Vượt qua hàng chục km, mẹ con chị Bùi Thị Th. ở xã Văn Phú (huyện Nho Quan) có mặt ở Cơ sở cai nghiện Ninh Bình từ khá sớm. Chuyến thăm "24 giờ" này là phần thưởng cho nỗ lực trong học tập, rèn luyện của chồng chị Th là anh Đỗ Văn Ch, một học viên đang thực hiện cai nghiện bắt buộc tại đây. Bế con gái nhỏ mới hơn 1 tuổi, anh Đỗ Văn Ch không nén nổi niềm xúc động chia sẻ: tôi đi cai nghiện tập trung đã được 8 tháng, khi ấy, con gái mới tròn 4 tháng tuổi. Mấy tháng nay mới được gặp lại con, cháu lạ nên ban đầu không cho bế, phải dỗ dành mãi, cháu mới quen dần. Khi tôi đi cai nghiện, mọi gánh nặng trong cuộc sống đặt cả lên vai vợ tôi. Tôi thực sự cảm thấy ân hận vì đã bước lầm vào con đường nghiện ngập. Vì vậy, thời gian qua, tôi luôn cố gắng rèn luyện, chấp hành tốt phác đồ cai nghiện, với mong muốn sớm được hòa nhập cộng đồng, chia sẻ gánh nặng mưu sinh với người vợ trẻ.
Ông Lê Tiến Đạt, Giám đốc Cơ sở cai nghiện cho biết, hàng tháng, các học viên sẽ bỏ phiếu và bầu chọn ra những người có thành tích trong học tập, rèn luyện và chữa bệnh để Ban giám đốc Cơ sở cai nghiện khen thưởng. Phần thưởng đó là một cuộc gặp gỡ giữa học viên và vợ con trong vòng 24 giờ đồng hồ, trong một căn phòng riêng, được bố trí những tiện nghi sinh hoạt ấm cúng như một gia đình. Những cuộc gặp gỡ với vợ con trong vòng 24 giờ là một món quà có tính chất khuyến khích, động viên tinh thần rất lớn đối với các học viên, tạo động lực lớn để học viên nỗ lực trong quá trình thực hiện cai nghiện bắt buộc tại cơ sở.
Đặc biệt, trước, trong và sau Tết bao giờ cũng là thời điểm mà các học viên dao động về tâm lý, tư tưởng nhất, nhất là đối với những học viên mới vào, tư tưởng chưa ổn định và chưa quen với môi trường cuộc sống mới. Hầu hết học viên đều luôn mong muốn được về đoàn tụ cùng gia đình trong những ngày Tết đến Xuân sang,… bởi vậy, những cuộc gặp gỡ như thế này phần nào giúp các học viên ổn định tinh thần, vơi bớt nỗi nhớ nhà vào khoảnh khắc giao thừa. Đối với Cơ sở cai nghiện, Tết dường như đến sớm hơn bởi công tác chuẩn bị đã được các học viên bắt đầu từ sau ngày Rằm tháng Chạp. Theo đó, Cơ sở đã phân công nhiệm vụ cho từng tổ học viên thực hiện các nhiệm vụ như: Sơn sửa lại tường bao, cắt tỉa cây cảnh, chăm sóc vườn rau xanh… được tự tay làm những công việc này cũng là cách để các học viên cảm nhận được không khí chuẩn bị đón năm mới với tinh thần phấn chấn, hứng khởi. Cùng với đó, các học viên cũng được đón tiếp người nhà đến thăm với những món quà mang đậm hương vị của ngày Tết cổ truyền như: bánh chưng, mứt tết…
Cũng theo Giám đốc Cơ sở cai nghiện Lê Tiến Đạt, cùng với việc chuẩn bị tích cực cơ sở vật chất, để có nguồn thực phẩm tết đảm bảo an toàn và lên chương trình các hoạt động văn hóa, thể thao cho học viên vào dịp Tết, cơ sở tăng cường các biện pháp quản lý chặt chẽ, đảm bảo cho các học viên yên tâm chữa bệnh và đón xuân đầm ấm trong Cơ sở cai nghiện. Theo đó, để đảm bảo an ninh trật tự của cơ sở cai nghiện trong dịp Tết Nguyên đán, Cơ sở đã chủ động xây dựng các tình huống giả định như: tình huống học viên gây rối, bỏ trốn tập thể, chống đối cán bộ; tình huống đối tượng từ bên ngoài vào Cơ sở gây rối an ninh trật tự, tiếp tay đồ cấm hoặc những thanh niên quá khích, gia đình học viên đến gặp; Tình huống học viên ra thăm gặp gia đình thẩm lậu đồ cấm, đồ vi phạm vào Cơ sở; Học viên lợi dụng các hoạt động tập thể hoặc khi đi gặp gia đình rồi bỏ trốn... từ đó có biện pháp ứng phó, xử lý kịp thời.
Mặt khác, ngay từ đầu tháng Chạp, Cơ sở cai nghiện cũng đã phối hợp chặt chẽ với Công an thành phố Tam Điệp, công an xã Đông Sơn đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức, ổn định tâm lý, tư tưởng cho học viên. Bên cạnh đó, Cơ sở cũng đã lên kế hoạch trực 75% quân số trong dịp Tết Canh Tý sắp tới, trong đó phân công cán bộ tuần tra, trực 24/24 giờ để ứng phó kịp thời các tình huống mất an ninh trật tự tại Cơ sở. Kịp thời nắm bắt diễn biến tư tưởng của học viên để uốn nắn, giải quyết kịp thời mọi bức xúc của học viên, ngăn chặn và xử lý nghiêm những học viên vi phạm nội quy…. Đặc biệt, Cơ sở rất chú trọng những "kỹ năng mềm" trong quá trình trò chuyện để lắng nghe và chia sẻ với họ những nỗi niềm còn tâm tư sâu kín, nhất là vào thời điểm trước thềm năm mới tạo niềm tin ý chí cho học viên yên tâm phấn đấu.
Những năm qua, Cơ sở cai nghiện tỉnh Ninh Bình luôn là đơn vị nằm trong tốp đầu cả nước về hiệu quả công tác quản lý học viên Trong năm 2019, cơ sở đã tiếp nhận 196 học viên, trong đó có 127 học viên theo Nghị định 221/2013/NĐ-CP quy định chế độ về áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, 69 học viên tự nguyện, phân loại cắt cơn, giải độc, đảm bảo an toàn theo đúng phác đồ của Bộ Y tế ban hành. Đã có 100% học viên được phục hồi sức khỏe đảm bảo để học tập, rèn luyện. Hàng ngày, việc thăm khám, cấp phát thuốc điều trị cho học viên ốm ở các tổ đội được thực hiện có hiệu quả, giúp học viên khỏe mạnh, tham gia tốt lao động trị liệu. Trong năm 2019, Cơ sở đã tổ chức tư vấn cho 192 học viên tái hòa nhập cộng đồng. Trước khi tái hòa nhập, các học viên được tư vấn về các kiến thức, kỹ năng phòng, chống tái nghiện; được xây dựng kế hoạch rèn luyện của bản thân và hoàn thiện các thủ tục, tìm việc làm tại các trung tâm giới thiệu việc làm của địa phương để tìm việc làm phù hợp… Nhờ đó, khi tái hòa nhập cộng đồng, tâm lý học viên rất ổn định, vững vàng.
Bài, ảnh: Đào Hằng