh các dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ, các dịch vụ của mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số. Tư vấn các biện pháp tránh thai và việc sử dụng thuốc tránh thai thường xuyên cho chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tại Trạm y tế xã, phường. Ngoài ra, Trung tâm còn phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của việc sinh con thứ 3, các giải pháp nhằm giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 thông qua các buổi họp thôn, xóm, hội thảo, nói chuyện chuyên đề, các cuộc thi, sinh hoạt các CLB... Trung tâm còn cử cán bộ xuống từng hộ gia đình tuyên truyền, kết hợp sử dụng tờ rơi, đĩa VCD để trình chiếu... nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền.
Trung tâm Dân số-KHHGĐ thành phố cũng duy trì tốt hoạt động các CLB tiền hôn nhân tại các địa phương. Tổ chức truyền thông cho học sinh về SKSS vị thành niên, thanh niên thuộc các trường THCS, THPT trên địa bàn, giúp các em nhìn nhận đúng đắn về tình yêu, hôn nhân, gia đình và chăm sóc tốt SKSS, hạn chế tình trạng tảo hôn cũng như hạn chế việc bất đắc dĩ phải làm bố, làm mẹ ở độ tuổi vị thành niên... Thành phố cũng đẩy mạnh thực hiện Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. Duy trì sinh hoạt các CLB "Phụ nữ không có người sinh con thứ 3" trở lên, giúp nhau phát triển kinh tế gia đình.
Tuy nhiên, công tác Dân số-KHHGĐ trên địa bàn thành phố vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều xã nghèo như Yên Sơn, Đông Sơn có đông phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ làm công nhân nên tư tưởng của họ sinh đông con đã ảnh hưởng nhiều đến việc giảm sinh của thành phố. Hiện cán bộ dân số cấp xã, phường chưa được tuyển dụng vào viên chức nhà nước. Đội ngũ này thường xuyên thay đổi, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ còn hạn chế nên việc triển khai, tổ chức thực hiện chương trình Dân số-KHHGĐ ở cơ sở chưa đáp ứng được yêu cầu. Nguồn kinh phí Chương trình mục tiêu Quốc gia về dân số bị cắt giảm đã ảnh hưởng đến việc triển khai tổ chức thực hiện các chương trình, đề án, mô hình, công tác truyền thông tại cơ sở. Mức sinh trên địa thành phố thiếu bền vững do cơ cấu dân số trẻ.
Để tiếp tục giảm thiểu tình trạng sinh con thứ 3 trở lên, Trung tâm Dân số-KHHGĐ thành phố Tam Điệp đã tham mưu cho Thành ủy, HĐND, UBND thành phố chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể từ thành phố đến cơ sở tích cực triển khai các biện pháp, gắn công tác Dân số-KHHGĐ với cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư". Đồng thời, đưa công tác Dân số-KHHGĐ là tiêu chí để bình xét gia đình văn hóa hàng năm. Việc thực hiện chính sách DS-KHHGĐ cũng được đưa vào hương ước, quy ước của thôn, tổ dân phố...
Bài, ảnh: Tiến Minh